اثربخشی آموزش مبتنی بر درمان شناختی‌رفتاری بر افسردگی و بهزیستی روانشناختی زنان در آستانه طلاق شهرستان خرم اباد
محورهای موضوعی : روان شناسی
ساره پیمان
1
*
,
حسناالسادات موسوی اصل
2
1 - استادیارگروه روان شناسی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران، ایران.
کلید واژه: افسردگی, بهزیستی روانشناختی, درمان شناختی‌رفتاری,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مبتنی بر درمان شناختی‌رفتاری بر افسردگی و بهزیستی روانشناختی زنان در آستانه طلاق شهرستان خرم‌آباد بود. طرح پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون- پیگیری با گروه گواه بود. جامعه پژوهش شامل زنان مراجعه کننده به دفاتر شورای حل‌اختلاف شهرستان خرم‌آباد در سال 1402 بود که به مراکز مشاوره معرفی شدند. نمونه آماری این پژوهش شامل 30 نفر بود که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی و با تعداد مساوی جایگزین شدند. به‌منظور جمعآوری دادهها، از پرسشنامه افسردگی بک، استیر و براون(۱۹۹۶) و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (۱۹۸۰) استفاده شد. گروه آزمایشی طی 12 جلسه90 دقیقهای و هفته‌ای یک بار تحت مداخله درمانی بر اساس پروتکل درمان شناختی‌رفتاری مایکل فری(1384) قرار گرفتند، اما گروه گواه هیچ نوع آموزشی دریافت نکردند. تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس با اندازه گیری مکرر صورت گرفت. نتایج حاکی از آن بود که بعد از کنترل اثرات پیشآزمون، در مرحله پسآزمون ، میانگین نمرات افسردگی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه کاهش معناداری داشت. همچنین میانگین نمرات بهزیستی روان شناختی در مرحله پسآزمون افزایش معناداری نسبت به گروه گواه داشت. این نتایج در مرحله پیگیری پایدار ماند(01/0P<).
The aim of the present study was the effectiveness of training based on cognitive behavioral therapy on depression and psychological well-being of women on the verge of divorce in Khorram Abad city. The research design was practical in terms of purpose and semi-experimental in terms of method with a pre-test-post-test-follow-up design with a control group. The research community included women who referred to the offices of the Khorramabad Dispute Resolution Council in 1402, who were introduced to counseling centers. The statistical sample of this research consisted of 30 people who were selected by purposive sampling and were randomly replaced with equal numbers in two experimental and control groups. In order to collect data, the depression questionnaire of Beck, Steer and Brown (1996) and psychological well-being questionnaire of Rief (1980) were used. The experimental group underwent therapeutic intervention based on Michael Frey's cognitive-behavioral therapy protocol (1384) during 12 sessions of 90 minutes and once a week, the control group did not receive any type of training. Data analysis was done using covariance analysis with repeated measurements. The results indicated that after controlling the effects of the pre-test, in the post-test stage, the average depression scores of the experimental group had a significant decrease compared to the control group. Also, the average scores of psychological well-being in the post-test stage increased significantly compared to the control group. These results remained stable in the follow-up phase (P<0.01).
احمدی تبار مرتضی ، مکوندی بهنام ، سودانی منصور. (1401). اثربخشی آموزش خانواده به شیوه شناختی- رفتاری (CBT) بر سازگاری زناشویی، تاب آوری و کیفیت زندگی زوجین. زن و مطالعات خانواده:۲(۱۱) : ۲۳-۴۱.
رجبی غلامرضا. ویژگی‌های روان‌سنجی ماده های فرم کوتاه پرسشنامه افسردگی بک BDI-13. نشریه روانشناسی تحولی(روانشناسان ایرانی). 291-299.
رفعتی اصل، سید عزیز؛ کاظمی پور، شهلا؛ سادات شفیعی، سمیه (1400). طراحی مدل حمایتی از فرزندان طلاق مورد مطالعه: شهر تهران سال99. دو فصلنامه پژوهش های انتظاامی اجتماعی زنان و خانواده، 1(2). 130-200.
