تاثیر رهبری اخلاقی بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان با توجه به نقش میانجی عدالت ادراک شده کارکنان (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه اصفهان)
محورهای موضوعی : خطمشیگذاری عمومی در مدیریتعنایت الله نجیب زاده 1 , حمیدرضا بوستانی 2 , حامد درخشیده 3
1 - استادیار گروه اقتصاد و مدیریت دانشگاه پیام نور ایران
2 - دانشجوی دکتری مدیریت رفتاری- دانشگاه تربیت مدرس
3 - دانشجوی دکتری مدیریت استراتژیک – دانشگاه پیام نور مرکز تهران
کلید واژه: توانمندسازی روانشناختی, رهبری اخلاقی, عدالت توزیعی, رویه ای, مراوده‌ای,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر رهبری اخلاقی بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان از طریق تاثیر ابعاد عدالت سازمانی در بین کارکنان دانشگاه اصفهان می‌باشد. در این پژوهش رهبری اخلاقی به عنوان متغیر مستقل و توانمندسازی روانشناختی به عنوان متغیر وابسته و ابعاد عدالت سازمانی بعنوان متغیر میانجی می‌باشد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، روایی محتوا با استفاده از نظر متخصصان آشنا به موضوع پژوهش و روایی سازه آن نیز با بهره گیری از معادلات ساختاری مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه‌ی کارکنان دانشگاه اصفهان است. جمع آوری اطلاعات نیز با روش نمونه گیری تصادفی صورت گرفته است. پس از استخراج داده‌های مربوط به پاسخ‌های گروه مزبور و پیش برآورد واریانس حجم نمونه آماری پژوهش با استفاده از فرمول کوکران بدست آمد که تعداد 220 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین برای تعیین همبستگی و تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS و PLS استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها منجر به تایید همه‌ی فرضیه‌های پژوهش گردید: رهبری اخلاقی بر توانمندسازی روانشناختی تاثیر مثبت و معنادار دارد؛ رهبری اخلاقی بر عدالت توزیعی تاثیر مثبت و معنادار دارد؛ رهبری اخلاقی بر عدالت رویه‌ای تاثیر مثبت و معنادار دارد؛ رهبری اخلاقی بر عدالت مراوده‌ای تاثیر مثبت و معنادار دارد؛ عدالت توزیعی بر توانمند سازی روانشناختی تاثیر مثبت و معنادار دارد؛ عدالت رویه‌ای بر توانمند سازی روانشناختی تاثیر مثبت و معنادار دارد و در نهایت عدالت مراوده‌ای بر توانمند سازی روانشناختی تاثیر مثبت و معنادار دارد.
The aim of this study is investigate the effect of moral leadership on employees' psychological empowerment through the impact of organizational justice among employees of Isfahan University. In this research, moral leadership is as the independent variable, psychological empowerment is as the dependent variable and dimensions of organizational justice is as a mediator. Questionnaire reliability was confirmed by using Cronbach's alpha coefficient, content validity was confirmed by using the experts familiar with the research subject and its construct validity was confirmed by using the structural equation modeling. Statistical population in this study includes all employees of Isfahan University. Data collection was conducted by random sampling. After extracting the data related to mentioned group responses and pre-estimate, variance of statistical sample size was estimated 220 people by using the Cochran formula randomly. Also, to determine the correlation and data analysis has been used the SPSS and PLS software. The results of the data analysis leads to confirm the all of research hypotheses: Ethical leadership have a significant and positive effect on psychological empowerment; ethical leadership have a significant and positive effect on distributive justice; Ethical leadership have a significant and positive effect on procedural justice; ethical leadership have a significant and positive effect on interactional justice; distributive justice have a significant and positive effect on psychological empowerment; procedural justice have a significant and positive effect on psychological empowerment; interactional justice have a significant and positive effect on psychological empowerment.
پورکیانی، مسعود و پیرمرادی، نسرین. (1387). تاثیر راهبردهای رهبری در توان افزایی کارکنان. دو ماهنامه‌ی مدیریت، 19 (140-139): 26-21.
دانایی فرد، حسن و محمدی خورزوقی، مهناز. (1393). فهم شکل گیری رقابت بین استراتژی‌ها در سازمان‌های دولتی. نشریه مدیریت فردا، 13 (41): 60-49.
دژبان، ریحانه و نوری، ابوالقاسم و سماواتیان، حسین. (1390). بررسیرابطه‌ی عدالتسازمانیوکیفیترابطهسرپرستوزیردست بااعتمادبهسرپرستوابعادتوانمندسازیروانشناختی. فصلنامه پژوهش‌های روان شناسی اجتماعی، 1 (3).
شاه حیدری پور، رضوان و کمالیان، امین رضا. (1391). بررسیرابطه‌ی عدالتسازمانیوتوانمندسازیروانشناختی. مدیریت فرهنگ سازمانی، 10 (1): 201-175.
عباس زاده، محمد و بوداقی، علی. (1393). تأثیررهبریاخلاقیبرظرفیتانطباقپذیریسازمانی. فصلنامه مدیریت دولتی، 6 (2): 308-289.
