تأملی در رفتارهای سیاسی و فرجام کارعبدالحسین تیمورتاش وزیردربار رضاشاه
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
یوسف متولی حقیقی
1
(استادیار گروه تاریخ
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد)
کلید واژه: انگلستان, عبدالحسین تیمورتاش, وزارت دربار, رضاشاه, تاریخ پهلوی, نفت, شوروی,
چکیده مقاله :
تشکیل سلسله ی پهلوی مدیون تلاش گروهی از کارگزاران زیرکی بود که توانستند با مدیریت کردن شرایط بحرانی ایران و کمک گرفتن از حمایت های خارجی، زمینه های سقوط قاجاریه و استقرار حکومت پهلوی را فراهم سازند. عبدالحسین سردار معظم خراسانی معروف به تیمورتاش یکی از شاخص ترین این کارگزاران بود. وی به همراه دو رکن دیگر، علی اکبر داور و نصرت الدوله فیروز، مثلث به پادشاهی رساندن رضاشاه را رهبری کرد. تصدی وزارت دربار و تبدیل شدن او به شخص دوم کشور پاداش این کوشش ها بود. قدرت تیمورتاش در نخستین سال های حکومت رضاشاه تا آن اندازه بود که انتخاب نخست وزیران، وزیران، نمایندگان مجلس، استانداران و بسیاری دیگر از مناصب حکومتی جز با نظر او مقدور نبود. با این همه در اواسط حکومت رضاشاه جریانات سیاسی به گونه ای رقم خورد که او را نه تنها از وزارت، بلکه از زندگی نیز ساقط کرد. بررسی روند قدرت یابی، اقدامات و فرجام کار تیمورتاش موضوع نوشتار حاضر است که با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای و با تأکید بر نوشته های هم عصران تیمور تاش انجام پذیرفته است.
Formation of Pahlavi dynasty was the result of efforts a number of Smart administrators during the Reza Shah who by managing the critical condition of Iran and by help of foreigner governments could provide a ground for the fall of Qajar and the formation of Pahlavi dynasty. Abdol-Hossian Sadr-e Azam Korasani known as Timortash was one those smart administrators in this period. He together with two other admistrators, Ali Akbar Davar and Nasrollah Firouz played an important role on rise of Reza Khan and formation of Pahlavi dynasty. It was probably because of his effort that he was later appointed as the minster of Royal Court and became the second powerful man in Iran after Reza Shah. Because of strong position of Timoretash in early of Reza Shah rule, the appointment of any Prime Minesters, Minsters, MPs, Provincial governors and... was nearly impossible without his consent. However, in middle of Reza Shah Rule anything was changed. In this period not only he lost all of his political influence and power, but also he lost his life as well. In this research and based off on contemporary documents and sources from Qajar and pahlavi it has been tried to examine the process of Timoretash raising to power, his political currier and end of his life by using historical research method