شناسایی و تبیین ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های خلاقیت و ابتکار جهت ارتقای عملکرد پژوهشی اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران

محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)

امیر خلیلی ¹ (دانشجوی گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
فرشته کردستانی ² (استادیار گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
یلدا دلگشایی ³ (استادیار گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علی حسینی خواه ⁴ (گروه مطالعات برنامه درسی ، دانشکده روانشناسی و آموزش دانشگاه خوارزمی ، تهران ، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/17 تاریخ پذیرش : 1400/08/10 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: عملکرد پژوهشی, تحلیل مضمون, اعضاءهئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی, شاخص های خلاقیت و ابتکار,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تبیین ابعاد، مولفه ها و شاخص‌های عملکرد پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران انجام شد. روش: پژوهش با رویکرد کیفی، به روش تحلیل مضمون انجام شد. نمونه‌گیری به صورت هدفمند، و مصاحبه با خبرگان تا حصول اشباع نظری استمرار یافت. برای تعیین چارچوب منطقی از داده‌ها، مراحل شناسایی، یادداشت‌برداری و طبقه بندی مفاهیم انجام شد. دسته‌ها بازبینی و موارد تکراری حذف، موارد مشابه ادغام و ابعاد موضوع مشخص و سطح‌بندی شدند. روش تجزیه وتحلیل داده‌ها با تکنیک تحلیل مضمون از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. سپس به منظور سنجش اعتبار مدل، با ده نفر از خبرگان هیات علمی در قالب یک گروه کانونی در ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های مدل، هم‌اندیشی و توافق صورت گرفت.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، مدل استخراج شده دارای 9 بعد، 25 مولفه و تعداد 80 شاخص برای ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هیات علمی است. نتایج نشان داد شاخص‌های خلاقیت، ابتکار و نوآوری جزء مولفه‌ها و ویژگی‌های شخصیتی است و در بعد فردی قرار دارد.نتیجه گیری: مدل ارائه شده می‌تواند در ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و رفع مشکلات و موانع احتمالی موجود و ارتقای خلاقیت و ابتکار آن مطلوب باشد.

چکیده انگلیسی:

Objective: The aim of this study was to identify, explain the dimensions, components and indicators of research performance of faculty members of the Islamic Azad University of Tehran.Method: The research was conducted with a qualitative approach, using content analysis method. Purposeful sampling, and interviews with experts continued until theoretical saturation was achieved. To determine the logical framework of the data, the steps of identification, note-taking and classification of concepts were performed. Categories were reviewed and duplicates were deleted, similar items were merged, and subject dimensions were identified and leveled. Data analysis method was performed by thematic analysis technique of open, axial and selective coding. Then, in order to assess the validity of the model, an agreement was reached with ten faculty experts in the form of a focus group on the dimensions, components and indicators of the model.Results: The results showed that the extracted model has 9 dimensions, 25 components and 80 indicators to evaluate the research performance of faculty members. The results showed that the indicators of creativity, initiative and innovation are among the components and characteristics of personality and are in the individual dimension.Conclusion: The proposed model can be desirable in evaluating the research performance of faculty members of the Islamic Azad University and eliminating possible problems and obstacles and promoting its creativity and initiative

منابع و مأخذ:

آهنی، زهرا و کرمی، مرتضی و مهرام، بهروز.(1395). بهبود عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی علوم انسانی و شناسایی مداخلات اثربخش،پنجمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی،تهران.

اجتهادی، مصطفی و قورچیان، نادرقلی و جعفری، پریوش و شفیع­زاده، حمید. (1390). شناسایی ابعاد و مؤلفه­های بهسازی اعضای هئیت علمی به منظور ارائه یک مدل مفهومی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 17(62)، 21-46.

