عدم امکان دسترسی به شهرت فتوائیه و مقتضای ادلّه
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی
علی فقیهی
1
(استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران faghihi@baboliau.ac.ir)
کلید واژه: اولویت, فقهای معروف, مشهور فقها, ظنّ, خبر فاسق,
چکیده مقاله :
از جمله امارات مورد بحث در علم اصول شهرت فتوائیه است که به معنی فتوای واحد معظم فقهای امامیه است. علمای اصول، تنها در حجیت و عدم حجیت آن بحث دارند؛ در حالیکه امکان دسترسی به فتوای معظم فقها نیز جای بحث دارد از این رو شیخ انصاری در کتاب رسائل، شهرت فتوائیه را به فتوای معظم فقهاء معروف تعریف کرده است. نظر نگارنده این است دسترسی به آراء معظم فقها معروف و غیرمعروف به دلائلی غیرممکن است که از جمله اَن؛ گمنامی بسیاری از فقیهان، تقیّه در برابر حاکمان متعصّب و محو بیشتر آثار قلمی است. از اینرو آنچه به نام شهرت فتوائیه در کتاب های فقهی آمده در حقیقت فتوای تعدادی از فقها است که مصداق شهرت فتوائیه نیست و از طرفی أدلّه ای که برای حجیت شهرت فتوائیه اقامه شده دلالت بر حجیت فتوای معظم فقهای معروف ندارد.
One of cases among circumstance which is discussing in methodology is reputation of fatwa. The jurists of methodology only argue in its authority and lack of authority. Whereas the access to the fatwa of great holy jurists is also discussed. Hence, Sheikh Ansari in his book " Rasael" has defined the reputation of fatwa as the options of great jurists. The authors' opinion is that the access to the ideas of great jurists who are famous and non- famous is impossible for some reasons such as the idea of anonymity of jurisprudents, dissimulating against fanatical ruler and deletion of the most written works. Hence what we call reputation of fatwa in methodology book is infrequent fatwa of jurists. It emphasizes the fatwa of famous jurists. But this fatwa is not proof of reputation of fatwa.
1- قرآن کریم
2- آخوند خراسانی، محمدکاظم، (بی تا)، حاشیه کتاب فرائد الأصول، مکتبه بصیرتی، قم.
3- آخوند خراسانی، محمدکاظم، (بیتا)، کفایة الأصول، کتابفروشی اسلامیه، تهران.
4- ابن الشهید الثانی، حسن، (1374)، معالم الأصول، دارالفکر، قم، چاپ اوّل.
5- احسائی ابن ابی جمهور، محمدبن علی، (1405)، عوالی اللئالی، دارسید الشهداء للنشر، قم، چاپ اول.
6- امام خمینی، روح الله، (1385)، انوار الهدایه، مؤسسه نشر آثار امام خمینی، تهران، چاپ سوم.
7- بجنوردی، میرزا حسن، (1385) ، منتهی الأصول، مؤسسه عروج، تهران، چاپ دوّم.
8- بحرانی، یوسف بن احمد، (1405) ، الحدائق الناضره، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اوّل.
9- بروجردی، حسین، (1415)، نهایه الأصول، مقرّر مرحوم حسینعلی منتظری، نشر تفکّر، قم، چاپ اوّل.
10- تبریزی،میرزا موسی، (1397 )، اوثق الوسائل فی شرح الرسائل، انتشارات کتبی نجفی، قم.
11- حرعاملی، محمدبن الحسن، (1432)، وسائل الشیعه و مستدرکها، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ اول.
12- خوئی، ابوالقاسم، (1428)، مصباح الأصول، مقرر سیّدمحمد بهسودی، مؤسسه إحیاء آثار موحوم خوئی، قم، چاپ سوّم.
13- خوئی، ابوالقاسم، (1413)، معجم رجال الحدیث، ( بیجا)، ( بینا)، چاپ پنجم.
14- شهید اوّل، محمدبن مکّی، (1419)، ذکری الشیعه فی احکام الشریعه، مؤسسه آل البیت، قم، چاپ اول.
15- شیخ انصاری، مرتضی، (1381) ، فرائد الأصول، انتشارات مطبوعات دینی، قم، چاپ دوّم.
16- شیخ انصاری، مرتضی، (1390)، کتاب المکاسب، مطبوعات دینی، قم، چاپ ششم.
17- شیخ انصاری، مرتضی، (1418)، مطارح الأنظار، پژوهشکده امام خمینی، تهران، چاپ اول.
18- شیخ صدوق، محمد، (1389)، امالی الصدوق، با مقدّمه محمدمهدی خرسان، مطبعه الحیدریه، نجف.
19- شیخ صدوق، محمد، (1429)، کمال الدین و تمام النعمه، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ پنجم.
20- شیخ صدوق، محمد، (1415)، المقنع، مؤسسه امام هادی، قم، چاپ اول.
21- شیخ طوسی، محمد، (1422)، المبسوط فی فقه الامامیه، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ اول.
22- شیخ مفید، محمّد، (1429)، الأمالی، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ ششم.
23- طباطبائی یزدی، محمدکاظم، (1426)، حاشیه فرائد الأصول، دارالهدی، (بیجا)، چاپ اول.
24- طبرسی، احمدبن علی، (1403)، الاحتجاج، نشر مرتضی، مشهد، چاپ اول.
25- عراقی، ضیاء الدین، (1364)، نهایة الافکار، مقرّر محمدتقی بروجردی، انتشارات اسلامی، قم.
26- کلینی، محمدبن یعقوب، (1407)، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ سوم.
27-مشکینی، میرزا ابوالحسن، ( بیتا) کفایة الأصول المحشّی، منشورات الحکمه، قم.
28- میرزای نائینی، محمدحسین، (1352)، اجود التقریرات، مقرّر سید ابوالقاسم خوئی، صیدا، مطبعه عرفان.
30 - میرزای نائینی، محمدحسین، (1406)، فوائد الأصول مقرّر مرحوم محمدعلی کاظمینی، مؤسسه نشر اسلامی، قم.
31- نوری، میرزا حسین، (1423)، وسائل الشیعه و مستدرکها، مؤسسه نشر اسلامی، قم، چاپ اول.
_||_
10. Mirza Naeini, M. H. 1(1973). Ajvas Al-Taqrirat. Qom: Matbaah Erfan.
11. Mirza Qomi, A. (1886). Qavanin Al- Osoul. Tehran: Maktabeh.
12. Nouri, M. (2011). Vasael va Mostadrakat. Qom: Islamic Instutute.
13. Sheikh Ansari, M. (2011). Al-Makaseb. Qom: Religious Press.
14. Sheikh Ansari, M. (2002). Faraed Al-Osoul. Qom: Religious Press.
15. Sheikh Mofid, M. (2008). Al-Amal. Qom: Islamic Publishing Institute.
16. Sheikh Sadough, M. (1995). Al-Moghana. Qom: Imam Hadi Institute.
17. Sheikh Sadough, M. (2000). Amali Al-Sadoogh. Najaf: Matbaah Al-Heydarieh.
18. Sheikh Sadough, M. (2008). Kamal Al-Din. Qom: Islamic Publication Office.
19. Sheikh Tousi, M. (2001). Al-Mabsout. Qom: Islamic Publication Office.
20. Tabatabaei Yazdi, M. (2005). Al-Osoul. Qom: Darol Mahadi
21. Tabrizi, M. (2018). Osagh Al-Vasael Fi Sharh Al-Rasael. Qom: Najafi Publication.