تبیین نسبت رابطه میان رضایتمندی سکونتی و روانشناسی دین
محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگیامین علیزاده 1 , حسن ستاری ساربانقلی 2 , مینو قره بگلو 3
1 - دانشجوی دکترای معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - دانشیار گروه معماری، و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
3 - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
کلید واژه: رضایت مندی سکونتی, مسکن معاصر, روان شناسی دین,
چکیده مقاله :
در عرصه معماری بطور اعم و مفاهیم رضایتمندی سکونتی بطور اخص، نیاز به تفکر و نگرشی زیربنایی با ادغام دیگر علوم از جمله روانشناسی برای نیل به تئوری و نظریه های جدید کاربردی انسان ساز در تعامل با محیط و مفاهیم جامعه گرایی بر مبنای جهان بینی برای رسیدن به سعادت و صلاح دنیوی و کمال اخروی و معنا دادن به زندگی که همان رضایت مندی و مطلوبیت می باشیم. یکی از این نگرش های عمیق، روان شناسی دین است و در حقیقت روان شناسی دین دانش علوم رفتاری است. تحقیق حاضر به دنبال تبیین نسبت میان «رضایت مندی سکونتی» و «روانشناسی دین» است. بر اساس رهیافت این تحقیق، با شناخت شاخص¬های موثر در روانشناسی دین می توان به رضایت مندی سکونتی و ارتقاء کیفیت محیط¬های سکونتی ماندگار و پایدار دست یافت. برای انجام این تحقیق، از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بصورت پیمایشی با هدف کاربردی استفاده شده است. برای اندازه گیری پرسشنامه از مقیاس اندازه¬گیری طیف لیکرت، استفاده شده است. نتایج حاصل از وجود ارتباط معنی دار عوامل روانشناسی دین و رضایتمندی سکونتی دارد. همچنین آزمون فرضیه¬های تحقیق حاکی از تایید فرضیه های تحقیق می باشد. لذا می توان این جمع بندی را داشت که رهیافت روانشناسی دین در رضایت مندی سکونتی با سطح اطمینان 95 درصد تاثیرگذار می باشد.
ثمین شریفی میاوقی، ابراهیم؛ یعقوبی سنقرچی، معصومه، حق‌لسان، مسعود؛ (1398)، ارزیابی مؤلفه‌های ارزشی معماری مسکن مطلوب بر اساس نظام معرفتی اسلام (نمونه موردی: خانه‌های معاصر ارومیه)، آموزش و ارزشیابی، 48، 33-62.
وثیق، بهزاد؛ پشوتنی زاده، آزاده؛ بمانیان، محمدرضا، (1388)، مکان و مسکن از منظر اسلام، تحقیق¬های میان رشته¬ای قرآن کریم، 11، 93-102.
خوانساری, محمدامین. (1396). جستاری تحلیلی بر روانشناسی دین. تحقیقنامه علوم انسانی اسلامی، 4(8)، 59-72.
ذبیحی حسین، حبیب فرح، رهبری منش کمال، (1390)، بررسی رابطه بین، میزان رضایت از مجتمع های مسکونی و تاثیر مجتمع های مسکونی بر روابط انسان (مطالعه موردی چند مجتمع مسکونی در تهران)، هویت شهر، 5(8)، 103-118
رفیعیان مجتبی, عسگری, علی، عسگری، (1388). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان محله نواب. پژوهش های جغرافیای انسانی, شماره 67. 53-68
رفیعیان، مجتبی؛ مسعودی راد، ماندانا؛ رضایی، مریم؛ مسعودی، راد مونا، (1389)، سنجش میزان رضایتمندی ساکنان از کیفیت سكونتی مسكن مهر مورد شناسی: مهرشهر زاهدان، جغرافیا و آمایش شهری -منطقه¬ای، 2(4)، 135-150.
آذربایجانی، مسعود؛ موسوی سیدمهدی. (1398). درآمدی بر روان شناسی دین (نسخه چاپ یازدهم). قم: انتشارات سمت تحقیقگاه حوزه و دانشگاه.
اخوت، هانیه، (1392)، بررسی نقش آیات قران و احادیت شیعه در شکل گیری کالبد مسکن سنتی؛ شیعه شناسی، 13(4( 52) 191-234 بانی مسعود، امیر، (1388)، پست مدرنیته و معماری، تهران: نشر خاک، چاپ دوم، 120
اسپیلکا، برنارد، دبلیو هود، رالف، هونسبرگر، بروس، گرساچ ریچارد، (1397)، روانشناسی دین بر اساس رویکرد تجربی. ترجمه محمد دهقانی، تهران: انتشارات رشد.
حیدری، حسین؛ روحانی رصاف، جواد؛ کاردوست فینی، خدیجه، (1395)، از فروید تا مزلو: دگرگونی پارادایم‌های روانشناسی دین در دوره‌ی مدرنیته، تحقیقنامه ادیان، 20، 61-91.
کرنگ، مارک، (1400)، جغرافیایی فرهنگی، ترجمه مهدی قرخلو، تهران، انتشارات سمت.
فارابی، ابونصر، (1358)، سیاست مدنیه، ترجمه سید جعفر سجادی، چاپ اول، تهران: انتشارات انجمن فلسفه ایران.
یار احمدی، محمود امیر، (1399)، به سوی شهرسازی انسان‌گرا، تهران: شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
یاران علی، بهرو حسین. (1396)، تأثیر فرهنگ و اخلاق اسلامی بر مسکن و کالبد فضایی خانه‌ها (نمونه موردی: خانه‌های عصر قاجار در شهر اردبیل). مجله تحقیق های معماری اسلامی. دوره 5(۲) :۱۰۷-۹۱
ممتحن، مهدی؛ عیسی، حجت، نازی، مسعود، (1396). تاملي در مفهوم و ارزش خلاقيت: ارزش خلاقانه معماري مبتني بر الگو (مقايسه چارچوب ارزشي سنتي، معاصر و اسلامي)؛ مطالعات معماري ايران؛ دوره 6(11)، 43-84.
