بررسی رابطه مدیریت منابع انسانی سبز با خلاقیت و تمایلات رفتاری سبز با توجه به نقش ارزش‌های سبز
محورهای موضوعی : خلاقیت شناسی سازمانی و مدیریتی- مدیریت خلاقیت و نوآوریمژده نصیرزاده 1 , غلامرضا معمارزاده طهران 2 , قنبر امیرنژاد 3 , فؤاد مکوندی 4 , سیروس کرراهی مقدم 5
1 - گروه مدیریت دولتی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
2 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار،گروه مدیریت دولتی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
5 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد مسجدسلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجدسلیمان ، ایران.
کلید واژه: منابع انسانی سبز, خلاقیت سبز, تمایل رفتاری سبز, ارزش‌های سبز,
چکیده مقاله :
هدف: این مطالعه با هدف ارزیابی تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر خلاقیت سبز و تمایلات رفتاری سبز با توجه به نقش ارزش‌های سبز انجام شده است. روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و شکل اجراء، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل 191 نفر ازمدیران ارشد، معاونان و کارکنان ستاد وزارت نفت ایران است که از این میان، نمونه‌ای متشکل از 128 نفر از طریق فرمول کوکران انتخاب شده‌اند. برای جمع‌آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات از پرسشنامه‌ای استاندارد شامل چهار بعد و 20 سوال استفاده شده است که بر مبنای طیف لیکرت پنج درجه تدوین شده است. روایی پرسشنامه با روش روایی همگرا و پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ و روایی ترکیبی مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیات از تکنیک حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مدیریت منابع انسانی سبز تاثیر مثبت و معنی‌داری بر تمایلات رفتاری و خلاقیت سبز کارکنان دارد. همچنین ارزش‌های سبز رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز با خلاقیت سبز و تمایلات رفتاری سبز کارکنان را تعدیل می‌کند. نتیجه‌گیری: مدیریت منابع انسانی سبز می‌تواند زمینه خلاقیت سبز کارکنان را فراهم نموده و بر نگرش سبز کارکنان تاثیر بگذارد می‌تواند با نهادینه سازی ارزش‌های سبز سازمانی کارکنان را به سمت رفتارهای زیست محیطی سبز ترغیب کند.
The aim of this study was to evaluate the effect of green human resource management on green creativity and green behavioral intentions with moderating role of green values. This is an applied research that was carried out as a descriptive-survey. The statistical population of this study includes senior managers, deputies and staff of the headquarters of the Ministry of Oil of Iran (N=191), of which a sample of 128 people was selected using the Cochran's formula. In this study, a questionnaire consisting of four dimensions and 20 items was used to collect data to test the hypotheses, which was developed based on a five-point Likert scale. The validity of the standard questionnaire was confirmed by the convergent validity method and the reliability of the questionnaire was approved by Cronbach's alpha coefficient and composite reliability. The partial least squares technique was used to test the hypotheses. The results of testing the research hypotheses showed that green human resource management has a positive and significant effect on both behavioral intentions and green creativity of employees. It was also found that green values moderate the relationship between green human resource management with green creativity and green behavioral intentions of employees. According the results green human resource management can provide the basis for green creativity of employees and influence the green attitude of employees. It can also motivate employees toward green environmental behaviors by institutionalizing organizational green values.
آق قلعه، حسین و سلیمان پورعمران، محبوبه. (1399). بررسی رابطه بین مدیریت دانش و کارآفرینی با بهره‌وری و نوآوری سازمان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،10(3)، 205-232.
آندرواژ، لیلا؛ آلبالو نعیمی، ابراهیم؛ رضایتی، لیلی؛ عطف، زهرا و قاسمی همدانی، ایمان. (1398). "تأثیر آموزش سبز بر رفتار شهروندی سبز با نقش تعدیل‌کنندگی عملکرد مدیریت سبز، خلاقیت سبز و درگیری کارکنان سبز در یک بیمارستان. مدیریت بهداشت و درمان، 10(4)، 103-112.
