بازخوانی مبانی فقهی ترمیم خسارت معنوی با رویکردی بر حقوق غیرمالی زوجین

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

معصومه مظاهری ¹ , مریم مهاجری ²

1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه امام صادق

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: خسارت معنوی, ترمیم خسارت معنوی, مبانی فقهی, حقوق غیرمالی زوجین, حقوق مشترک,

چکیده مقاله :

جبران خسارت، اصل مهمی است که به عنوان سنگ‌بنای زیرین و اساسی مسؤولیت مدنی به رسمیت شناخته شده؛ گرچه اصل ترمیم خسارت معنوی، وفق قانون مسؤولیت مدنی، اصلی عمومی و قابل تسری به خانواده می‌باشد؛ اما این قانون در جهت ترمیم خسارت معنوی ناشی از روابط زوجین، کافی نمی‌باشد؛ زیرا از الزام فرد به ترمیم خسارت مادی و معنوی به طور مطلق سخن گفته است، در حالی‌که، راهکار‌های اتخاذی جهت ترمیم خسارت معنوی وارده در روابط زوجین، با توجه به متفاوت بودن ماهیت خانواده با سایر نهاد‌ها، بایستی خاص و در جهت کیان خانواده وضع گردد. مقاله حاضر در پی آن هست که آیا نظام حقوقی ایران، چنین ظرفیت فقهی را دارد که ترمیم خسارت معنوی در روابط زوجین و راهکارهای ترمیم آن را در قوانین موضوعه مورد توجه قرار دهد؟با بازنگری و تأمل در مبانی فقهی، ترمیم خسارات معنوی ناشی از روابط زوجین، ممکن است؛ اما متأسفانه ضمانت‌اجرا‌های موجود، به دلیل عدم تصریح بر این مهم و گاهاً اشاره جزئی و موردی در برخی مواد قانونی، نتوانسته خانواده را تا حد مقبول حفظ و حراست نماید. بنابراین پرداختن به این مهم در روابط زوجین، امری ضروری است؛ چرا که می‌توان با راهکار‌های مؤثر و مفید، قوانینی را وضع نمود که در عین حفظ نهاد خانواده، خسارات ناشی از روابط زوجین ترمیم نمود. شناسایی مصادیق خسارت معنوی در حقوق غیرمالی مشترک زوجین و ارائه راهکارهای اجرایی مناسب با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فقهی ترمیم خسارت معنوی، در جهت حمایت از حقوق زوجین، با هدف تحکیم بنیان خانواده از نوآوری‌ مقاله حاضرمی‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Indemnification of perdition is important issue that recognized as basic and foundational stone of the civil responsibility Although the essentiality of indemnification of the spiritual perdition, civil responsibility of law accordance, is common essentiality and it can extended to the family. But this law is not sufficient for indemnification of spousal spiritual perdition. Because of certainly it has spoken that people should accept indemnification of spiritual and materialist perdition, However, Strategies that adopted about indemnification of spousal spiritual perdition should be imposed in direction of honor the family, with this point that the nature of the family with other organic systems is different. This research is intended to answer to this question: Has the Iranian legal system a juridical capacity that consider to indemnification of spiritual perdition and indemnification ways in the statute? With review and contemplation in the jurisprudence bases, we can say that: indemnification of spousal spiritual perdition is possible but unfortunately, existing assurances couldn't protect and keep family, because of this issue doesn’t known very well and most of time had minor and trivial point in some laws. So paying attention to it in spousal relationship is essential and important, because of with effective and useful strategies can enacted some laws that keep family nature and restore spousal perdition. Identify examples of spiritual perdition in spousal's spiritual rights and providing appropriate practical solutions with using juridical capacity to spiritual perdition in direction of protect the rights of spouses with the purpose of the family bonds and bases are Innovations of this essay.