تأثیر نانوسلنیوم و سلنات سدیم بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه وشا (Dorema ammomiacum L.)

محورهای موضوعی : مورفوفیزیولوژیکی

الهام عابدی ¹ (گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
رمضانعلی خاوری نژاد ² (عضو هیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران)
لاله مشرف ³ (گروه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،)
سارا سعادتمند ⁴ (گروه زیست شناسی ،دانشکده علوم پایه ،دانشگاه علوم وتقیقات تهران،تهران ایران)
حسینعلی اسدی قارنه ⁵ (گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان))

تاریخ دریافت : 1400/12/25 تاریخ پذیرش : 1401/02/16 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: کلروفیل, ترکیبات فنلی, آنتوسیانین, فلاونوئید, نانوسلنیوم, وشا (Dorema ammomiacum L.),

چکیده مقاله :

سلنیوم با خواص آنتی اکسیدانی، اثرات مثبتی بر رشد و بهبود بسیاری از فعالیت های بیولوژیکی گیاه دارد، اما سطوح بیش از حد آن در خاک باعث بروز اختلالات فیزیولوژیکی در گیاهان می‌گردد. این مطالعه به منظور بررسی اثر سلنیوم (بالک) و نانوسلنیوم بر رشد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه وشا از خانواده Apiaceae به صورت آزمایش کاملا تصادفی اجرا گردید. سلنیوم به شکل سلنات سدیم در غلظت های (۰، ۵/۲، ۵ و ۱۰ میلی گرم بر لیتر) و نانوسلنیوم در غلظت‌های (۰، ۵/۲، ۵، ۱۰ و۲۰ میلی گرم بر لیتر) به محلول غذایی اضافه شد. نتایج نشان داد کاربرد هر دو تیمار نانو سلنیوم و سلنات بالک به طور معنی داری بر شاخص‌های رشد گیاه (طول ریشه و اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی) تاثیرگذار بود. بیشترین میزان محتوای رنگدانه فتوسنتزی (کلروفیلa، کاروتنویید)، کربوهیدرات، پرولین، فلاونوئید کل، آنتوسیانین و همچنین فنل کل به ترتیب در ۵/۲ و 10 میلی گرم در لیتر سلنیوم و نانوسلنیوم مشاهده گردید. همچنین بیشترین میزان کلروفیل a در غلظت 10 میلی گرم در لیتر نانوسلنیوم مشاهده شد که با افزایش غلظت سلنیوم نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. در غلظت های فوق افزایش چشمگیر میزان فعالیت آنتی اکسیدان گیاه مشاهده گردید. در‌نهایت، سطح مالون دی آلدئید در کلیه گیاهان تحت تیمار کاهش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر مثبت سلنیوم بر رشد و افزایش ترکیبات فنلی بستگی به نوع و غلظت سلنیوم مصرفی دارد.

چکیده انگلیسی:

Selenium with antioxidant properties, has positive effects on growth and development of biological activities of many plants but its excessive levels in soil causes physiological problems. This study was conducted to investigate the effect of selenium (bulk) and nanoselenium on some of physiological and biochemical of Vasha, in a completely randomized experiment. Selenium in form of sodium selenate was applied in nutrient solution at concentrations (0, 2.5, 5 and 10 mg L–1) and nanoselenium at concentrations (0, 2.5, 5, 10 and 20 mg L–1). The results showed that application of both bulk and nano-Se treatments significantly increased plant growth parameters (i.e. length of roots and shoot, the root and shoot fresh and dry weights), as well as the content of photosynthetic pigment, total flavonoids, total phenol, anthocyanin and carbohydrate content by 2.5 mg L–1 and 10 mg L– 1 of selenium and nanoselenium respectively. Moreover, the abovementioned concentrations were associated with a significant increase in plant antioxidant activity. All treatments reduced malondialdehyde. The most increase in chlorophyll a was observed at a concentration of 10 mg L-1 nano-Se, which decreased with increasing selenium concentration compared to the control treatment. The results showed that the positive effect of selenium on the growth and increase of phenolic compounds depends on the type and concentration of selenium application.