ادله حرمت خودکشی وجایگاه آن درحقوق کیفری ایران

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

جعفر جعفرزاده ¹ , محمود آری ² , علی اکبر ابوالحسینی ³ , محمدباقر علی تبار فیروزجائی ⁴

1 - دانشگاه یادگار امام
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
3 - استادیارگروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاداسلامی، بابل، ایران
4 - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

تاریخ دریافت : 1396/09/04 تاریخ پذیرش : 1396/09/04 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: خودکشی, بزه دیده, تعزیر, خودزنی, حقوق جزا,

چکیده مقاله :

خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز می باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی علیه (بزه دیده) قتل، خودش قاتل باشد عمل خودکشی تحقق می یابد. در واقع خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. از دیدگاه اسلام خودکشی حرام بوده و حرمت آن از نظر کتاب، سنّت و اجماع ثابت گشته و برای مرتکب آن کیفر اخروی وعده داده شده است. معاونت در خودکشی نیز از دیدگاه حقوق جزای اسلام"اعانت بر اثم" تلقی گشته و مرتکب آن مستوجب تعزیری می باشد. در حقوق جزای ایران، خودکشی و شروع به آن جرم نیست و معاونت در خودکشی هم جرم نبوده و قابل کیفر نمی باشد. البته اخیراً بر طبق قانون مجازات جرایم رایانه ای، برخی از صور از معاونت در خودکشی به وسیله سیستم های رایانه ای و مخابراتی، جرم محسوب شده و قابل مجازات هستند

چکیده انگلیسی:

Suicide is an act which is the subject of a crime and also can be the object of a crime (victim). In other words, if the victim of murder is innocent, he himself is a murderer. In fact, suicide is a kind of murder with the unity of the killer and the victim. From the Islam's viewpoint the suicide is forbidden. Its application in book, tradition and consensus is fixed. In Iran's criminal law, suicide does not relate to the offense. Of course, recently, according to the penal code of computer crime, some forms of computer systems which lead to suicide can be regarded as a crime and are punishable.

منابع و مأخذ:

1. قرآن.


2. ابن ادریس، محمدبن احمد، (بی­تا)، کتاب السرائر ، جلد 3، دفترانتشارات اسلامی، قم.


3. حرعاملی، محمدبن حسن بن علی، (بی­تا)، وسائل الشیعه، جلد 19، مؤسسه آل البیت، قم.


4. شامبیاتی، هوشنگ، (1382)، حقوق جزای عمومی، جلد ۲، انتشارات مجد، تهران.


5. شریفی خضارتی، امیر، مقاله، قتل از روی ترحم، روزنامه اطلاعات، ۲۰/۴/۸۷ - ۲۷/۴/۸۷، شماره‌های ۲۴۲۳۸ - ۲۴۲۴۳‌.


6. شریفی خضارتی، امیر، مقاله اعانت براثم در حقوق جزای اسلام، روزنامه اطلاعات، ۲۱/۹/۸۷ -۲۵/۹/۸۷ - ۲/۱۰/۸۷، شماره‌های ۲۴۳۶۰ - ۲۴۳۶۳ – ۲۴۳۶۷.


7. طوبایی، محمدحسن، (1384) جزوه درس، قواعد فقه۱، دوره کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکزی، تهران.


8. طبرسی، علی، (1390)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جلد 3، آستان قدس رضوی، مشهد.


9. طباطبایی، محمدحسین، (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: محمدباقر موسوی، جلد 4، دفتر انتشارات اسلامی، قم.


10. طوسی، محمدبن حسن، (1403)، الخلاف، جلد 2 ، دفترانتشارات اسلامی، قم.


11. علی احمدی، حسین، (1385)، جزوه درس، قواعد فقه۲، دوره کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکزی، تهران.


12. قمی (محدث قمی)، شیخ عباس، (1410)، سفینه‌البحار، جلد ۲، مؤسسه النشرالاسلامی، قم.


13. گرجی، ابوالقاسم و دیگران، (1382)، دیات، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.


14. گلدوزیان، ایرج، (1384)، حقوق جزای اختصاصی،جرایم علیه تمامیت جسمانی و ...، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ یازدهم.


15. محمدی، ابوالحسن، (1382)، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.


16. محسنی، مرتضی، (1376)، دوره حقوق جزای عمومی(مسؤولیت کیفری)، انتشارات گنج دانش، تهران.


17. محقق حلی، جعفربن حسن، (بی­تا)، شرائع الاسلام، جلد 3، دفترانتشارات اسلامی، قم.


18. نوری، میرزا حسین، (بی­تا)، مستدرک الوسائل، جلد 18، مؤسسه آل البیت، بیروت.


19. نجفی، شیخ محمد حسن، (بی­تا)، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 36، داراحیاء التراث العربی، بیروت.


20. ولیدی، محمدصالح، (1380)، حقوق جزای اختصاصی، جرایم علیه اشخاص، انتشارات امیرکبیر، تهران.

. Ali Ahmadi, H. (1965). Qavaed fiqh (2^nd  ed). Tehran: Tehran University.

 

2. Goldoziyan, E. (2005). Exclusive penalty rights. Tehran: Tehran University Press.

 

3. Gorji, A. (2003).  Blood-money. Tehran: Tehran University Press.

 

4. Hur Ameli, M. (No date). Shiite means. Qom:Aal Bayt Institute.

 

5. Ibn Edris Helli, M. (No date). Al-Saraer. Qom: Islamic Publication Institute.

 

6. Mohaghegh Helli,A. (N.D). Sharayea Islam. Qom: Islamic Publication Institute.

 

7. Mohammadi, A. (2003). Principles of inference in Islamic law. Tehran: Tehran University.

 

8. Mohseni, M. (1997). Public prosecution period (Criminal responsibility). Tehran: Ganj Danesh Publication.

 

9. Najafi, M. (No date.). Javaherol Kalam fi Sharhe Sharaeol Islam. Beirut: Maktabat Basirati.

 

10. Nouri. H. (No date.). Mostadrak Alvasael. .Beirut: Maktabat Basirati.

 

11. Qomi, A. (1989). Safinatol Behar. Qom: Numismatics Institute.

 

12. Shambayati, H. (2003). General criminal law (2^nd  ed). Tehran: Majd Institute.

 

13. Tabarsi, A. (2011). Assembly of Al-Bayan Fi Tafsir Al-Quran. Mashhad: Astan Qods Razavi.

 

14. Tabatabaei, M. (1995). Almizan Fi Tafsir Al-Quran. Qom:Islamic Publication Institute.

 

15. Toobaie,M. (2005).Qavaed Figh. Tehran: Tehran University.

 

16. Tousi, M. (1982). Alkhelaf. Qom: Islamic Publication Institute.

 

17. Validi, M. (2001). Exclusive penalty rights. Tehran: Amir Kabir Publishing.