آیباغی اصفهانی، سعید؛ حسنی، علی اکبر و حسینی‌نیا، سیدرضا. (1397). مدیریت منابع انسانی سبز؛ الگویی برای پایداری در سازمان‌های ورزشی(مورد مطالعه: اداره کل ورزش و جوانان استان خراسان شمالی) .مدیریت منابع انسانی در ورزش، 5(2)، 309-328.
اژدری، گلناز؛ لگزیان، محمد؛ شیرازی، علی و فیاضیف بیبی مرجان. (1397). نوآوری و خلاقیت در اجرای اقدامات مدیریت منابع انسانی در شرکت‌های دانش‌بنیان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(4)، 1-32.
ایرجی راد، ارسلان و لطفی خاتون آباد، فاطمه. (1398). نقش توانمندسازی در رابطه بین رفتار نوآورانه و خلاقیت کارکنان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 9 (1)،1-22.
خوش اخلاق، علی و شفیع زاده، حمید. (1399). بررسی رابطه رهبری تحول آفرین و خلاقیت با یادگیری خودتنظیمی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،10(2)،65-90.
رجب‌پور، ابراهیم و افخمی اردکانی، مهدی. (1399). رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و زنجیره تأمین سبز. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 11(44)، 317-342.
رسولی، محمدرضا و هدایتی، محمدرضا. (1396). نقش خلاقیت و عوامل مؤثر بر آن در کارایی روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(2)، 217-242.
رضایی، بابک؛ زرگر، سیدمحمد و همتیان، هادی.(1399). بررسی تأثیر ابعاد مدیریت منابع انسانی سبز بر توسعه سازمانی پایدار. آموزش علوم دریایی، 7 (20)، 93-108.
سپهوند, رضا؛ عارف نژاد, محسن؛ فتحی چگنی, فریبرز. (1400). نقش میانجی خستگی عاطفی در رابطه بین رهبری ماکیاولیستی و خلاقیت کارکنان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی11(3)، 25-54.
سیدجوادین، سید رضا؛ روشندل اربطانی، طاهر و نوبری، علی رضا.(1395). مدیریت منابع انسانی سبز یک رویکرد سرمایه گذاری و توسعه پایدار. دانش سرمایه گذاری، 5(20)، 297-327.
شاکریان، حامد. (1397). شناسایی و تعیین اولویت اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری،6 ، 143-152.
محمدنژاد شورکایی، مجتبی؛ سیدجوادین، سیدرضا؛ شاه حسینی، محمدعلی و حاج کریمی، عباسعلی.(1395). ارائۀ چارچوبی برای مدیریت منابع انسانی سبز. مدیریت دولتی، 8(4)، 691-710.
یعقوبی، نورمحمد؛ دهقانی، مسعود و امیدوار، ملیحه.(۱۳۹۷). استقرار مدیریت منابع انسانی سبز در اکوسیستم کارآفرینی. پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی. ۸ (۴)،۱31-149.
Al‐Ghazali, B. M., & Afsar, B. (2021). Retracted: Green human resource management and employees' green creativity: The roles of green behavioral intention and individual green values. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(1), 536-536.
Andersson, L., Shivarajan, S., & Blau, G. (2005). Enacting ecological sustainability in the MNC: A test of an adapted value-belief-norm framework. Journal of business ethics, 59(3), 295-305.
Ansari, N. Y., Farrukh, M., & Raza, A. (2021). Green human resource management and employees pro‐environmental behaviours: Examining the underlying mechanism. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(1), 229-238.
Chaudhary, R. (2020). Green human resource management and employee green behavior: An empirical analysis. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(2), 630-641.
Cheema, S., Afsar, B., & Javed, F. (2020). Employees' corporate social responsibility perceptions and organizational citizenship behaviors for the environment: The mediating roles of organizational identification and environmental orientation fit. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(1), 9-21.
