بررسی کتیبه‌ای تاریخی در مسجد جامع یزد و معرفی شاعر سراینده آن
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهیفاطمه سلحشور 1 , یاسر حمزوی 2 , دکتر مریم محمودی 3
1 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد
2 - دانشجوی دکترای مرمت آثار تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان
کلید واژه: کتیبه نقاشی دهلیز شرقی مسجد جامع کبیر یزد, حسن متکلم, سید حسن غزنوی, شرف الدین بغدادی,
چکیده مقاله :
در قسمت ورودی شرقی مسجد جامع کبیر یزد دهلیزی با پلان مربع به مساحت تقریبی 50 متر مربع وجود دارد که در حاشیه مستطیل شکل دور زیر سقف آن کتیبه‌ی شعری عربی به رنگ آبی و خط ثلث بر روی گچ در یازده بیت، مورخ به سال 777 هجری نقاشی شده است. این کتیبه به علت گذشت زمان ساییده شده و قسمت هایی از متن آن از بین رفته است. ایرج افشار، با استناد به کتاب‌های تاریخ جدید یزد و جامع مفیدی، از کتب تاریخی قرن نهم هجری که فقط به مطلع قصیده اشاره کرده‌اند، آن را منسوب به سید حسن متکلم می‌داند. ومحمد تقی دانش پژوه در مقاله ای آن را منسوب به شرف الدین بغدادی دانسته است. اما این محققین عنوان می‌کنند که در جایی متن کامل این قصیده را منتسب به متکلم ندیده اند. در این مقاله سعی شده با توجه به متن باقیمانده از کتیبه، شعر کامل و شاعر آن مشخص شود. پس از بررسی‌های انجام شده، مشخص شد، این شعر قسمتی از قصیده‌ی عربی 55 بیتی منتسب به سید حسن غزنوی شاعر پرآوازه قرن ششم هجری است که آن را در مدح و ستایش پیامبر اکرم سروده است و ده بیت از آن قصیده با متن ده بیت باقیمانده از کتیبه همخوانی دارد.
In the eastern entrance of Yazd’s jaame mosque there is a square vestibule that is almost about 50 m2 there is a historical inscription in it. The inscription is an Arabic poem, written in the third line (sols ) in 1376. During the years, some part of the texts are missed and destroyed. Iraj Afshar, the writer of the Yazd souvenir book, according to the historical books of the Yazd only pointed to the ode informed and he noted that it is attributed to seyed Hassan Motakalem. Mohammad taqi Daneshpajooh, Iranian researcher, attributed this ode to sharaf o din baqdadi in an article. In this article the poet and whole text of this inscription is investigated according to the remains of the inscription. At the end, it was founded that the text is a part of Arabic ode in praise of the holy prophet, Mohammad, peace be upon him , that is attributed to seyed Hassan Qaznavi the Iranian famous poet in 12th century.