ارزیابی کاربرد هورمون اسید جیبرلیک در بهبود تلاقی گندم × ذرت در روش حذف کروموزومی

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

حامد مدیرروستا ¹ , راحله خادمیان ² , رضا بزرگی‌پور ³ , علی صارمی راد ⁴

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه ژنتیک و به‌نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی)ره(، قزوین، ایران
2 - استادیار گروه ژنتیک و به‌نژادی گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی)ره( ، قزوین، ایران
3 - دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح، تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
4 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/09/26 تاریخ پذیرش : 1397/11/25 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: ذرت, گندم, تیمار هورمونی, هاپلوئید, تلاقی بین‌گونه‌ای,

چکیده مقاله :

گیاهان هاپلوئید از این نظر بسیار مورد توجه می‌باشند که مدت‌زمان رسیدن به لاین‌های خالص را کوتاه‌تر می‌نمایند. مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی تأثیر هورمون اسیدجیبرلیک و نیز تعیین زمان‌های بهینه کاربرد آن بر تولید جنین در روش حذف کروموزومی صورت پذیرفت. از 6 ژنوتیپ F2حاصل از تلاقی‌های گندم نان به‌عنوان والد مادری جهت تولید جنین‌های هاپلوئید گندم استفاده گردید. هورمون اسیدجیبرلیک به‌صورت محلول‌‌پاشی بر روی سنبله‌های گرده‌افشانی شده با گرده ذرت و نیز ساقه‌ها و برگ‌ها استفاده شد.‌‌ زمان‌های کاربرد هورمون اسیدجیبرلیک عبارت از 2 ساعت، 2 روز، 4 روز، 6 روز، 8 روز و 10 روز پس از گرده‌دهی بودند. بالاترین میزان بذر از ژنوتیپ شماره 3 با 09/76 درصد و همچنین اسپری هورمون اسیدجیبرلیک در 2 ساعت پس از گرده‌دهی با 09/85 درصد به دست آمد. بیشترین جنین هاپلوئید از ژنوتیپ شماره 2 با 32/8 درصد و اسپری هورمون اسیدجیبرلیک در 6 روز پس از گرده‌دهی با 99/6 درصد به دست آمد. در بین تیمارهای مورد ارزیابی هیچ‌کدام از آن‌ها بر میزان تولید جنین هاپلوئید افزایش قابل ملاحظه‌ای را نسبت به شاهد نشان نداند. نتایج نشان داد که استفاده از هورمون اسیدجیبرلیک و نیز زمان‌های کاربرد آن در افزایش بذر و اندازه جنین نقش داشت.

چکیده انگلیسی:

Haploid plants because of this, they are noteworthy, which shorten the time to reach pure lines. This study aimed to evaluate the effect of hormone use gibberellic acid hormone as well as determine the optimal time took for produce embryo in the chromosome elimination method. In this study, of six F2 genotypes product from bread wheat crosses which as a female parent were used to obtain wheat haploid embryos. Gibberellic acid hormone was sprayed on spike pollinated as well as stems and leaves. The application gibberellic acid was sprayed after lapse 2 hours, 2 days, 4 days, 6 days, 8 days and 10 days from the pollination. The maximum seed yield was obtained from genotype 3 with 76.09% and gibberellic acid spray treatment in 2 hours after pollination with 85.09%. The maximum haploid embryo was obtained of genotype 2 with 8.32% and Gibberellic acid hormone spray was obtained in 6 days after pollination with %6.99. Among the treatments, none of them showed a significant increase in compared to the control. The results showed that the use of gibberellic acid hormone played a role in increased number seed and embryo size.