بررسی فقهی و حقوقی بیمه خسارات ناشی از تورم منفی

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

فرشید رجبی ¹ , علی اکبر ایزدی فرد ² , علی اکبر جهانی ³

1 - کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
3 - استاد یار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

تاریخ دریافت : 1398/03/05 تاریخ پذیرش : 1398/03/05 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: بیمه, خسارت, قانون, عقد, تورم منفی,

چکیده مقاله :

مباحث اقتصادی همواره از مهمترین و اساسی ترین مسائل هرکشور می‎باشد. یکی از این مسائل بحث تورم منفی است که به معنای کاهش سطح عمومی قیمت ها است و هرگاه اقتصاد یک کشور دچار تورم منفی شود برای صاحبان کالا و سرمایه خسارات های قابل توجهی به وجود می آید و این تورم منفی آثاری مانند رکود و تعطیلی کارخانه ها و مراکز تولیدی را به همراه دارد. از طرفی یکی از پدیده ها و مسائل نوظهور دنیای مدرن بحث بیمه و شرکت های بیمه‎ای می‎باشد که بر اساس اصل جبران خسارات به وجود آمده اند، اما این شرکت های بیمه‎ای اقدام به بیمه کردن خسارات ناشی از تورم منفی نمی کنند، در این پژوهش به مبانی مشروعیت بیمه خسارات ناشی از تورم منفی، از قبیل عمومات و اطلاقات ادلّه، بنای عقلاء، تنقیح مناط و مواد قانونی مثل ماده 190 قانون مدنی و مواد 1 و 4 و 28 و 29 قانون بیمه و سایر اصول و قواعد دیگر پرداخته می‎شود تا این نوع خسارات نیز درقالب موضوعات عقد بیمه قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Economic topics are consistently one of the most important and basic issues of any country. One of these issues is the negative inflation debate, which means reducing the general level of prices. Accordingly, once the economy of a country experiences negative inflation, there will be considerable losses for the owner of goods and capital. Additionally, this negative inflation is followed by recession and closure of factories as well as production facilities. Moreover, one of the new-found phenomena and problems of the modern world is the insurance issue and insurer companies which are developed on the basis of damage compensation principle; however, these insurer companies do not insure damages caused by negative inflation. This study aimed to investigate the legitimacy basis of damage insurance due to negative inflation, for instance generalities and absolutes of evidence, relying of wises, rubbing of criterion and law articles such as article 190 of civil code and articles 1, 4, 28 and 29 of insurance law plus other principles and rules, in order to involve these losses in the insurance contracts format.    

منابع و مأخذ:

• قرآن کریم.


• قانون مدنی.


• قانون بیمه.

1. آشتیانی، محمدحسن، (1403)، بحرالفوائد فی شرح الفرائد، کتابخانه آیت­الله مرعشی، قم.

2. ابوالقاسم بن الحسن جیلانی (میرزای قمی)، (بی­تا)، جامع الشتات استفتائات، انتشارات رضوان، قم، چاپ اول.

3. اصفهانی، محمد حسین، (1374)، نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، انتشارات سید الشهدا، قم.

4. ایزدی فرد، علی­اکبر و حسین­نژاد، مجتبی، (1395)، فقه الکترونیک، انتشارات الگوی پیشرفت، تهران، چاپ اول.

5. احمد بن محمد (مقدس اردبیلی)، (بی­تا)، زبده البیان، المکتبه الجعفریه لاحیاء الاثار الجعفریه، تهران، چاپ اول.

6. مقداد بن عبدالله سیوری،  (فاضل مقداد)، (1425)، کنزالعرفان فی فقه القرآن، انتشارات مرتضوی، قم، چاپ اول.

7. حسینی­نژاد، حسینقلی، (1377)، حقوق مسؤولیت مدنی، انتشارات مجد، تهران، چاپ اول.

8. حسینی عاملی، سید محمد جواد، (1326)، مفتاح الکرامه، انتشارات قاهره، قاهره، چاپ سوم.

9. حسن بن یوسف(علامه حلی)، (1416)، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، مکتب الاعلام، قم، چاپ اول.

10. حقیقی وند، سارا، (1387)، تأثیر رکود اقتصادی بر بیمه، نشریات پژوهشکده بیمه، تهران، چاپ اول.

11. خراسانی، محمد کاظم، (آخوند خراسانی)، (1409)، کفایه الاصول، مؤسسه آل بیت، قم، چاپ اول.

12. خوئی، سید ابوالقاسم، (1405)، منهاج الصالحین، انتشارات دارالفکر، قم.

13. دادجوی توکلی عباس وسلیمی فرشید، (1393) ، دیدگاه­هایی برای آشنایی با تورم، ، پایگاه خبری نقدینه، چاپ اول.

14. شعرانی، ابوالحسن،  (1373)، المدخل الی عذب المنهل فی اصول فقه، مؤسسه الهادی، قم، چاپ دوم.

