تحلیل عوامل موثر بر حس مکان در امکان مذهبی شهر تبریز (نمونه موردی مساجد تاریخی کبود، سید حمزه، جامع، مقبره، صاحب الامر)
محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگیلیدا اخلاقی 1 , اسداله شفیع زاده 2
1 - دانشجوی پژوهش محور دکترای معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - استادیار گروه معماری، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران
کلید واژه: مکان, حس مکان, مکان مذهبی, مسجد, شهر تبریز,
چکیده مقاله :
مسجد به مثابه کانونی عبادی -اجتماعی برای ادامه حیات پویا نیازمند ارتباطی قوی با حوزه کارکردی خود است. این ارتباط با زمینه از طریق پیوندی انسانی، کالبدی و طبیعی با محیط بیرونی محقق می شود. دین می تواند نقش مهمی در حس مکان داشته باشد و مفهومی از آن ارائه دهد. شکل و سازمان فضایی بنا بر میزان دلبستگی به بنا مؤثر بوده و هر گونه تغییری در ابعاد کالبدی و روانی بنا می¬تواند بر میزان حس مکان آن، مؤثر بوده است. هدف تحقیق حاضر تحلیل عوامل موثر بر حس مکان در امکان مذهبی شهر تبریز می باشد. روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی می باشد. حجم نمونه برابر 100 نفر می باشد. برای تحلیل داده ها و سنجش رابطۀ میان متغیرها از روش همبستگی پیرسون و از آزمون های آماری رگرسیون خطی ساده و چندمتغیره برای تعیین رابطه و شدت و جهت رابط هی بین متغیرهای مستقل و وابسته استفاده شد. از تحلیل مسیر برای مشخص کردن تأثیر مستقیم و غیرمستقیم متغیرها بر حس مکان استفاده شد برای این تحلیل ها از نرم افزار Spss بهره گرفته شد. نتایج نشان داد عوامل ادراکی و کالبدی بیشترین تاثیر را در القای حس مکان در مساجد تاریخی شهر تبریز دارند و عوامل اجتماعی و عملکردی تاثیر کمتری دارند. در بین متغیرهای مورد بررسی سرزندگی بیشترین ضریب همبستگی و تاثیر در حس مکان دارد. همچنین در بین مساجد بررسی شده مسجد مقبره بیشترین حس مکان از نظر مراجعه کنندگان دارد.