واکاوی فقهی و حقوقی اراضی ملی
محمد حسین قنبری
1
(
دانشجوی دکتری گروه حقوق خصوصی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
)
محمد مهدی کریمی نیا
2
(
استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن کریم، واحد خمین، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، خمین، ایران.
)
سیامک قیاسی سررکی
3
(
استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه جامعة المصطفی العالمیه، قم، ایران.
)
کلید واژه: اراضی ملی, , , , , انفال, , , , , احیاء, , , , , ثروت های عمومی.,
چکیده مقاله :
اراضی ملی از مباحث مهم فقهی و حقوقی است که از دیرباز فقهاء پیرامون انفال وانواع اراضی دیدگاه‌های مختلفی را طرح کردند که این اراضی متعلق به کیست؟ چنانچه اراضی توسط عده‌ای مورد احیاء قرار گیرند، چه حقی برایشان به ارمغان می‌آید؟ و مباحث دیگر که همگی پس از اعلام ملی شدن اراضی، جایگاه ویژه‌ای در فقه و حقوق پیدا کرده‌اند؛ زیرا بعد از این اعلام، محذوریت قانونی به موانع فقهی، اضافه شد و مالکیت یا اولویتی که از احیاء بدست می‌آمد، تحت الشعاع قرار گرفت. این مقاله به روش تحلیلی- پژوهشی با مراجعه به منابع فقهی و حقوقی، دیدگاه فقهاء و حقوقدانان در زمینه انفال و احیاء اراضی و بویژه زمین‌های احیاء شده، پس از اعلام ملی شدن اراضی( که کمتر مورد توجه نویسندگان قرار گرفته) را مطرح کرده که چه جایگاهی دارند؟ قانونگذار در مواجهه با اصل احیاء اراضی، چه رویّه‌ای را پس از ملی اعلام شدن، اتخاذ کرده؟ بواسطه اعلام ملی شدن اراضی و حکم به سلب مالکیت اشخاص، اجرتی برای احیاء کنندگان در نظر گرفته شده؟ ماهیت آن حکم چیست؟ و به این نتیجه میرسد چنانچه پس از اعلام ملی شدن، احیاء صورت گرفته باشد، حقی برای احیاء کنندگان بهمراه ندارد ولی اگر قبل از آن محقق میشد، مواردی که در قانون بعنوان مستثناء مطرح شده، در تسلط افراد باقی میمانند و در عوض موارد غیر مستثنی، اجرتی بعنوان حق الزحمه به ایشان تعلق می‌گیرد که معوض بودن آن را ثابت میکند و در نهایت کشف میکند حکم به سلب مالکیت اشخاص، جز احکام حکومتی است.
چکیده انگلیسی :
National lands are one of the most important jurisprudential and legal issues that since a long time ago, jurists have proposed different views about Anfal and types of lands, who do these lands belong to? If the lands are restored by some people, what right will they get? and other topics, all of which have found a special place in jurisprudence and law after the announcement of the nationalization of lands; Because after this announcement, legal restrictions were added to jurisprudential obstacles, and the ownership or priority that was obtained from revival was overshadowed. This article, by referring to jurisprudential and legal sources, presents the opinion of jurists and jurists in the field of reclamation and restoration of lands, especially reclaimed lands, after the announcement of the nationalization of lands (which has received less attention from authors). What is their position? When faced with the principle of land restoration, what procedure did the legislator adopt after it was declared national? Due to the announcement of the nationalization of lands and the order to expropriate the property of individuals, has a wage been considered for the rehabilitators? What is the nature of that ruling? And it comes to this conclusion that if revival has taken place after the declaration of nationalization, the revivalists have no rights, but if it was realized before that, the cases that are mentioned as exceptions in the law will remain in the control of individuals and instead of other cases Except, they are given a wage as a fee, which proves that it is remunerative, and finally discovers that the order to expropriate the property of individuals is different from government orders.