وضعیت اخراج یا ممانعت از ورود به منزل مشترک از سوی یکی از زوجین

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

عاتکه قاسم زاده ¹ , علی اکبر ایزدی فرد ^{2 *}

1 - گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران،ایران
2 - استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/18 تاریخ پذیرش : 1402/09/08 تاریخ انتشار : 1404/02/01

کلید واژه: حقوق خانواده, زوجین, اخراج, ممانعت از ورود, حق مسکن.,

چکیده مقاله :

یکی از مسائلی که به راحتی می­تواند تحکیم خانواده را مورد تهدید قرار دهد، اخراج یا ممانعت از ورود به منزل مشترک از سوی یکی از زوجین است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که در صورت اخراج یا ممانعت از ورود به منزل مشترک، وضعیت حقوقی و کیفری این اقدام به چه نحو خواهد بود؟ چنان­چه اخراج­کننده، زوجه و مالک باشد بحث کیفری مطرح نمی­شود. اما اگر زوجه یا زوج مالک عین یا منفعت باشد و طرف مقابل از ورود به منزل ممانعت نماید حکم به رفع ید از تصرف عدوانی یا ممانعت از حق داده می­شود، چنان­چه مجدداً مورد حكم را ‏عدو‌اناً تصرف يا نسبت به آن ‎ممانعت‎ ‎از حق نمايد علاو‌ه‌ بر رفع تجاو‌ز، به حبس از سه ماه تا يك سال محكوم ‏خواهد شد. اما اخراج یا ممانعت از ورود زوجه به منزل مشترک از سوی زوج در حکم عدم پرداخت نفقه خواهد بود که جدای از ضمانت­اجرای مدنی، حبس تعزيري درجه شش را به دنبال خواهد داشت.

چکیده انگلیسی:

One of the issues that can easily threaten the consolidation of the family is the expulsion or prevention of entry into the joint home by one of the spouses. This article seeks to answer the question of what will be the legal and criminal status of this action in case of expulsion or preventing entry into the common house with a descriptive and analytical method. If the evictor is the wife and the owner, there is no question of criminality. However, if the wife or husband is the owner of the property and the other party prevents them from entering the house, the ruling is given to remove the hostile possession or the right to be denied, if the subject of the ruling is again aggressively seized or in relation to That obstruction of the right, in addition to removing the rape, will be sentenced to imprisonment from three months to one year. However, expelling or preventing the entry of the wife into the common home by the husband will result in non-payment of alimony, which will result in six-degree penal servitude, apart from the guarantee of civil enforcement.

منابع و مأخذ:

1. قانون اساسی
2. قانون مدنى
3. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
4. قانون آیین دادرسی مدنی
5. قانون مجازات اسلامي (بخش ‌تعزيرات و مجازات ‌هاي بازدارنده مصوب02/03/1375 با اصلاحات و الحاقات بعدي)
6. اصفهانى، سيد ابو الحسن (1422ق). وسيلة النجاة (مع حواشي الإمام الخميني). قم: مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى قدس سره، چاپ اول.
7. انصارى دزفولى، مرتضى بن محمد امين (1415ق). صراط النجاة (محشّى، شيخ انصارى). قم: كنگره جهانى بزرگداشت شيخ اعظم انصارى، چاپ اول.
8. انصاری دزفولى، مرتضى بن محمد امين (1415ق). كتاب النكاح. قم: كنگره جهانى بزرگداشت شيخ اعظم انصارى، چاپ اول.
9. بحرانى (آل عصفور)، حسين بن محمد (بی تا). الأنوار اللوامع في شرح مفاتيح الشرائع. قم: مجمع البحوث العلمية، چاپ اول.
10. بحرانى (آل عصفور)، يوسف بن احمد بن ابراهيم (1405ق). الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ اول.
11. بهجت گيلانى فومنى، محمد تقى (1426ق). جامع المسائل. قم: دفتر معظم‌له، چاپ دوم.
12. حلّى (علامه)، حسن بن يوسف بن مطهر اسدى (1410 ه‍ ق). إرشاد الأذهان إلى أحكام الإيمان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ اول.
13. حلّى (علامه)، حسن بن يوسف بن مطهر اسدى (1413ق). قواعد الأحكام في معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ اول.
14. حلّى (علامه)، حسن بن يوسف بن مطهر اسدى (1420ق). تحرير الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية. قم: مؤسسه امام صادق عليه السلام، چاپ اول.
15. حلّى (فخر المحققين)، محمد بن حسن بن يوسف (1387ق). إيضاح الفوائد في شرح مشكلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعيليان، چاپ اول.
16. حلّى (محقق) ، جعفر بن حسن (1408ق). شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعيليان، چاپ دوم.
17. سبزوارى (محقق)، محمد باقر بن محمد مؤمن (1423ق). كفاية الأحكام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ اول.
18. طوسى، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط في فقه الإمامية. تهران: المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، چاپ سوم.
19. عاملى (شهيد اول)، محمد بن مكى (1414ق). غاية المراد في شرح نكت الإرشاد، قم: انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، چاپ اول.
20. عاملى (شهيد ثانى)، زين الدين بن على (1410ق). الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (المحشّى - كلانتر). قم: كتابفروشى داورى،چاپ اول.
21. عاملى (شهيد ثانى)، زين الدين بن على (1413ق). مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام. قم :مؤسسة المعارف الإسلامية،چاپ اول.
22. فيض كاشانى، محمد محسن ابن شاه مرتضى (بی تا). مفاتيح الشرائع. قم: انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى نجفى ره، چاپ اول.
23. مرادخانی، احمد (1394). احکام خانواده و نشوز مرد در کتاب التفسیر مسند امام رضا (ع). پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، سال یازدهم، شماره سی و نه، صفحات99-116.
24. منتظرى نجف‌آبادى، حسين على (بی تا). رساله استفتاءات. قم : بی تا، چاپ اول.
25. منتظری نجف‌آبادى، حسين على (1409ق). مبانى فقهى حكومت اسلامى. مترجم: صلواتى، محمود و شكورى، ابوال، قم: مؤسسه كيهان، چاپ اول.
26. موحدى لنكرانى، محمد فاضل (1421ق). تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيلة – النكاح. قم: مركز فقهى ائمه اطهار عليهم السلام، چاپ اول.
27. موسوى خمينى، سيد روح اللّه (1422ق). استفتاءات. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ پنجم.
28. موسوى خمينى، سيد روح اللّه (1425ق)، تحرير الوسيلة. مترجم: اسلامى، على، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ بیست و یکم.
29. موسوى گلپايگانى، سيد محمد رضا (1409ق). مجمع المسائل. قم: دار القرآن الكريم، چاپ دوم.
30. موسوى گلپايگانى، سيد محمد رضا (1413ق). هداية العباد. قم: دار القرآن الكريم، چاپ اول.
31. ميرزاى قمّى گیلانی، ابو القاسم بن محمد حسن (1413ق). جامع الشتات في أجوبة السؤالات. تهران: مؤسسه كيهان، چاپ اول.
32. نجفى، محمد حسن (1404ق). جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، بيروت: دار إحياء التراث العربي، چاپ هفتم.
33. هاشمى شاهرودى، سيد محمود (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام. قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهم السلام، چاپ اول.
منبع الکترونیکی:
https://dehkhoda.ut.ac.ir/