جایگاه خواجه احمد یسّوی در تصوف و عرفان اسلامی

محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی

حبیب صفرزاده ¹

1 - زبان وادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان بجنورد ایران

تاریخ دریافت : 1401/08/24 تاریخ پذیرش : 1402/04/10 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: عرفان اسلامی, خواجه احمد یسوی, ورارود, آسیای میانه,

چکیده مقاله :

آسیای مرکزی یکی از خواستگاه‌های اصلی تعلیمات تصوّف و عرفان اسلامی می‌باشد. این منطقه از قرن دوم هجری تا قرن هشتم هجری تعالیم و طریقت هایی را از قبیل حکیمیه منسوب به حکیم الترمذی، کبرویه منسوب به شیخ نجم الدین کبرا، خواجگان منسوب به خواجه عبدالخالق غجدوانی، یسّویه منسوب به خواجه احمد یسّوی و نقشبندیه منسوب به خواجه بها الدین نقشبندیه را در دامن خود پرورده و بدین وسیله در رشد و گسترش اندیشه‌ی‌ اسلامی در شرق اسلام سهم بسزایی داشته است.خواجه احمد یسَوی یکی از چهره‌های برجسته‌ی تصوف و عرفان در تاریخ تعلیمات عرفانی آسیای مرکزی به شمار می‌آید. وی در نزد ارباب معرفت، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. خواجه احمد طریقت و یا مکتب خاصی را با نام یسویه بنا نهاد و این مکتب بعدها در تمام منطقه‌ی آسیای مرکزی مورد استقبال قرار گرفت و از تُرکستان به سراسر ماوراءالنهر، از دریای آق ایدل تا تُرکستان شرقی و خراسان و ایران و قفقاز حتی تا به روم گسترش پیدا کرد.

چکیده انگلیسی:

Central Asia is one of the main centers of Sufism and Islamic mysticism. From the second century of Hijri to the eighth century of Hijri, teachings and tariqats such as "Hakimiya" attributed to Hakim al-Tirmidhi, "Kabaruyeh" attributed to Sheikh Najmuddin Kabra, "Khwajgan" attributed to Khwaja Abdul Khaliq Ghajdwani, "Yessowiyya" attributed to Khwaja Ahmad Yasavi and "Naqshbandiyya" attributed to Khwaja Bahauddin nurtured Naqshbandiyya in his bosom and thereby contributed greatly to the growth and expansion of Islamic thought in the East of Islam.Khwaja Ahmad Yesavi is considered one of the prominent figures of Sufism and mysticism in the history of mystical teachings of Central Asia. He has a special position in the eyes of the lord of knowledge. Khwaja Ahmad founded a special school called "Yesuyeh" and this school was later welcomed in the entire region of Central Asia, from Turkestan to Trans-Nahr, from the Aq Idel Sea to Eastern Turkestan, Khorasan, Iran, and the Caucasus even to It spread to Rome.