ضیایی، محمدصادق و نرگسیان، عباس و آبیاغی اصفهانی، سعید. (1387). نقش رهبری معنوی در توانمندسازی کارکنان دانشگاه تهران. مدیریت دولتی، 1 (1): 86-67.
محمودی کیا و مریم، ارشدی، نسرین، احمدی چگنی، سحر و بهارلو، مصطفی. (1394). رابطه‌ی رهبری اخلاقی با توانمندسازی روانشناختی با میانجی گری عدالت رویه‌ای و عدالت تعاملی. مدیریت فرهنگ سازمانی، 13 (1): 287-267.
نادری، فرح و صفرزاده، سحر. (1393). رابطهعدالتسازمانی،سلامتسازمانی،اشتیاق شغلیوجوّسازمانینوآورانهباتوانمندسازی روانشناختیورفتارمدنیسازمانی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15 (2): 68-56.
نصر اصفهانی، علی و غضنفری، احمد و عامری نسب، سیامک. (1392). رابطه بین رهبری اخلاقی و توانمندسازی کارکنان. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 5 (1): 128-107.
یوکل، گری (1382). مدیریت و رهبری در سازمان‌ها. ترجمه‌ی محمد ازگلی، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
Appelbaum, S. H. & Hongger, K. (1995). Empowerment: a Contrasting Overview of Organizations in General and Nursing in Particular – an Examination of Organizational Factors, Managerial Behaviors, Jobdesign and Structural Power. Journal of Empowerment in Organization, 6 (2): 29-50.
Ashforth, B. E., Harrison, S. H., & Corley, K. G. (2008). Identification in organizations: An examination of four fundamental questions. Journal of Management, 34(3), 325-374.
Avolio, B. J., Zhu, W., Koh, W., & Bhatia, P. (2004). Transformational leadership and organizational commitment: mediating role of psychological empowerment and moderating role of structural distance. Journal of Organizational Behavior, 25, 951-968.
Bandura, A. (1997).Self-efficacy: toward a unifying theory of behavior change. Psychological Review, (84), 191-215.
Bies, R. J., & Shapiro, D. L. (1987). Interactional fairness judgments: The influence of causal accounts. Social Justice Research, 1(2), 199-218.
Brown, M. E., Trevino, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning theory perspective for construct development. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97 (2): 117-134.
Chen, H., & Chen, Y. (2008). The impact of work redesign and psychological empowerment on organizational commitment in a changing environment: An example from Taiwan's state-owned enterprises. Public Personnel Management, 37, 279-302.
Chenwei, L., Keke, W., Diane, E. J. & Min, W. (2012). Moral leadership and psychological empowerment in China. Journal of Managerial Psychology, 27 (1), 90-108.
Chigozirim, P., & Mazdarani, E. (2008). The impact of employee empowerment on service quality and customer satisfaction in service organizations. Bachelor Thesis in Business Administration, Malardalen University.
Christopher, R., Probst, T., Martocchio, J., Drasgow, F., & Lawler, J. (2000). Empowerment and Continuous Improvement in the United States, Mexico, Poland and India: Predicting Fit on the Basis of the Dimensions of Power-Distance and Individualism. Journal of Applied Psychology, 85 (5): 643-658.
Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. & Ng, K. Y. (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86(3), 425-445.
Conger, J, A., & Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academic Management Review, 13 (3): 471-82.
Cronbach, L. J & Shavelson, R. J. (2004). my current thoughts on coefficient alpha and successor procedures. Educational and Psychological Measurement, 64(3): 391-418.
Dehghan, Nayeri, N., Nazari, A. A., Salsali, M., Ahmadi, F., & AdibHajbaghery, M. (2006). Iranian staff nurses views of their productivity and management factors improving and impeding it: a qualitative study. Nurs Health Sci, 8 (1): 51-60.
Fey, C. E., Pavlovskaya, A., & Tang, N. (2004). Does one shoe fit everyone? A comparison of human resource management in Russia, China, and Finland. Organizational Dynamics, 33(1), 79−97.
Fornell, C. G., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50
Fuller, J. B., Morrison, R., Jones, L., Bridger, D., & Brown, V. (1999).The effects of psychological empowerment on transformational leadership and job satisfaction. Journal of Social Psychology, 139 (3), 389-391.
Gliem, J. A., Gliem, R. R. (2003). Calculating, interpreting, and reporting Cronbach’s alpha reliability coefficient for Likert-type scales. 2003 Midwest Research-to-Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education.
Goudarzi, A., & Gaminian, V. (2002). Principles, basic and theories of organizational climate. Isfahan: Publications of University Jihad (Jahad-e-Daneshgahi), P. 46-59.
Greenberg, J., & Lind, E. A. (2000). The pursuit of organizational justice: From conceptualization to implication to application. In C.L. Cooper and E.A. Locke (Eds.). Industrial and organizational psychology: Linking theory with practice (72-108). Malden, MA: Blackwell.