اسدی، سمیرا و بلوچ رودباری، نسرین. (۱۳۹۲). شناسایی شاخص‌ها و ارزیابی عملکرد اساتید دانشگاه پیام نور آبادان بااستفاده از روش TOPSIS و AHP، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، قم، دانشگاه پیام نور، https://www.civilica.com/Paper-EME02-EME02_778.html

اصنافی، امیر رضا و سلامی، مریم و حسینی آهنگی، سید عابدین. (1394). حضور پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی، آزاد و دولتی شهر اهواز در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت. فصلنامه توسعه آموزشی جندی شاپور،12، 67-73. 

بهنام­فر، رضا. (1391). رابطه پژوهش و تدریس: مدرس یا پژوهشگر؟ فصلنامه ایرانی اهداف آموزش عالی ایران4(5)، 215-217.

دانشگاه تربیت مدرس. (1395). گزارش ده ساله عملکرد پژوهشی. معاونت پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس.

رسول آبادی، مسعود؛ خضری، ادیب؛ حیدری، عطاالله. (1391). وضعیت برونداد علمی‌دانشگاه علوم پزشکی کردستان  براساس شاخص­های علم­سنجی تا پایان سال 2011 میلادی. مجله علمی‌دانشگاه علوم پزشکی کردستان،17، 1-14.

رمضانی، عباس و قهرمانی، محمد و پرداختچی، محمدحسن و ذاکرصالحی، غلامرضا. (1396). تحلیل استراتژیک همکاری‌های علمی بین المللی دانشگاه‌های برتر ایران از منظر اعضای هیت علمی آنها با تکنیک فازی. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی،10(28). 39-52.

شبانکاره، خدیجه و باغ جنتی، میترا و حمیدی، علی. (1396). ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هئیت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در پایگاه استنادی گوگل اسکالر در سال ها 2009 تا 2013. فصلنامه دانش شناسی. 10(29)، 57 – 67.

شعبانی بهار، غلام رضا و قره، محمدعلی و سیاوشی، محمد. (1399). طراحی الگوی ساختاری بالندگی حرفه‌ای، سازمانی و فردی اعضای هئیت علمی‌دانشکده‌های تربیت بدنی و سنجش برازش آن. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. 8(4)، 99-112.

صفدری، رضا و قاضی سعیدی، مرجان و احتشام، حمیده و روبیاتی، مهری و ضیایی، نرگس. (1395). موانع پژوهش در علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هئیت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 15، 515-526.

علی بیگی، امیرحسین. (1394). تحلیل بهره‌وری پژوهشی اعضای هئیت علمی: مطالعه موردی دانشگاه رازی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 46، 125-154.

فتوحی، مرتضی و اکبری، احمد و چرابین، احمد و معقول، علی. (1399). ارائه الگوی توانمندسازی اعضای هئیت علمی‌دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی. 11(2)، 219-233.

فروتن، معین و رشادتجو، حمیده و سامانی، سیامک. (1398). تدوین مدل هویت حرفه‌ای اعضای هئیت علمی (مورد مطالعه: اعضای هیت علمی‌دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان فارس). فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 10(1)، 36-62.

قورچیان، نادرعلی و شهرکی پور، حسن.(1389). بررسی نظام‌های ارزیابی آموزش عالی در جهان به منظور ارائه مدل مناسب برای آموزش عالی. مجله پژوهش مدیریت. 85، 1-20.

کارزانی، مریم و باقری، مرضیه و شکفته، مریم. (1397). بررسی و تحلیل استنادی تولیدات علمی اعضای هئیت علمی طب سنتی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس. فصلنامه گیاهان دارویی. 18(2)، 45 – 60.

کریمیان، زهرا و صباغیان، صدق پور، بهرام صالح و لطفی، فرهاد. (1390). موانع درونی در فعالیت‌های پژوهشی: دیدگاه‌های اعضای دانشکده علوم دانشگاه شیراز. نشریه آموزش علوم پزشکی ایران. 11(7)، 750- 762.

