دلایل انتخاب حسن‌بن‌سهل به حکومت بغداد
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
مجید مصباح
1
(کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه آزاد ا سلامی واحد بجنورد)
کلید واژه: بغداد, خراسان, مأمون عباسی, فضل بن سهل, حسن بن سهل, طاهر بن حسین,
چکیده مقاله :
در به قدرت رسیدن عباسیان، از نقش پر رنگ ایرانیان نمی توان به سادگی گذشت. چرا که ایرانیان با به دست گرفتن امور دیوانی و فرهنگی، نه تنها باعث تثبیت قدرت عباسیان شدند، بلکه توانستند موقعیّت سیاسی و نظامی مهمّی در دولت عباسی، به دست آورند. در این راستا می توان به خاندان سهل به رهبری فضل بن سهل سرخسی و حمایت های بی دریغ برادر کهترش حسن بن سهل اشاره نمود، که در به قدرت رسیدن، مأمون عباسی نقش اساسی داشتند؛ اشاره نمود. اواخر دوران خلافت هارون، مصادف با آغاز دوره ی خلافت محمد امین بود. در این دوره، بزرگترین بحران سیاسی و مذهبی، بین او و مأمون، دامان جهان اسلام را گرفت. که برنده ی این بحران، مأمون عباسی بود که پیروزی و تثبیت مقام خلافتش را مدیون برادران سهل می دانست. لذا وی در صدد جبران محبّت های خراسانیان که به نوعی آنها را دایی خود می دانست، بر آمد و فضل بن سهل را با لقب ذوالریاستین به وزارت خویش برگزید. و حسن بن سهل را نیز با صلاح دید فضل، به عنوان اولین ایرانی، والی عراق گردید. نقش حسن بن سهل به عنوان حاکم بغداد در تحولات این عصر بسیار چشم گیر و مهم است.
Given his dominance in astronomy and foretelling about Maamoon’s caliphate, Fazl Ibn Sahl could convince the caliph about his policies and perspectives and gain power in Khorasan and defeat Arab rivals. So, by choosing a bold and warrior Iranian called Taher Ibn Hosein, and by Khorasan’s or even Maamoon’s army headship, he could establish Maamoon’s power and victory and grant him the caliphate post. Iranian’s ability to resists Arabs is an indicative of Iranian secretaries of Abasian court’s insight. One of their old wishes is gaining cultural independence and retrieving Iran’s lost grandeur. To realize such an ideal, the scientific status and political power of Iranian within the government should be reinforced. Therefore, Fazl Ibn Sahl, like his precedents, benefited from Iranian forces in order to achieve Iran’s independence. Unfuortunately, given the Abasian’s nature, Maamoon, like other caliphs, couldn’t stand Iranian increasing power. On the other hand, Iranians didn’t get along with him, which led to the death of Iranian secretaries.