بررسی توزیع عمودی سطح برگ، عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه در هیبرید‌های ذرت دانه‌ای (.Zea mays L)
محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتاتمسعود رفیعی 1 , محمد امین بهاری 2
1 - بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
2 - کارشناس ارشد زراعت، سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرم آباد، ایران.
کلید واژه: شاخص سطح برگ, سایه‌انداز, تراکم سطح برگ, مقصد فیزیولوژیک,
چکیده مقاله :
به‌منظور بررسی شاخص‌های فیزیولوژیک رشد در هیبرید‌های ذرت دانه‌ای شامل توزیع عمودی سطح برگ و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی به دانه، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار با استفاده از 11 هیبرید میان‌رس و دیررس ذرت دانه‌ای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان در سال 1393 اجرا شد. متوسط تعداد برگ سبز در هیبرید-های مورد بررسی در زمان گلدهی 11 عدد بود. توزیع عمودی سطح برگ‌های ذرت از معادله درجه 3 نمایی پیروی نمود که به صورت زنگوله‌ای شکل با بیشترین تراکم سطح برگ در بخش میانی سایه‌انداز بود. رابطه شاخص سطح برگ تجمعی با ارتفاع گیاه در زمان ظهور گل تاجی بصورت S شکل بود و از یک معادله درجه 3 نمایی پیروی نمود. بیشترین و کمترین شاخص سطح برگ کل (به‌ترتیب 35/3 و 26/2) از هیبرید‌های شماره 4 و 9 به‌دست آمد، در حالی‌که بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به هیبرید‌های شماره 11 و 3 با میانگین 5/8675 و 3/6237 کیلوگرم در هکتار بود. هیچ‌گونه انتقال مجددی در میان هیبرید‌ها مشاهده نشد. همبستگی معنی‌دار و منفی میان انتقال مجدد با شاخص سطح برگ (*54/0-)، عدم وجود همبستگی میان عملکرد دانه با شاخص سطح برگ و عدم انتقال مجدد نشان دهنده سطح بالایی از فتوسنتز جاری در مرحله پرشدن دانه توأم با محدودیت شدید مقصد فیزیولوژیک در هیبرید‌های پیشرفته ذرت دانه‌ای می‌باشد.
In order to determine the vertical distribution of leaf area index and remobilization of assimilates to grain in mid- and late maturing hybrids of grain corn, an experiment was carried out in Randomize complete block design (RCBD) with four replications in Lorestan Agriculture Research Center in 2014. Average numbers of green leaves in investigated hybrids at flowering stage were 11. Vertical distribution of leaf area index curve was third-order polynomial as bell-shaped with highest leaf area density in the middle of canopy. A third-order polynomial accurately as S-shaped curve described the relationship between cumulative leaf area index (LAI) and plant height at tassel emergence stage. Maximum and minimum of total LAI were achieved from hybrids 4 and 9 respectively, but highest and lowest grain yield achieved from hybrids 11 and 3 (8675.5 and 6237.3 kg/ha, respectively). No remobilization was found between hybrids. Significant and negative correlation between remobilization and LAI (-0.54*), non significant correlation between grain yield and LAI and lack of remobilization indicates a high level of current photosynthesis in the grain filling stage with a severe physiological sink restriction in advanced grain corn hybrids.
_||_