واکاوی «معنابخشی زندگی به واسطۀ اهداف دنیوی» از منظر ژان پل سارتر و آلبر کامو (با نگرش ويژه به نمایشنامه های مردگان بی کفن و دفن اثر سارتر و دادگسترها اثر کامو)
محورهای موضوعی :مریم ایرانمنش 1 , عطا‌الله کوپال 2 *
1 - دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران
2 - دانشیار گروه ادبیات و زبان های خارجی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
کلید واژه: معنابخشی, زندگی, مرگ, سارتر, کامو.,
چکیده مقاله :
مقالة حاضر بر این فرض است که اندیشمندان غیردینیِ اگزیستانس، بر خلاف متفکران دینی که زندگی و مرگ را هدفمند و معنادار می دانند، بر بی معنایی حیات اشاره دارند، اما در عین حال به دنبال یافتن راهی برای رهایی از این معناباختگی هستند. در نمایشنامة مردگان بی-کفن و دفن، سارتر گروهی انقلابی را به تصویر می¬کشد که با مردن برای یک آرمانِ این جهانی، تلاش می¬کنند تا به زندگی خود معنا ببخشند. کامو در نمایشنامة دادگسترها، گروهی انقلابی را معرفی می¬کند که تنها راه معنا بخشیدن به زندگی را مرگ در راه یک هدفِ دنیایی می دانند. پرسش اصلی مقاله این است که آیا اهداف دنيوي و زمینیِ مطرح شده توسط اندیشمندان غیر دینیِ اگزیستانس، می تواند به زعم آنها به زندگی و مرگِ پوچِ آدمی معنا ببخشد؟ در این پژوهش، به روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری اسناد کتابخانه¬ای، معنا بخشیِ زندگی بواسطۀ اهداف دنیوی، از دیدگاه سارتر و کامو، به عنوان نمایندگانی از متفکران غیردینی مورد توجه قرار می¬گیرد و در نهایت، مقاله به این نتیجه می¬رسد که اهداف مادی نمی تواند پوچیِ زندگی و مرگ را توجیه کند و باورهای الهی و اهداف معنوی، آدمی را قادر می سازد تا بر حیات خویش معنا ببخشد و خود را از پوچ بودنِ هستی، برهاند.
آبیار، زهرا؛ حسینی حجازی، فاطمه السادات؛ شیریان، زهرا.(1398) «کارکردهای اخلاقی مرگ آگاهی در زندگی معنادار، از دیدگاه علامه جعفری»، نشریه اخلاق، بهار، شماره33، صص95-119
آشناور، مهدی. (1392) «معناشناسی و سیر تطور واژه «موت» در قرآن کریم»، نشریه حسنا، بهار، شماره 16، صص145-173
ابطحی، صدیقه؛ دهباشی، مهدی؛ خدری، غلامحسین؛ وکیلی، هادی.(1398) «سنجش مرگ¬اندیشی با معنای زندگی از منظر حکمت متعالیه»، نشریه الهیات تطبیقی، بهار و تابستان، شماره21، صص63 -78
اسکوئیان، عباس.(1388) «مرگ از دیدگاه سارتر»، نشریه رهنمون، تابستان و پاییز، شماره27 و 28، صص41 -72
بلاکهام، هرولد جان. (1393) شش متفکر اگزیستانسیالیست، محسن حکیمی، تهران: مرکز، چ نهم.
سارتر، ژان پل. (1398) هستی و نیستی، مهستی بحرینی، تهران: نیلوفر، چ سوم.
شانظری، جعفر؛ فرجی، علی¬رضا.(1395) «بررسی و تطبیق جعل یا کشف معنای زندگی در اندیشه کی¬یرکه¬گور و سارتر»، نشریه الهیات تطبیقی، بهار و تابستان، شماره15، صص 65 -80
شوبکلائی، مسلم.(1389) معنای زندگی در نگاه امیرمؤمنان علی (ع)، نشریه مربیان، شماره 35، صص5 -17
فرجی، علیرضا.(1399) ایمان، مرگ و معنای زندگی در اندیشه کی¬یرکه¬گور و سارتر، نشریه پژوهش¬های مابعدالطبیعی، پاییز و زمستان، شماره2، صص7 -32
کامو، آلبر.(1393) اسطورة سیزیف، مهستی بحرینی، تهران: نیلوفر.
کامو، آلبر.(1386) انسان طاغی، مهبد ایرانی¬طلب، تهران: پرسش، چ دوم.
کلانتری، ابراهیم؛ قاضوی، سید حسن؛ قاضوی، سید محمد(1397) بررسی و نقد چیستی اختیار انسان از دیدگاه ژان پل سارتر، نشریه اندیشه نوین دینی، شماره54، صص27 -44
کمبر، ریچارد.(1393) فلسفة کامو، خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو، چ سوم.
کمپانی زارع، مهدی.(1396) مرگ¬اندیشی از گیل¬گمش تا کامو، تهران: نگاه معاصر.
قرآن کریم
مصلح، علی اصغر.(1394) فلسفه¬های اگزیستانس، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه¬های اسلامی، چ سوم.
مولوی، مولانا جلال الدین محمد بلخی.(1387) مثنوی معنوی، بر اساس نسخه نیکلسون، تهران: کاروان، چ دوم.
نیچه، فریدریش.(1396) حکمت شادان، جمال آل¬احمد؛ سعید کامران؛ حامد فولادوند، تهران: جامی، چ نهم.
Caraway, James E. (1992) Albert Camus and the Ethics of Rebellion, Mediterranean Studies, Vol. 3, Pp 125-136
Hayden, Patrick. (2016) Farewell to Teleology: Reflections on Camus and a Rebellious Cosmopolitanism without Hope, Critical Horizons, Vol. 17; Iss.1, Pp79-93
Igwe, Isaac Chidi. (2021) Overcoming the Fear of Death: A Clue from an Ontological Engagement between Heidegger and Sartre, Aquino Journal of Philosophy, Vol. 1(3), Pp 1-16
Morris, Katherine J. (2010) Sartre on the Body, England: Palgrave Macmillan.
O'Dwyer, Kathleen. (2012) Camus's Challenge: The Question of Suicide, Journal of Humanistic Psychology, Vol.52; Iss.2, Pp 165-177
P. Levine, Michael. (1988) Camus, hare, and the meaning of life, Department of Philosophy, University of Western Australia, 10 Vol. 27; Iss. 3, Pp 13-30
Schumacher, Bernard N. Miller, Michael J. (2010) Death and Mortality in Contemporary Philosophy || Inductive Knowledge of Death and Jean-Paul Sartre, Stockholm University, Pp 91-111