گروهبندی لاین های اینبرد نوترکیب گندم بهاره از لحاظ برخی صفات زراعی

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

حمزه حمزه ¹ (دانشگاه پیام نور مهاباد)
علی اصغری ² (عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیل. آدرس: اردبیل - دانشگاه محقق اردبیل- دانشکده کشاورزی.)
سید ابولقاسم محمدی ³ (استاد، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.)
امید سفالیان ⁴ (عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیل. آدرس: اردبیل - دانشگاه محقق اردبیل- دانشکده کشاورزی)
سلیمان محمدی ⁵ (بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه)

تاریخ دریافت : 1396/01/14 تاریخ پذیرش : 1396/05/26 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: تجزیه به عامل‌ها, تجزیه خوشه‌ای, لاین اینبرد نوترکیب,

چکیده مقاله :

به‌منظور گروه‌بندی لاین‌های خالص نوترکیب گندم بهاره، آزمایشی در دو سال زراعی 93 و 94 با استفاده از 148 لاین انبرد نوترکیب گندم نان بهاره حاصل از تلاقی رقم Yecora Rojo و ژنوتیپ No. 49 به همراه والدین در دو مکان مهاباد و میاندوآب در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و تنش کم‌آبی اجرا شد. در این بررسی صفات وزن ساقه، طول پدانکل، وزن پدانکل، طول سنبله، سنبله در متر مربع، وزن دانه، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت اندازه‌گیری شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها بین دو شرایط رطوبتی از لحاظ کلیه صفات اختلاف معنی‌داری وجود داشت و اثر متقابل ژنوتیپ در شرایط تنها بر صفت عملکرد بیولوژیک معنی‌دار بود که امکان مقایسه لاین‌ها در متوسط شرایط محیطی فراهم شد. در تجزیه به عامل‌ها از طریق تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، چهار عامل وارد مدل شدند که 04/75 درصد از تغییرات داده‌ها را تبیین نمودند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها به 4 گروه تقسیم شدند که گروه اول که در بر گیرنده ژنوتیپ های شماره 7، 15، 17، 21، 27، 30، 34، 36، 37، 40، 56، 58، 59، 60، 62، 66، 67، 69، 76، 81، 89، 90، 91، 97، 99، 109، 117، 118، 121، 125، 136 و والد No. 49 بودند که بالاترین عملکرد دانه و اجزای عملکرد را به خود اختصاص داد. این ژنوتیپ‌ها به‌عنوان ژنوتیپ های مناسب جهت برنامه‌های به نژادی جهت ایجاد ارقام پرمحصول شناسایی شدند.

چکیده انگلیسی:

In order to Grouping of spring wheat recombinant inbred lines in term of some agronomic traits, an experiment was conducted by using a 148 recombinant inbred lines resulted of cross between two parent, Yecora Rojo & No. 49 at two places of Mahabad and Mian'doab in alpha lattice design with two replications on normal and water deficit condition during two cropping season (2013-15). According to the combined analysis of variance, significant differences existed between the two moisture conditions for all traits and drought reduced the amount of 35.11% of grain yield in genotypes. The genotypes had significant difference for all traits and genotypes× environment interaction was significant only on biomass, so it became possible to compare lines in the average environmental conditions. In factor analysis based on principle component analysis, four factors were recognized that explained 75.04 percent of total variation of data. According to the dendrogram of cluster analysis, genotypes were divided into 4 groups that the first group, devoted the highest grain yield and yield component. Finally genotypes 7, 15, 17, 21, 27, 30, 34, 36, 37, 40, 56, 58, 59, 60, 62, 66, 67, 69, 76, 81, 89, 90, 91, 97 , 99, 109, 117, 118, 121, 125, 136 and No. 49 due to high yield and exposure to high-yield and its components cluster were identified a suitable genotypes.