محــــرمیت در معمــــــاری سنـتی ایــران

محورهای موضوعی : معماری

محمد کاظم سیفیان ¹ (استادیار گروه معماری دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران)
محمدرضا محمودی ² (دانشجوی دکترای تخصصی معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران)

تاریخ دریافت : 1385/03/06 تاریخ پذیرش : 1386/04/20 تاریخ انتشار : 1386/10/01

کلید واژه: Privacy, سلسله مراتب, traditional architecture, معماری سنتی, محرمیت, درونگرایی, Introspection, Concatenation,

چکیده مقاله :

نقش غنی و زیبای جامعه سنتی، نتیجه غنا و زیبایی تار و پود معنوی آن است که طرحها و نقشهای کلی را به هم پیوند می دهد. اصول معنوی حاکم بر معماری سنتی ایران، ریشه های عمیقی در فرهنگ و اندیشه های این مرز و بوم داراست. اصل محرمیت به عنوان یک اصل حاکم بر تمامی شئون زندگی، به زیبایی در معماری سنتی ایران کالبد یافته و آثار و نتایج عمیقی در سازماندهی فضایی و نحوه قرار گیری عملکردهای گوناگون داشته است. برخورد و آمیزش عنصر ایرانی با جریانهای فرهنگ و هنر و اندیشه اسلامی، سیمای تازه ای به هنر ایرانی بخشید. معماری ایران پس از اسلام از طراحی، ظرافت و دقت نظر بی نظیری برخوردار شد و در این میان اصول جهان بینی اسلامی تاثیرات غیرقابل کتمانی در هویت و شکل دهی به آن از خود برجای گذاشت.این مقاله پی جوی آن است تا تا با ارائه تعریفی از محرمیت، عوامل مؤثر بر آن، ریشه های شکل گیری آن و تأثیر گذاری آن را در سازمان فضایی-کالبدی معماری سنتی ایران باز شناساند.

چکیده انگلیسی:

The wealthy and elegant image of the traditional society is because of its spiritual attraction which incorporates all the images and patterns.The spiritual principles in the traditional architecture of Iran have based on cultural and ideological principles.Privacy as an important principle which affects all the sides of the human life has formed beautifully in the traditional architecture and had considerable affects on the spatial character and the way of formation of the various functions beside each other.This article is an attempt to find the Privacy and effective factors on it and declaring its basis and clarifying its affects on the spatial foundation in Iran’s traditional Architecture

منابع و مأخذ:

• "قرآن کریم".


• اردلان نادر، بختیار لاله ، (1380)، "حس وحدت، سنت عرفانی در معماری ایرانی"، ترجمه حمید شاهرخ، اصفهان، نشر خاک.


• استیرلن، هانری ، (1377)، "اصفهان تصویر بهشت"، تهران، نشر فروزان روز.


• بورکهارت، تیتوس، (1376)، "مدخلی بر اصول وروش هنر دینی"، ترجمه جلال ستاری، در مبانی هنر معنوی، تهران، دفتر مطالعات دینی هنر، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.


• بورکهارت، تیتوس، (1365)، "هنر اسلامی، زبان و بیان"، تهران، انتشارات سروش.


• پیر نیا، محمد کریم، (1379)، "آشنایی با معماری اسلامی ایران"، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.


• پیر نیا، محمد کریم، (1381)، "سبک شناسی معماری، تهران"، نشر معمار.


• حکیم، بسیم سلیم، (1381)، "شهرهای عربی- اسلامی، اصول شهرسازی و ساختمانی"، ترجمه محمد حسین ملک احمدی و عارف اقوامی مقدم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.


• "دهخدا"، علی اکبر، لغت نامه


• سلطانزاده، حسین، (1376)، "فضاهای ورودی در معماری سنتی ایران"، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی.


• مکارم شیرازی، ناصر، (1361)، "تفسیر نمونه"، جلد سوم و چهارم، انتشارات دارالکتب الاسلامیه.


• معین، محمد، (1371)، "فرهنگ فارسی"، جلد سوم، چاپ هشتم، تهران، نشر سپهر.


• معماریان، غلام حسین، (1373)، "آشنایی با معماری مسکونی ایران"، گونه شناسی درونگرا، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.


• معماریان، غلام حسین، (1384)، "سیری در مبانی نظری معماری"، تهران، انتشارات سروش دانش.


• نصر، سید حسین، (1379)، "انسان طبیعت"، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.


• نقی زاده، محمد، (1379)، "حکمت سلسله مراتب در معماری و شهر سازی"، مجموعه مقالات دومین کنگره تاریخ معماری و شهر سازی.