ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپ‌های باقلا (Vicia faba L.) در تاریخ‌های کاشت مختلف در استان گیلان
محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات
1 - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
کلید واژه: تنوع ژنتیکی, عملکرد دانه, صفات مورفولوژیک, باقلا,
چکیده مقاله :
آزمایش حاضر به‌منظور بررسی اثر تاریخ‌های کاشت مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد چند ژنوتیپ باقلا، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در استان گیلان انجام پذیرفت. عامل اصلی تاریخ کاشت در چهار سطح (10 آذر، 1دی، 16 دی و 11 اسفند) و عامل فرعی ژنوتیپ در 6 سطح (توده بومی گیلان، توده بومی دانه‌ریز بروجرد، رقم فرانسه، رقم برکت، رقم FILIP3 و رقم FILIP5) بود. اثر تاریخ کاشت بر همه صفات مطالعه شده معنی‌دار بود. اثر ژنوتیپ بر تمام صفات به جز تعداد روز تا رسیدگی و محتوی رطوبت نسبی برگ معنی‌دار بود. برهمکنش دو عامل بر عملکرد دانه، تعداد روز تا سبز شدن، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته معنی‌دار بود. بیشترین زمان رسیدن دانه‌ها (22/175 روز) در تاریخ کاشت اول دیده شد و این زمان در تاریخ کاشت آخر، کاهش 42 درصدی داشت. با توجه به معنی‌دار بودن برهمکنش ژنوتیپ در تاریخ کاشت، اثر ساده ژنوتیپ در هر سطح تاریخ کاشت بررسی شد و نشان داده شد که در هر چهار تاریخ کاشت، توده بومی گیلان به‌ترتیب با مقادیر 04/3208، 1858، 8/1101 و 2/605 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. تأخیر در کاشت بر محتوی نیتروژن دانه به میزان 22 درصد افزود. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر و با توجه به شرایط آب و هوایی، اوایل آذر می‌تواند به‌عنوان زمان مناسب برای کاشت باقلا در منطقه در نظر گرفته شود.
The present experiment was carried out to study the effect of planting date on yield and yield componts of some faba bean genotypes in a split plot based on Complete Randomized Block Design with three replicates in Guilan province during 2014-15 growing season. The main factor was four planting dates (20 November, 19 December, 5 January and 1 March) and the split factor was six faba bean genotypes (Guilan landrace, Borojerd landrace, France, Barrakat, FILIP3 and FILIP5). The effect of planting date was significant on all of the studied traits. The effect of genotype was also significant on all traits exept of days to maturity and relative water content. Interactions of two factors were significant on seed yield, number of days to emergence, hundred seed weight, number of seeds per pod and number of pods per plant. The highest ripening time of seeds (175.22 days) was observed in the first planting date and this time in the last planting date was reduced by 42%. Due to the significant interaction of genotype by sowing date, the simple effect of genotype was investigated at each level of sowing date and it was shown that in all four sowing dates, Gilan landrace had the highest grain yield with 3208.04, 1858, 110.8, 605.2 kg ha-1, respectively. Delay in planting incrased the seed nitrogen content by 22%. According to the results of present study and due to climatic ondition, early November is considered as an appropriate time for planting faba beans in the studied area.
_||_