امکان سنجی «عفو» از سرایت احتمالی در اثر جنایت
حمید مسجدسرایی
1
(
دانشیار گروه حقوق، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران (نویسنده مسؤول)
)
حسن پورلطف اله
2
(
دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
)
رضا الهامی
3
(
استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
)
کلید واژه: عفو از جنایت, سرایت احتمالی, جانی, مجنیٌ علیه, رفع ضمان,
چکیده مقاله :
قانون مجازات اسلامی درباره امکان عفو جانی توسط مجنیٌ علیه قبل از بهبودی کامل، نسبت به سرایت احتمالی بعدیِ ناشی از جنایت ضرب و جرح عمدی، به سکوت برگزار کرده است. مراجعه به منابع و فتاوی معتبر اسلامی حاکی از این است که موضوع حاضر، خاستگاه اختلاف نظر بین فقهاست؛ به طوری که مشهور فقیهان عمدتاً به دلیل این‌که چنین عفوی مستلزم ابراء ما لم یجب می شود آن را صحیح ندانسته و موجب رفع ضمان از سرایت بعدی نمی‌دانند. دیدگاه دوم، چنین عفوی را از باب وصیّت صحیح می‌داند که تا ثلث دیه، صحیح و نافذ بوده و بیشتر از ثلث، موقوف به اجازه ورّاث می‌باشد. در مقابل، برخی دیگر از فقهای معاصر، بدون توجیه این عفو به وصیّت؛ به طور مطلق حکم به صحّت چنین عفوی کرده‌اند که نتیجتاً، رفع ضمان هرگونه سرایت بعدی برای جانی را در پی دارد. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی، ضمن بازخوانی مبانی فقهی دیدگاه‌های مطرح و با بهره‌گیری از مستندات و مؤیدات موجود، قول سوم را قابل دفاع دانسته است. پیشنهاد نوشتار حاضر آن است که قانون‌گذار با هدف ایجاد وحدت رویه قضائی، با افزودن یک ماده قانونی، به صحّت عفو از سرایت و عدم ضمان جانی، وجاهت قانونی ببخشد.
چکیده انگلیسی :
The Islamic Penal Code has been silent on the possibility of a "pardon" of Johnny by Majniyah against the possible future spread of the crime of intentional assault. Reference to authentic Islamic sources and fatwas indicates that the present issue is the source of disagreement among jurists, so that the well-known jurists, mainly because such an amnesty requires our removal, do not consider it correct and remove the guarantee from They do not know the next infection. The second view considers such an amnesty to be a valid will, which is valid and effective for up to one-third of the diyat, and more than one-third of which is subject to the permission of the heirs. In contrast, some other contemporary jurists, without justifying this pardon by will, have absolutely ruled that such an amnesty is correct, which, in turn, guarantees the removal of any further contagion for Johnny. The present article, with its descriptive-analytical method, while re-reading the jurisprudential principles of the proposed views and using the available documents and approvals, has considered the third promise to be defensible. The proposal of the present article is that the legislature, with the aim of creating the unity of judicial procedure, by adding a legal article, to give legal validity to the "correctness of pardon from contagion and non-guarantee of life