15. شهید ثانی، زین الدین بن علی، (1388 )، الروضه البهیه فی شرح لعمه الدمشقیه، مترجم مسجدسرایی حمید، اندیشه­های حقوقی کاشان، کاشان، چاپ اول.

16. شوکانی، محمدبن علی، (بی­تا)، ارشاد الفحول الی تحقیق الحق من علم الاصول، بی­جا، بی­نا.

17. صدر، محمد باقر،  (1408)، مباحث الاصول، بی­نا، قم.

18. صفایی، سید حسین و قاسم زاده، سید مرتضی، (1386)، اشخاص و محجورین،  انتشارات سمت، تهران،  چاپ سیزدهم.

19. طباطبایی، سید محمدحسین، (1390)، المیزان، دارالکتب اسلامی، تهران، چاپ ششم.

20. غروی نائینی، (1401)، میرزا محمد حسین، فوائد الاصول، انتشارات نشر اسلامی، قم، چاپ دوم.

21. کاتوزیان، ناصر، (1395) ، قواعد عمومی قراردادها، انتشارات بهمن برنا، تهران، چاپ دوم.

22. همو، ضمان قهری، (1388)، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.

23. همو، (1387)، بیمه مسؤولیت مدنی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ دوم.

24. کرمی، شهرام، (1391)، نکاتی در باب مدیریت و حسابداری، چاپ دوم.

25. کریمی، آیت، (1377)، بیمه اموال و مسؤولیت، دانشکده امور اقتصادی، تهران، چاپ اول.

26. محمد بن حسن بن علی( شیخ حرعاملی)، (1414)، وسائل الشیعه، انتشارات آل بیت، قم، چاپ سوم.

27. محمود صالحی، جانعلی، (1388)، مفهوم خسارت در بیمه، مجله بیمه شماره 25، تهران، چاپ اول.

28. محمدی، ابوالحسن، (1385)، قواعد فقه، انتشارات میزان، تهران، چاپ نهم.

29. مظاهری، سید حبیب­الله، (1396)، تفسیره آیه 34 سوره اسراء، پایگاه اطلاع رسانی، چاپ اول.

30. مظاهری، حسین، (1386)، درس خارج شماره 155، دفتر اطلاع­رسانی، چاپ اول.

31. مظفر، محمدرضا،  (1403)، اصول الفقه، انتشارات بیروت، بیروت، چاپ دوم.

32. معین، محمد، (1381)، فرهنگ معین، انتشارات راه نو، تهران، چاپ اول.

33. همان، فرهنگ معین، (1394)، انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ سوم.

34. مکارم شیرازی، ناصر، (1422)، مسائل المستحدثه، درس خارج فقه، قم، چاپ اول.

35. موسوی بجنوردی، سید میرزاحسن، (1419)، قواعد فقه، انتشارات الهادی ، قم، چاپ اول.

36. موسوی خمینی، سید روح الله، (1392)، تحریر الوسیله، انتشارات مؤسسه نشر آثار امام، تهران، چاپ دوم.

37. همان، (1421)، البیع، مؤسسه نشر آثار امام، تهران، چاپ دوم.

 

Ameli, M. (1994). Vasael Shia. Qom: Aal Bayt Institute.

Ashtiani, M. (1983). Bahrol Favaed fi Sharhe  Faraed. Qom: Ayatollah Marashi Publication.

Esfahan, M. )1995 .(Nahayat Deraya fi Sharhe el’ Kefaya. Qom: Seyedol Shohada Publication.

Gharavi, M. (1981). Favaedol  Osoul. Qom: Islamic Publication Office.

Helli, H. (1996). Mokhtalefol Shia fi Ahkam el’ Sharia’a. Qom: Maktabol Alam.

Hosseini, M. (1999). Meftahol Kerama. Tehran: Qahreh Publication.

Hosseinnezhad, H. (1998). Civil law. Tehran: Majd Publication.

Jeylani, A. (No date). Jame  Shatat Esteftaat. Qom: Rezvan Publication.

Katoozian, N. (2009). Zaman Ghahri. Tehran: Tehran Institute.

Katouzian, N. (2016). General principles of law. Tehran: Borna Institute.

Khorasani, M. (1989). Kefayatol Osoul. Qom: Aal Bayt Institute.

Khouni, A. (1985). Menhajol Salehin. Qom : Drol Fekr Publication.

 Moein, M. (2002). Moein Dictionary. Tehran: Rah Nou Publication.

Mohamadi, A. (2006). Principles of jurisprudence. Tehran: Mizan Institute.

Mozafar, M. (1983). Osoulol’ Fiqh .Beirut: Beirut Institute.

Safaei, M. (2007). Ashkhas va Mahjorin. Tehran: Samt Publication.

Seyvari, M. (2004). Kanzol Erfan fi Fiqh  Quran. Qom: Mortazavi Publication.

Shahid sani, Z. (2009). Al-Rozatol Bahia fi Sharhe Amata Al- Dameshghia.  Kashan: Lawful Thoughts.

Tabatabaei, M. (2011). Al-Mizan. Tehran: Drol Ketab Islami.