شریفی نژاد، روح الله؛ شهبازی، مسعود. (1397). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر بهزیستی روانشناختی و تحریفات شناختی نوجوانان شهر اهواز. فصلنامه روشها و مدل های روانشناختی، 9(39)، 123-107.
صفایی، علیرضا؛ برزگر، مجید(1402). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روان شناختی در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی. فصلنامه روشها و مدل‌های روانشناختی. 14(52)، 76-67.
طرفی عمیدپور، شمس‌الدین؛ حیدری، علیرضا؛ مکوندی، بهنام؛ بختیار‌پور، سعید. (1401). اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر بهزیستی روان شناختی در بیماران مبتلا به سرطان شهر اهواز. مجله علمی پزشکی جندی شاپور. 21(5)، 731-722.
فری، مایکل. ترجمه صاحبی، علی؛ حمیدپور،حسن و اندوز،زهرا. شناخت درمانی گروهی. انتشارات سایه سخن.
کیامرثی، آذر؛ نریمانی، محمد؛ صبحی قراملکی، ناصر؛ میکائیلی، نیلوفر(1397). اثربخشی درمان‌های مثبت نگر و شناختی رفتاری بر بهزیستی روان شناختی دانش‌آموزان کمال‌گرا.فصلنامه مطالعات روانشناختی.14(2)، 160-143.
منوچهری، سحر.(1400). افسردگی در زنان مطلقه و راهبردهای درمانی آن. کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی.
Al Saraireh FA, Aloush SM. Al Bashtawy M.The effectiveness of cognetive behavioral therapy versus psychoeducation in the management of deprission among patients undergoing haemodialysis.Issues Ment Health Nurs. 2018; 39(6):514-8.
Amato PR, Hohmann ‐Marriott B. A comparison of high ‐and low ‐distress marriages that end in divorce. Journal of Marriage and Family. 2007;69(3):621 -38.
Amato, P. R., & Marriott, B. H. (2016). A Comparison of high-and low Distress Marriages that end in Divorce. Journal of Marriage and Family, 2, 621-632.
Beatriz Neufelda, C., Palmaa, P. C., Caetanoa K. A.S., Brust-Renckc, P.G., Curtissb, J & Hofmannb, S.G. A randomized clinical trial of group and individual Cognitive-Behavioral Therapy approaches for Social Anxiety Disorder. International Journal of Clinical and Health Psychology, 2020; 20: 29-37.
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (1996). Manual for the beck depression inventory-II. San Antonio, TX: Psychological Corporation, 1(82), 10-1037.
Beck, A. T., Steer, R.A., Brown, G. K. (1966). Beck Depression Inventory – 2nd Edition Manual. The Psychological Corporation, San Antonio.
Dadomo H, Grecucci A, Giardini I, Ugolini E, Carmelita A, Panzeri M.(2021). Schema therapy for emotional dysregulation: Theoretical implication and clinical applications. Frontiers in psychology. 22;7:1987.
Diener E, Tay L. (2022). Subjective well‐being and human welfare around the world as reflected in the Gallup World Poll. International Journal of Psychology; 50(2), 135-149.
Fenigstein, A. (2012). Paranoia. In V. S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of Human Behavior (Second Edition) (pp. 14-20). San Diego: Academic Press.
Hassan, A. M., Nguyen, H. T., Corkum, J. P., Liu, J., Kapur, S. K., Chu, C. K., ... & Offodile 2nd, A. C. (2023). Area deprivation index is associated with variation in quality of life and psychosocial well-being following breast cancer surgery. Annals of surgical oncology, 30 (1), 80-87.
Hofmann, S. G., Asnaani, A., Vonk, I. J. J., Sawyer, A. T., & Fang, A. (2012). The Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy: A Meta-Analysis. Cognitive Therapy and Research, 36(5), 427-440.
