اثرات اجتماعی و اقتصادی پیاده راه سازی در شهر تهران از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: پیاده راه 17 شهریور)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

رضا کانونی ¹ (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران و پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد استان اردبیل)
محمدتقی رضویان ² (استاد گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران)

تاریخ دریافت : 1395/01/18 تاریخ پذیرش : 1397/06/05 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: اثرات اجتماعی و اقتصادی, پیاده راه 17 شهریور, پیاده راه سازی, تهران, پیاده راه,

چکیده مقاله :

پیاده راه ها برای تبدیل فضاهای سکونتگاهی به مکان امن و لذت بخش برای پیاده روی بدون حضور وسایط نقلیه اختصاص داده شده اند. عرصه هایی که خود به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح ارتباطات و تعاملات اجتماعی بین شهروندان ایفا می کنند. پژوهش حاضر به بررسی اثرات اجتماعی و اقتصادی پیاده راه 17 شهریور تهران پرداخته است که از حیث هدف کاربردی و و به لحاظ روش توصیفی تحلیلی است. در پژوهش حاضر سه نوع پرسش نامه برای ساکنین، عابرین و شاغلین محدوده پیاده راه 17 شهریور طراحی و پخش شد. برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه از آزمون های کولموگروف - اسمیرینوفT تی تک نمونه ای و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از نظر سه گروه مورد مطالعه احداث پیاده راه در بعد اجتماعی مثبت بوده است ولی در بعد اقتصادی تاثیر مثبتی نداشته است.

چکیده انگلیسی:

Pedestrian paths or trails are allocated to change these residential spaces into a safe and pleasant place for walking. These areas which are mostly considered as bed and origin, play a central role in promoting social contacts, communication and interaction between citizens. Definitions and indicators used in the study of the views of experts such as Jean Jacobs, Donald Aplyard, Coleman, Brian Goody and others have been used in this area. In addition to definitions and concepts discussed by theorists in the field, the experiences of different cities and countries in the Pedestrianization is also considered as part of the theoretical foundations of the study is devoted to. This study aims to examine the social and economic effects of 17 Shahrivar Pedestrian path in Tehran. To collect required information, documents, library and field studies have been used. In the present study, three types of questionnaires were designed for residents, pedestrians and workers of the 17 Shahrivar Pedestrian path which were analyzed after survey. The sample size of the resident, pedestrians, and working populations were 180790 and 1400000 people and 400 trading units, respectively. According to Cochran sample volume formula, respectively, 383, 384 and 196 questionnaires were computed and distributed using the cluster random sampling method. For final assessment of the reliability of the questionnaire in pre-test, Cronbach's alpha was used which was assessed as excellent for all three groups. Finally, for analysis of the questionnaire, Kolmogorov–Smirnov, single-T sample and Multiple regression tests were used. The findings of this research suggests that it is the intention of the social objectives of most people and tourism from this place and most people who refer to the location of the range around the closer Pedestrian path. The results show For all three groups that building Pedestrian path was negative in terms of social aspect, yet regarding the economic aspect, it had a positive effect. The significance level of the test for all components is smaller than zero, that is, the construction of the pedestrian on 17 Shahrivar has affected all the components of the social index. It is observed that the components of social interaction are at a high level because the average difference with the value of the test is greater than and larger than zero, that is, the construction of the pedestrian route on 17 Shahrivar in Tehran has increased the social interactions of all three groups of residents, pedestrians and employed people. In this way, the first part of the first hypothesis is assured with 95% confidence. In relation to the second hypothesis, the results of t-test for the economic index in the three groups of residents, pedestrians and employees indicate that the significance level of the test in each of the three groups is less than 0.05 and the difference between the mean and test value is zero It means that the construction of the 17 Shahrivar roadway in terms of all three groups did not improve the economic index. Therefore, the second hypothesis is rejected with 95% confidence.

منابع و مأخذ:

1. اسماعیل‌زاده، حسن؛ کانونی، رضا؛ سیفی، لیلا؛ و بندانی، سارا. (1394). برنامه ریزی راهبردی مدیریت ترافیک درون‌شهری با تأکید
بر گسترش پیاده‌راه‌ها (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر اردبیل). فصلنامه راهور، 12(32)، 140-107.
2. بنتیلی، یان؛ الکک، آلن؛ مورین، پال، مک گلین، سو و اسمیت، گراهام (1385). محیط‌های پاسخده. (مصطفی بهزادفر، مترجم). چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
3. پاکزاد، جهانشاه. (1391). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. چاپ ششم. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
4. پوراحمد، احمد؛ حاجی شریفی؛ آرزو؛ و رمضان زاده لسبویی، مهدی. (1391). سنجش و مقایسه کیفیت پیاده‌راه در محله‌های هفت‌حوض و مقدم شهر تهران. فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، 6(2)، 56-37.
5. تانکیس، فرن. (1390). فضا، شهر و نظریه‌های اجتماعی، مناسبات اجتماعی و شکل‌های شهری. (حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، مترجمان). چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6. تیبالدز، فرانسیس. (1387). شهرهای انسان‌محور، بهبود محیط عمومی در شهرهای بزرگ و کوچک. (حسن علی لقایی و فیروزه جدلی، مترجمان). چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (نشر اصلی اثر 1992)
7. جیکوبز، جین. (1396) مرگ و زندگی شهرهای آمریکایی. (حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، مترجمان). چاپ چهارم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
8. حبیبی، سیدمحسن. (1380). مسیرپیاده گردشگری. نشریه هنرهای زیبا، (9)، 51-43.
9. رزاقی اصل، سینا؛ خلاقی، گلشن؛ و شهبازی، سارا. (1392). بررسی مؤلفه‌های سنجش زیبایی در پیاده‌راه‌های شهری (مطالعه موردی: پیاده‌راه 17 شهریور). مجله معماری و شهرسازی پایدار، 1 (2)، 11-1.
10. رضویان، محمدتقی؛ شمس پویا؛ محمدکاظم؛ و ملاتبارلهی، عبدالله. (1393). کیفیت محیط کالبدی و حس مکان (مورد شناسی: دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران). فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، (10)، 96-87.
11. رنجبر، احسان؛ و رئیس اسماعیلی، فاطمه. (1389). سنجش کیفیت پیاده‌راه‌های شهری در ایران، نمونه موردی: پیاده‌راه صف (سپهسالار) تهران. نشریه هنرهای زیبا، (42)، 93-83.
12. ظاهر، وحید. (1391). بررسی اثرات پیاده‌راه‌‌سازی در مناطق کلان‌شهری (خیابان دانشکده منطقه‌ 9 کرج). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، ری.
13. فکوهی، ناصر. (1383). انسان‌شناسی شهری. چاپ اول. تهران: انتشارات نی.
14. قربانی، رسول؛ و جام کسری، محمد. (1389). جنبش پیاده گستری، رویکردی نو در احیاء مراکز شهری، موردمطالعه پیاده راه تربیت تبریز.
فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، (2) 6، 72-55.
15. کارمونا، میتو؛ هیت، تیم، تنراک و استیون تیسدل (1391). مکان‌های عمومی، فضاهای شهری. (مهشید شکوهی، اسماعیل صالحی، زهرا اهری و فریبا قرائی، مترجمان). چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه هنر.
16. کاشانی جو، خشایار. (1389). پیاده‌راه‌ها، از مبانی طراحی تا ویژگی‌های کارکردی. چاپ اول. تهران: انتشارات آذرخش.
17. گلکار، کوروش. (1384). سنجش مکان در طراحی شهری، درآمدی بر تکنیک مکان‌سنجی. دو فصلنامه صفه، (40)، 49-28.
18. لینچ، کوین. (1381). تئوری شکل خوب شهر، ترجمه سیدحسین بحرینی، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
19. معینی، سیدمحمد. (1385). افزایش قابلیت پیاده مداری، گامی به‌سوی شهری انسانی‌تر، نشریه هنرهای زیبا، 27، 16-5.
20. معینی، سیدمهدی. (1392). شهرهای پیاده مدار. چاپ سوم. تهران: انتشارات آذرخش.
21. منصوری، مریم السادات. (1392). بعد فراموش‌شده، انسان‌گرایی: ویژگی گم‌شده فضاهای جمعی امروز در تهران (نمونه موردی: پیاده‌راه 17 شهریور). مجله منظر، 24، 35-32.
22. مهندسین مشاور باوند. (الف 1390) حوزه‌های فراگیر، بلافصل و مداخله مستقیم و اسناد فرادست، جلد اول. چاپ اول. تهران: سازمان زیباسازی شهر تهران.
23. مهندسین مشاور باوند. (ب 1390). شناسایی تفصیلی محدوده طرح. جلد دوم، چاپ اول. تهران: سازمان زیباسازی شهر تهران.
24. موسسه میراث فردا (1390). طرح ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی احداث پروژه پیاده‌راه بازار عبدل‌آباد، به سفارش معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه 19 تهران.

25. Carmona, M. (2003). Public spaces, urban spaces. New York: Architcctural Press.
26. Comertler, S. (2007). The Impact of Pede‌s‌trianization on Residential Property Rental Values. Unpublished doctoral dissertation, University Of Izmir, Izmir
27. Cowan, R. (2005). The Dictionary of Urbanism. Chicago: ‌s‌treet Wise Press.
28. Hagelskamp, C. (2003). Please Touch: How Aachen’s Public Art Adds to its Public Life, Project For Public Space Newsletter, Retrieved, 2017 from: https://www.pps.org/article/sep2003aachen
29. Jacobs, J. (1961). The Death And Life Great American
Cities, The Failure of Town Planning, NewYork: Vintage
30. Southworth, M. (2005). Designing the Walkable City. Journal of Architectural and Planning Research, (17) 4, 344-359
31. Violich, F. (1983) Urban Reading and the Design of Small Urban Places: The Village of Sutivan. Town Planning Review, 54, 41-62. https://doi.org/10.3828/tpr.54.1.a32h36v52002154g, Retrieved, 2016.
32. Trancik, R. (1986). Finding lo‌s‌t space: theories of urban design, New York: Van No‌s‌trand Reinhold
33. Southworth, M. (1989). Theory and Practice of Contemporary Urban Design: A Review of Urban Design Plans in the United ‌s‌tates. Town Planning Review. 60(4),369-402 https://doi.org/10.3828/tpr.60.4.x25357426v2h0431, Retrieved, 2016.