Dumont, J., Shen, J., & Deng, X. (2017). Effects of green HRM practices on employee workplace green behavior: The role of psychological green climate and employee green values. Human resource management, 56(4), 613-627.
Gilal, F. G., Ashraf, Z., Gilal, N. G., Gilal, R. G., & Channa, N. A. (2019). Promoting environmental performance through green human resource management practices in higher education institutions: A moderated mediation model. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26(6), 1579-1590.
Gill, A., Ahmad, B., & Kazmi, S. (2021). The effect of green human resource management on environmental performance: The mediating role of employee eco-friendly behavior. Management Science Letters, 11(6), 1725-1736.
Huo, W., Li, X., Zheng, M., Liu, Y., & Yan, J. (2020). Commitment to human resource management of the top management team for green creativity. Sustainability, 12(3), 1008.
Jia, J., Liu, H., Chin, T., & Hu, D. (2018). The continuous mediating effects of GHRM on employees’ green passion via transformational leadership and green creativity. Sustainability, 10(9), 3237.
Kim, Y. J., Kim, W. G., Choi, H. M., & Phetvaroon, K. (2019). The effect of green human resource management on hotel employees’ eco-friendly behavior and environmental performance. International Journal of Hospitality Management, 76, 83-93.
Mousa, S. K., & Othman, M. (2020). The impact of green human resource management practices on sustainable performance in healthcare organisations: A conceptual framework. Journal of Cleaner Production, 243, 118595.
Nisar, Q. A., Haider, S., Ali, F., Jamshed, S., Ryu, K., & Gill, S. S. (2021). Green human resource management practices and environmental performance in Malaysian green hotels: The role of green intellectual capital and pro-environmental behavior. Journal of Cleaner Production, 311, 127504.
Ogbeibu, S., Emelifeonwu, J., Senadjki, A., Gaskin, J., & Kaivo-oja, J. (2020). Technological turbulence and greening of team creativity, product innovation, and human resource management: Implications for sustainability. Journal of Cleaner Production, 244, 118703.
Renwick, D. W., Redman, T., & Maguire, S. (2013). Green human resource management: A review and research agenda. International journal of management reviews, 15(1), 1-14.
Saeed, B. B., Afsar, B., Hafeez, S., Khan, I., Tahir, M., & Afridi, M. A. (2019). Promoting employee's proenvironmental behavior through green human resource management practices. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26(2), 424-438.
Singh, S. K., Del Giudice, M., Chierici, R., & Graziano, D. (2020). Green innovation and environmental performance: The role of green transformational leadership and green human resource management. Technological Forecasting and Social Change, 150, 119762.
Song, W., & Yu, H. (2018). Green innovation strategy and green innovation: The roles of green creativity and green organizational identity. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 25(2), 135-150.
Stern, P. C., Dietz, T., Abel, T., Guagnano, G. A., & Kalof, L. (1999). A value-belief-norm theory of support for social movements: The case of environmentalism. Human ecology review, 81-97.
Tang, G., Chen, Y., Jiang, Y., Paille, P., & Jia, J. (2018). Green human resource management practices: scale development and validity. Asia Pacific Journal of Human Resources, 56(1), 31-55.
Unsworth, K. L., Davis, M. C., Russell, S. V., & Bretter, C. (2021). Employee green behavior: HOW organizations can help the environment. Current Opinion in Psychology, 46, 1-6.
Yong, J. Y., Yusliza, M. Y., Ramayah, T., & Fawehinmi, O. (2019). Nexus between green intellectual capital and green human resource management. Journal of cleaner production, 215, 364-374.
Zaid, A. A., Jaaron, A. A., & Bon, A. T. (2018). The impact of green human resource management and green supply chain management practices on sustainable performance: An empirical study. Journal of cleaner production, 204, 965-979.
_||_