بررسی دلایل انطباق و همسویی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با الگوی واقع گرایی با تاکید برمعمای امنیت
محورهای موضوعی : سیاست خارجی
جهانبخش رشیدی
1
*
,
شهرام عسکری
2
*
1 -
2 - دانشگاه آزاد
کلید واژه: سیاست خارجی , معمای امنیت , چهارچوب تئوریک , خودیاری , امنیت جویی,
چکیده مقاله :
تحقیق حاضر ارائه پاسخ به این مسئله محوری است که سیاست خارجی ج.ا.ایران از منظر تئوریک و چهارچوب مفهومی دارای چه ویژگی هایی است و از چه الگوهایی باید پیروی کرد. قالب و الگوی سیاست خارجی هر کشور مجموعه ای از راهبردها ، اهداف ، آرمان ها و نیازهای امنیتی ، استراتژیک ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی است که براساس همسطحی و همترازی با امکانات و محذورات آن کشور تبلور می یابد . پرسش اصلی تحقیق حاضر بر این مبناست : مهمترین دلایل تبعیت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از تئوری رئالیسم چیست ؟ در پاسخ باید گفت که ج.ا. ایران در طی ادوار تاریخی به دلیل مورد تهاجم قرار گرفتن ، وجود بازیگران ستیزه جو ، محیط پیرامونی بی ثبات ، نداشتن محیط طبیعی و واقعی دارای نوعی تنهایی استراتژیک است. یافته ها نشان می دهد که تئوری رئالیسم با وجود فرضیات بنیادین دولت محوری ، بقا محوری ، خودیاری ، آنارشی و معمای امنیتی کاملا با الگوی سیاست خارجی ج. ا.ایران همبستگی و پیوستگی محتوایی دارد و نشان از این مسئله دارد که ج.ا.ایران با توجه به شرایط جهانی و انقلاب ارتباطات ، نیازمند توجه بیشتر به مسئله حکمرانی در جهت دهی به رویکردهای سیاست خارجی مورد وثوق و فراگیر جامعه ایرانی با تکیه و تقویت توان درونی به منظور بیشینه سازی قدرت می باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی و روش گردآوری منابع نیز کتابخانه ای و اینترنتی مورد استفاده قرار گرفته است.
The present study aims to provide an answer to the central question of what characteristics the foreign policy of the Republic of Iran has from a theoretical perspective and conceptual framework, and what models should be followed. The format and pattern of each country's foreign policy is a set of strategies, goals, ideals, and security, strategic, economic, political, and cultural needs that are crystallized based on the level and alignment with the capabilities and limitations of that country. The main question of this research is: What are the most important reasons for the adherence of the Islamic Republic of Iran's foreign policy to the theory of realism? In response, it should be said that the Republic of Iran has had a kind of strategic isolation during historical periods due to being invaded, the presence of belligerent actors, an unstable surrounding environment, and the lack of a natural and real environment. The findings show that the theory of realism, despite its fundamental assumptions of state-centeredness, survival-centeredness, self-help, anarchy, and security dilemma, is completely consistent and coherent in content with the foreign policy model of the Republic of Iran and This indicates that the Islamic Republic of Iran, given the global conditions and the communications revolution, needs to pay more attention to the issue of governance in order to provide reliable and inclusive foreign policy approaches to Iranian society by relying on and strengthening internal power in order to maximize power. The research method is descriptive-analytical and the method of collecting resources is library and internet
- قوام ، سید عبدالعلی (1390) ، روابط بین الملل ، نظریه ها و رویکرد ها ، تهران ، انتشارات سمت ، چاپ پنجم .#
- احمدی ، حمید (1400) ، قومیت و قوم گرایی در ایران ـ افسانه و واقعیت ، تهران ، انتشارات نشر نی، چاپ هفدهم .#
- پو آست ، پائول (1387)، اقتصاد جنگ ، ترجمه شاپور سیفی ، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع) ، مجتمع دانشگاهی علوم انسانی ، چاپ اول .#
- پورتر ، گرث ( 1401) ، بحران ساختگی ، مترجم بهزاد شاهی ، علی پاک سرشت ، انتشارات مصاف ، چاپ اول .#
- فتحی ، محمد جواد ؛ پیرانی ، شهره ، غفوری ، اکبر ؛ تنهایی استراتژیک و سیاست های راهبردی ایران در غرب آسیا ؛ پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل، سال نهم ، شماره 2 ، (بهار و تابستان 1400) .#
- اختیاری امیری ، رضا ؛ نقش هویت های متعارض در عدم شکل گیری اجماع امنیتی در منطقه خلیج فارس ، نشریه مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس ، شماره 3 ، (بهار1394) .#
- رئیسی نژاد ، آرش ؛ تنهایی استراتژیک تاریخی ایران و سیاست خارجی غیر دولتی : از نفرین جغرافیا تا مخمصه ژئوپلیتیکی ، نشریه ژئوپلیتیک ، (بهار 1402) .#
- گل محمدی ، ولی و کریمی ، حمیدرضا ؛ الزامات سیاست خارجی ایران در جهان پسا غربی؛ از تنهایی راهبردی تا استقلال استراتژیک ، نشریه مطالعات راهبردی ، (بهار1401) .#
- خراسانی ، صدیقه ؛ چرخه بازتولید هویت های متعارض در خاورمیانه ، نشریه علوم سیاسی (بهار1401).#