ارائه راهکارهای جلب مشـارکت ساکنان مناطق اسکان غیر رسمی (در فرآیند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری)

محورهای موضوعی : معماری

برهان عبدی ¹ (کارشناس ارشد شهرسازی دانشگاه شیراز. (مسئول مکاتبات))
علی سلطانی ² (استادیار بخش شهرسازی دانشگاه شیراز)
محمدرضا بذرگر ³ (استادیار بخش شهرسازی دانشگاه شیراز)
جبار امجدی ⁴ (کارشناس ارشد روانشناسی دانشگاه شیراز)

تاریخ دریافت : 1388/01/17 تاریخ پذیرش : 1388/03/25 تاریخ انتشار : 1388/06/01

کلید واژه: Informal settlements, مشارکت, participation, citizen, شهروند, اسکان غیر رسمی, طرح توسعه شهری, urban development plan, ابزارهای انگیزش, motivation tools,

چکیده مقاله :

در پژوهش های مرتبط با برنامه ریزی و طراحی شهری و همچنین طرح های ساماندهی مناطق غیر رسمی، سخن از مشارکت بسیار بکار رفته، با این وجود راه های موثر بر ایجاد انگیزه مشارکت در فرآیند تهیه و اجرای طرح ها هنوز تا حدودی مبهم و ناکافی است. نتیجه آنکه اغلب در کشورهای در حال توسعه، علیرغم مباحث بسیار گسترده در این عرصه؛ مشارکتی شدن طرح ها چندان عملی نشده است و متعاقب آن بسیاری سرمایه های مادی و معنوی بدون بازدهی مناسب در حال هزینه شدن هستند. این مقاله درصدد است با شناخت نسبتا کامل موانع مشارکت در طرح های ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی بر مبنای دیدگاه های مطرح در روانشناسی اجتماعی، روش های مناسب در چارچوب این نظریه ها را مورد بررسی قرار دهد. انتظار می رود با بهره گیری از ابزارهای موثر در جهت ایجاد انگیزه مشارکت که از بنیادی ترین ابعاد اجتماعی توسعه می باشد و متأسفانه کمتر ملحوظ گردیده، راه برای حضور فعال ساکنان در ارتقاء سکونت گاه خود هموار گردد.

چکیده انگلیسی:

     New approaches on informal settlements show that there is a reduction in technical and physical aspects as well as increase in environmental, social and human aspects , Gradually and impressed from theoretical perspectives such as enabling and revision on the governments' role in providing housing and services. On this basis, settlements by low-income people is built regarded as a part of the capital city society which must be proceeded to manage and regularize such settlements via participatory planning with emphasis on their participation to understand priorities and practices.         Although it has been talked about participation so much in Urban Planning literature and Informal settlements plans; but effective solutions for building motivation of public involvement in process of preparation and implementation of plans are yet ambiguous and insufficient. As a result, most of developing countries are not able to apply participation in their plans; and as a consequence, physical and intellectual capitals are thrown away.      This research struggles to identify the obstacles of citizens’ participation in Squatter Settlements upgrading Plans upon psycho-sociological theories and assess suitable solutions in framework of these theories. It is expected that using effective tools for participation motivation building, makes involvement of residents in improvement their settlement possible.

منابع و مأخذ:

• آقابخشی، حبیب، "نظام مشارکت مردم در مناطق حاشیه نشین"، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دوم، شماره6 ، بیتا.


• ارونسون، الیوت، (1382) ،"روانشناسی اجتماعی"، مترجم: حسین شکرکن، انتشارات رشد، چاپ اول، تهران، تلخیص: مهدی امین جعفری،http:www.txt.ir.


• خاتم، اعظم، (1381) ، "سهم مردم ، سهم دولت در طرحهای توانمندسازی" ، مجله هفت شهر فصلنامه عمران و بهسازی شهری، سال سوم، شماره نهم و دهم، صفحه 33 تا 43 .


• دارابی، حسنT (1384) ، "تبیین سرمایه­گذاری­های عمرانی در پرتو مشارکت­های مردمی: مورد سکونت­گاه­های روستایی ناحیه کاشان"، رساله دوره دکتری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.


• شاملو، سعید. (1386) ،" آسیب شناسی روانی" ، انتشارات رشد، تهران.


• نقدی، اسداله و صادقی، رسول، "حاشیه نشینی چالشی فراروی توسعه پایدار شهری (با تاکید بر همدان)" ، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره 20، بیتا.

 

• Arnstein, S R (1969), “A ladder of citizen participation”.Journal of the American Institute of Planners 35, 216-224.


• Borda, F .O,(1988) , “Knowledge and people power”. New Delhi,Indion Sosial Institute.


• Choosri,N.(1995), “Participatory planning for sustainability”.International Development Studies,Saint Mary's University,Halifax,Nova Scotia.


• Erikson, Erik (1951)," Stages of Psychosocial Development”. Hand Book Mental Retardation (3rd, pp .114-115) New York. Wiley


• Lourenco, R.p.and Costa j. P. (2006). “Incorporating citizens views in local policy decision making processes”, Journal of decision support system &&-&&&-&&&.


• Lowe , et.al. (1999), “Participation in rural development”. center for rural economy,1999.


• Mosely,M and Cherrett,T.(1996). “Involving people in local development”. Leader dossiers servies,Brusseles;European Commision,1996.


• Ohlin,T.(2001). “Towards more citizen participation in Sweden”.symposium/futures,vol.33,pp.339-370


• , Jean ,(1962), “Cognitive Development”. Hand Book of child of Development (pp .326-349) New York. Wiley.


• Sancar,F.( 1994) , “Paradigms of Postmodernity and Implications for Planning and Design Review Processes”. Environment and Behavior,Vol.26,No.3  , PP.312-337.


• Sanoff,H.(2000) , “Community Participation Methods in Design and Planning”.New York:john Wiley&Sons,.


• Simonsen, W and Robbins,M.D. (2002). “citizen participation in resource allocation”.book reviews/Political Geography,vol.21,pp. 955-966.


• Sinha , Abhijat , “Community development for effective slum upgrading;case study : Indore Habitat Project".Indore,India,School of Architecture MCGill University,Montreal,March,1995).


• The World Bank (2000). “Cities Without Slums: Moving Slums: Moving Slum Upgrading to Scale”. http://www.worldbank.org/urban/upgrading/docs/slums.pdf.


• The World Bank . (2005). “The Problem of Comparing Poverty”.

 http://www.worldbank.org/afr/poverty/measuring/cross_country_comparing_en.htm.

• Turner , J.F.C (1976). “Housing by People: towards autonomy in building environments”. London : Marion


• Wates,N.(2000) , “The Community Planning Handbook:How people Can Shape Their Cities,Towns and Villages in Any Part of the World”. London:Earthscan Publications Ltd,2000.


• White,S.S.( 2001). “puplic participation and organizational chang in Wisconsin land use management,Graduate program in urban planning”.university of Kansas ,USA.


• World Bank(1994), “the world bank and participation”,fourth draft,Washington:World Bank.


• soh,E and Yuen,B.(2006). “Government-aided participation in planning Singapore” . Journal of cities,vo.23,no.1,pp.30- 43.