اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اجتناب هیجانی و ابعاد خستگی روانی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

محورهای موضوعی : مطالعات اسلامی ایرانی خانواده

مسلم سیاه پوش منفرد ¹ , شیما پرندین ² , سجاد عزیزی ³

1 - گروه روان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی
2 - گروه روان شناسی، واحد اسلام آباد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلام آباد غرب، ایران
3 - گروه روان شناسی

تاریخ دریافت : 1401/04/07 تاریخ پذیرش : 1401/04/22 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, خستگی روانشناختی, مولتیپل اسکلروزیس, اجتناب هیجانی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن پیشرونده سیستم اعصاب مرکزی است و از علائم نشانه‌های آن خستگی و کاهش ظرفیت عملکردی می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اجتناب هیجانی و ابعاد خستگی روانی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌ازمون بود. آزمودنی‌ها با دامنه سنی 40-20 سال و با مقیاس ناتوانی جسمانی (EDSS) یک تا چهار و هدفمندانه و داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی به گروه‌های تجربی و کنترل تقسیم شدند. هر دو گروه در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون به پرسشنامه‌های اجتناب هیجانی کندی (2015) و خستگی شناختی فیسگ (1994) پاسخ دادند. گروه آزمایش 10 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به صورت هفته‌ای یکبار به مدت 5/1 ساعت دریافت کردند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب هیجانی و خستگی شناختی زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس مؤثر است (001/0≥P).نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش می‌توان از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای کاهش اجتناب هیجانی و علائم خستگی (جسمانی، شناختی و اجتماعی) زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس در مراکز درمانی استفاده نمود.

چکیده انگلیسی:

Background and Aim: Multiple sclerosis is a chronic progressive disease of the central nervous system and its symptoms are fatigue and decreased functional capacity. The aim of this study was the effectiveness of acceptance and commitment therapy on emotional avoidance and mental fatigue’ dimensions in women with multiple sclerosis.Materials and Methods: The present study was a quasi-experimental study with a pretest-posttest design. Subjects with an age range of 20-40 years and using a scale of physical disability (EDSS) of one to four were purposefully and voluntarily selected and randomly assigned into experimental and control groups. Both groups answered the Kennedy (2015) Emotional Avoidance Questionnaire and Fisk (1994) fatigue Impact scale in the pre-test and post-test stages. The experimental group received 10 sessions of acceptance and commitment treatment once a week for 1.5 hours. The collected data were analyzed using SPSS23 software and multivariate covariance analysis.Results: The results of multivariate covariance analysis indicated that acceptance and commitment therapy is effective in reducing emotional avoidance and cognitive fatigue in women with multiple sclerosis (P≥0.001).Conclusion: Based on the results of this study, acceptance and commitment therapy can be used to reduce emotional avoidance and fatigue symptoms (physical, cognitive and social) of women with multiple sclerosis in medical centers.