مقاومت شهرهای ماوراءالنهر و خراسان در برابر ایلغار مغول
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیمحمد علی جودکی 1 , امین جیران 2
1 - دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه خوارزمی تهران
2 - دکترای تاریخ
کلید واژه: مقاومت, خراسان, ماوراءالنهر, مغول, ایلغار,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضرباهدف بررسی ایستادگی مردم شهرهای شرقی ایران در برابر ایلغار مغول در شهرهای خراسان و ماوراءالنهر، انجام گرفته است. سوال محوری این مقاله چگونگی مقاومت مردم شهرهای شرق ایران در برابر ایلغار مغول و عوامل موثر بر روند این ایستادگی هاست؟ بدین منظور ابتدا با طرحی مختصر از جغرافیای تاریخی هر یک از نواحی به منظور شناخت استعداد طبیعی و انسانی مناطق شرقی به بیان مقاومت مردم این شهرها در جریان ایلغار مغول پرداخته شده است. یافته های این بررسی نشان می دهد کارگزاران حکومت خوارزمشاهی و توده مردم درصدد دفاع از مرز و بوم خود برآمده اما عواملی نظیر اختلافات داخلی، آشفتگی سیاسی، عدم اتخاذ تاکتیک مناسب دفاعی و تفوق نیروی ماشین جنگی مغو ل این مقاومت ها را بی ثمر می‌نمود. مقاومت شهرهای شرقی متاثر از ویژگی های جغرافیایی نظیر کوه، و پاره ای عوامل انسانی مانند میزان جمعیت، وجود قلاع و باروی حصین بود. بیشتر مقاومت های مردمی خودجوش و غالبا با هدایت و رهبری مقامات روحانی و مشایخ صورت می‌گرفت. ساختار اجتماعی شهرها و ترکیب جمعیتی آن (ترک یا تاجیک بودن) از یک سو و سیاست نظامی مغولان در عدم برخورد با شهرهای کوچک جهت آمادگی حمله به شهرهای بزرگ، از طرف دیگر جریان مقاومت ها را با شدت و ضعف همراه می‌نمود.
The present study aimed to probe the Resistance Iran Eastern Cities Against Mongol invasion in khurasan and Transoxania. The main research question is How did the resistance against Mongol invasion The eastern cities of Iran and What factors influenced their resistance? To realize the potential of regions, First, we briefly discuss the characteristics of urban geography. Findings from this study indicate, Kharazmshahi's Government agents and People They have sought to defend the land of their country. Resistance is futile Due to factors such as domestic disputes, Politicals turmoil and Power Mongol invasion. cities's Resistance affected by natural factors such as mountainsand human factors like population and a strong fortress. Most of the resistance leaders Were clergy and religious figures. Composition of the cities population such as Turk or Tajik and Mongolian military policy That were not destroyed The towns ,Preparing for to attack larger cities Would cause the intensity and weaknesses cities resistance On the other hand.