محمدی، مهدی و غضنفری، الهام. (1394). رابطه بین اولویت بندی اعضای هئیت علمی از مسئولیت‌های شغلی شان و ارزشیابی از کیفیت عملکرد آنها در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. مدل معادله ساختاری. فصلنامه توسعه آموزش در علوم پزشکی زنجان. 8(18)، 86 – 101.

میرحسینی، زهره و جلیلی باله، مرجان. (1388). بررسی وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضای هئیت علمی‌دانشکده‌های داروسازی تهران بر اساس شاخص H. فصل نامه دانش شناسی. 2(7)، 85 – 103.

نوروزی، عباسعلی، ابوالقاسمی، محمود و قهرمانی، محمد. (1394). بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی‌دانشگاه شهیدبهشتی. فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6(2). 77-99.

 

Bland, C J; Center, D A; Finstad, K; Risbey; Staples, J G. (2005). A Theoretical, Practical, Predictive Model of Faculty and Department Research Productivity. Academic Medicine. 80(3). 225-237.

Chakraborty, n. (2012). Activities and reasons for using social networking sites by research scholars in NEHU: A study on Facebook and ResearchGate. Planner, 19-27.

Colmar, S.; Liem, G.A.D.; Connor, J.; Martin, A.J. Exploring the relationships between academic buoyancy, academic self-concept, and academic performance: A study of mathematics and reading among primary school students. Educ. Psychol. 2019, 39, 1068–1089.

Durette, B.; Fournier, M.; Lafon, M. The core competencies of PhDs. Stud. High. Educ. 2016, 41, 1355–1370

Elsayed, A. (2015). The Use of Academic Social Networks Among Arab Researchers A Survey. Social Science Computer Review, 140-146.

Guanghua, Chen; gauliang, yang; feng, he; kaihua, Chen.  (2019). Exploring the effect of political borders on university-industry collaborative research performance: Evidence from China’s Guangdong province. 82-83. 58-69

Guo, J., Chen, Z., & Zheng, B. (2021). Postgraduate Competence and Academic Research Performance: The Mediating Role of Psychological Capital. Sustainability, 13(11), 6469.

Jacob, B., Rockoff, J. E., Taylor, E. S., Lindy, B., & Rosen, R. (2016). Teacher Applicant Hiring and Teacher Performance: Evidence from DC Public Schools, NBER Working Paper, No.22054.

Jordan, C Jones-webb, R, Cook, N., Dubrow, G., Mendenhall, T. J., Doherty, w. J. (2014). Competency based faculty development in community-engagedscholarship: A diffusion FO innovation approach. Journal of higher education outreach and engagement, 16(1): 65-96.

Kato-Nitta, N., & Maeda, T. (2016). Organizational creativity in Japanese national research institutions: Enhancing individual and team research performance. Sage Open, 6(4), 2158244016672908.

Kukko, m. (2013). Knowledge sharing barriers in organic growth: A case study from a software company. The Journal of High Technology Management Research, 24(1), 18-29.

Lertputtarak, s. (2005). An Investigation of Factors Related to Research Productivity in a Public University in Thailand: A Case Study. Victoria University, Melbourne, Australia: A dissertation submitted in partial fulfilment of the requirements for the Degree of Doctor of Education, School

Mróz, A.; Ocetkiewicz, I.(2021). Creativity for Sustainability: How Do Polish Teachers Develop Students’ Creativity Competence? Analysis of Research Results. Sustainability, 13, 571.

Purcell, W.M.; Henriksen, H.; Spengler, J.D. Universities as the engine of transformational sustainability toward delivering the sustainable development goals: “Living labs” for sustainability. Int. J. Sustain. High. Educ. 2019, 20, 1343–1357.

Sanchez, T. w. (2017). Faculty Performance Evaluation Using Citation Analysis: An Update. Journal of Planning Education and Research, (37), 83-94.

Zhao, X.; Yin, H.; Fang, C.; Liu, X. For the Sustainable Development of Universities: Exploring the External Factors Impacting Returned Early Career Academic’s Research Performance in China. Sustainability, 2021, 13, 1333.