Kendler, K. S, Kessler, R. C., Walters, E. E., MacLean C, Neale, M. C., Heath, A. C., Eaves, L. J. (1995). Stressful life events, genetic liability, and onset of an episode of major depression in women. Journal of National Library of Medicine, 152(6): 833-42.
Konstam, V., Karwin, S., Curran, T., Lyons, M., & Celen-Demirtas, S. (2016). Stigma and divorce: A relevant lens for emerging and young adult women? Journal of Divorce & Remarriage, 57(3): 173-194.
Kumar Raj, S. Sachdeva, S. A. Jha, R. Sharad, S. Singh, T. Arya, Y. K. & Verma, S. K. (2019). Effectiveness of mindfulness based cognitive behavior therapy on life satisfaction, and life orientation of adolescents with depression and suicidal ideation. Asian journal of psychiatry, 39, 58-62.
Mahmood, S. H. (2017) Cognitive-Behavioral Therapy. In: Yong R., Nguyen M., Nelson E., Urman R. (eds) Pain Medicine. Springer, Cham.
Manber R,Bei B, Simpson N, Asamow L, Rangel E, Sit A, et al. Cognetive behavior therapy for prenatal insomnia: A randomized contorolled trial. Obstet Gynecol. 2019; 133(5):911-9.
Mandemakers JJ, Monden C, Kalmijn M. Are the effects of divorce on psychological distress modified by family background? Advances in Life Course Research. 2010; 15(1): 27-40.
Ogata K, Koyama KI. Amitani M, Amitani H, Asakawa A, Inui A. The effectiveness of cognetive behavioral therapy with mindfulness and an internet intervention for obesity: A case series. Front Nutr. 2018; 5(56).
Rahimi, A., Sohrabi, N., Rezai, A., & Saroqad, S. (2017). Comparison of the efficacy cognitive behavioral and acceptance and commitment therapy group in cognitive emotion regulation on substance use stimulus pationt (Methamphetamine). Journal of Psychological Models and Methods, 8(30), 53-68.
Reavell, J., Hopkinson, M., Clarkesmith, D & Lane, D. A. Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy for Depression and Anxiety in Patients With Cardiovascular Disease A Systematic Review and Meta-Analysis.Aalborg. Universitet by the American Psychosomatic Society, 2018: 1.
Richardson, T., Stallard, P., & Velleman, S. (2010). Computerised cognitive behavioural therapy for the prevention and treatment of depression and anxiety in children and adolescents: a systematic review. Clinical child and family psychology review, 13(3), 275-290.
Rogers M, Australia R. Women and Separation: Managing New Horizons. Camberwell, UK: Relationships Australia (Victoria); 2007.
Schacter, D. L., & Gilbert, D. T., & Wegner, D. M. (2010). Psychology (nd ed.) New York: Worth Pub.
Sharp, L. K., & Lipsky, M. S.(2017). Screening for depression across the lifespan: a review of measures10th ed .Philadelphia: Lippincott Williams & Willkins: 110-8.
Steiner LM, Suarez EC, Sells JN, Wykes SD. Effect of age, initiator status, and infidelity on women's divorce adjustment. Journal of Divorce & Remarriage. 2011; 52(1): 33-47.
Thibodeau, P. H., Fein, M. J., Goodbody, E. S., Flusberg, S. J. (2015). The Depression Schema: How Labels, Features, and Causal Explanations Affect Lay Conceptions of Depression. Frontiers in psychology, 6, 1728.
Tosi, M., & van den Broek, T. (2020). Gray divorce and mental health in the United Kingdom. Social Science & Medicine, 256, 113030.
Vittersø, J. (2021). Personality traits and subjective well-being: Emotional stability, not extraversion is probably the important predictor. Personality and Individual Differences, 31:903-914.
World Health Organization (2017). Health statistics and information systems. Retrieved from http://www.who.int/healthinfo/survey/whoqol-qualityoflife/en/ accessed in 2017.