نیک فطرت مرتضی، بیطرف احسان، (1399)، بررسی تاثیرات فرهنگی در معماری بومی ایران از منظر پایداری، مطالعات هنر و معماری، دوره 2 (4 و5 (11 و 12)؛ 126-134.
تقی زاده، محمد. (1380). جهان بینی اسلامی، توسعه پایدار و شهرهای بیابانی ایران. محیط شناسی، دوره 27(27) 61-77.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1378)، اخلاق در قرآن (معارف قرآن 7)؛ قم: مؤسسه آموزشى و تحقیقى امام خمینى(ره).
حیاتی، حامد؛ وثیق، بهزاد، مدنی زاده، شیوا، (1397)، تجلی مؤلفه هاي اخلاقی در معماري خانه هاي سنتی اقلیم گرم و خشک ایران؛ اخلاق در علوم و فناوری، دوره 13(4)؛ 1-7.
مشیکینی، ابوالفضل؛ حمزه نژاد، مهدی؛ قاسمی، اکرم، (1394)، تدقيق مفهومي و تشريح راهکارها و شاخص هاي تحقق سنجي چهار اصل مسجدمحوري، محله محوري، درون گرايي و طبيعت گرايي در شهر ايراني اسلامي؛ تحقیق هاي معماري اسلامي؛ دوره 3( 3(8)، 18-33.
رئیسی، محمدمنان، (1395). تحليل مكان¬يابي ريز فضاهاي مسكن معاصر ايراني مبتني بر سبك زندگي اسلامي؛ انجمن علمي معماري و شهرسازي ايران؛ 13، 123-133
ولی زاده اوغانی، محمدباقر، همایون، سیدساجد، (1400). چالشهاي معماري و شهرسازي ایران از منظر اخلاق اسلامی (بررسی تطبیقی معماري سنتی و معاصر)؛ مهندسی ساختمان و علوم مسکن؛ دوره 14(26)، 1-11.
ولي زاده اوغاني، محمدباقر، (1397)، نمود انديشه هاي حقوقي اخلاقي در طرح معماري خانه هاي سنتي ايران، مديريت شهري، 53؛ 27-44.
ولی زاده اوغانی؛ محمدباقر، (1391)، مفهوم شناسی معماری معاصر ایران از دیدگاه اخلاقی، اولین همایش ملی اندیشه ها و فناوری های نو در معماری؛ نجمن مهندسان معمار، تبریز.
Michelson, W ,(1966), An Empirical Analysis of Urban Environmental Preferences. Journal of the Amer. Institute of Planners, 31, 355-360.
Arkin, M., Lowe, S. R., Poon, C. Y. S., & Rhodes, J. E. (2022). Associations Between Religious Coping and Long-Term Mental Health in Survivors of Hurricane Katrina. Psychology of Religion and Spirituality. Advance online publication. http://dx.doi.org/10.1037/rel0000483
Fonberg J. D. & Schellenberg, G. (2019) Canadians’ satisfaction with their housing: Highlights from the 2018 Canadian Housing Survey, Published by authority of the Minister responsible for Statistics Canada, Statistics Canada – Catalogue, 75, 1-27.
Amole, D. (2009) Residential satisfaction in students housing, Journal of Environmental Psychology, 29, 76-85.
García, F. E., Páez, D., Reyes-Reyes, A., & Álvarez, R. (2017). Religious coping as moderator of psychological responses to stressful events: A longitudinal study. Religions, 8(4), Article 62. https://doi.org/10.3390/rel8040062.
Bentley, R. & Baker, E. & Aitken, Z. (2019) The ‘double precarity’ of employment insecurity and unaffordable housing and its impact on mental health, Social Science & Medicine, 225, 9-16.
Thorsson, S. & Lindqvist, M. & Lindqvist, S. (2004) Thermal bioclimatic conditions and patterns of behavior in an urban park in Goteborg, Sweden, International Journal of Biometeorol, 48, 149-156.
Vang, Z.M., Hou, F. & Elder, K. (2019), Perceived Religious Discrimination, Religiosity, and Life Satisfaction. J Happiness Stud 20, 1913–1932. https://doi.org/10.1007/s10902-018-0032-x
Pekkonen, M. & Haverinen-Shaughnessy, U. (2015) Housing satisfaction in Finland with regard to area, dwelling type and tenure status, Central European journal of public health, 23(4), 3-14.
Sørensen, J. F. (2014) Rural–urban differences in life satisfaction: Evidence from the European Union. Regional Studies, 48(9), 1451-1466.
Portero, C.-F. D. (2017). Dwelling conditions and life satisfaction of older people through residential satisfaction. Journal of Environmental Psychology, 49, 1-7.
Aragones & Amerigo, A, (1997), A Theoretical and Methodological Approach to the Study of Residential Satisfaction. Journal of Environmental sychology1(17) 47-57.
Galster C George, H. G. (1981). Residential Satisfaction Compositional and Contextual Correlates. Environment and Behavior, 13(6), 735-758.
Michelson, W. (1966), An Empirical Analysis of Urban Environmental Preferences. Journal of the Amer. Institute of Planners, 31, 355-360.
Mohit, M. (2010), Assessment of Residential Satisfaction in Newly Designed Public Low-Cost Housing in Kuala Lumpur,. Habitat International, 34, 18-27