Herrenkohl, L. R., Palincsar, A. S., DeWater, L. S., & Kawasaki, K. (1999). Developing scientific communities in classrooms: A sociocognitive approach. Journal of the Learning Sciences, 8: 451-493.
Kalshoven, K. Den Hartog, D., & Den Hoogh, A. (2011). Ethical leadership at work questionnaire (ELW), The Leadership Quarterly, 22 (1): 51–69.
Kark, R., Shamir, B., & Chen, G. (2003). The two faces of transformational leadership: Empowerment and dependency. Journal of Applied Psychology, 88(2), 246-255.
Koberg, C. S., Boss, R. W., Senjem, J. C., & Goodman, E. A. (1999). Antecedents and outcomes of empowerment. Group & Organization Management, 24(1), 71-90.
Laschinger, H. K. S., & Finegan, J. (2005). Using empowerment to build trust and respect in the workplace: A strategy for addressing the nursing shortage. Nursing economics, 23(1): 6-13.
Leventhal, G. S. (1980). What should be done with equity theory?”. In Gergen, K.J., Greenberg,M.S. and Willis, R.H. (Eds), Social Exchange: Advances in Theory and Research. New York, Plenum Press, 27-55.
Liden, R. C., Sparrowe, R. T., & Wayne, S. J. (1997). Leader–member exchange theory: The past and potential for the future. In G. Ferris (Ed.), Research in personnel and human resource management (Vol. 15, pp. 47–119). Greenwich, CT: JAI Press.
Liu, A. M. M., Chiu, W. M., & Fellows, R. (2007). Enhancing commitment through work empowerment. Engineering, construction and architectural management, 14(6): 568-580.
Loi, R., Lam, L.W., & Chan, K.W. (2012). Coping with job insecurity: the role of procedural justice, ethical leadership and power distance orientation. Journal of Business Ethics, 108(3): 361-372 Gini, A. (1998). Ethics: The heart of leadership. Westport, CT: Greenwood
Ma, R., Hechanova, R.A., Alampay, E., & France, P. (2006). Psychological Empowerment, Job Satisfaction and Performance among Filipino service workers, Asian Journal of Social Psychology, 91-72.
Majidi, A., & Ghahremani, A., & Mahmoudabadi, A. (2008). An Investigation of Relationship between Employee Empowerment Dimensions with Job Security of Army Sciences University. Arm Scie Resea Quart, 134-154.
May, D.R. Gilson, R. L. & Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work’, Journal of Occupational and Organisational Psychology, 77:11-37.
Niri, SH., Golparvar, M., & Mahdad A. (2010). The role of Ethical values and moral leadership in reducing job stress of employees. Ethics Sci Tech, 5(3, 4): 67-76.
Randolph, W. A. (2000). Re-thinking empowerment: Why is it so hard to achieve? Organ Dyn, 29(2): 94-107.
Robbins SP (2001). Organizational Behavior, New York: Prentice Hall.
Salehnia, M. (2012). The effect of ethical leadership on organization ethical climate. Iranian journal of ethics in science and technology, 7 (2): 1-13.
Siyadat, S. A., Esfahani, A. N., & Allahyari, S. (2010). Moral leadership in educational organizations. Cultural Engineering, 5(45, 46).
Spreitzer, G. M. (1995). Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation. The Academy of Management Journal, 38 (5): 1442-1465.
Spreitzer, G. M. (2008). Taking stock: A review of more than twenty years of research on empowerment at work. In J. Barling & C. L. Cooper (Eds.), Handbook of organizational behavior (pp. 54–72). Thousand Oaks, CA: Sage.
Spreitzer, G. M., Kizilos, M. A., & Nason, S. W. (1997). A Dimensional Analysis of the Relationship between Psychological Empowerment and Effectiveness Satisfaction, and Strain. Journal of Management, 679-704.
Thomas, K. W. & Betty, A. V. (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An Interpretive Model of Intrinsic Task Motivation. Academy of Management Journal, 15 (4): 666-681.
Trevino, L. K., Brown, M., & Hartman, L. P. (2003). A qualitative investigation of perceived executive ethical leadership: Perceptions from inside and outside the executive suite. Human Relations, 55, 5−37.
Wang, G., & Lee, P. (2009). Psychological empowerment and job satisfaction: An analysis of interactive effects. Group & Organization Management, 34(3), 271-296.
Yukl, G. (2010). Leadership in organizations (7th edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Yukl, G., Mahsud, R., Hassan, SH., & Prussia, G. E. (2013). An Improved Measure of Ethical Leadership. Journal of Leadership and Organizational Studies, 38-46 (Studies, 2013, 20(1): 38–48.
Zabihi, M., Ebrahimipour. H., & Arefiniya H. (2013). The relationship between organizational structure's components and psychological empowerment's components of staffs in Mashhad University of Medical Sciences. Quarterly Journal of Nursing Management, 2 (1): 48-58.
Zhu, W. (2008). The effect of ethical leadership on follower moral identity: The mediating role of psychological empowerment. Leadership Review; 8(3): 62-73.