ناوگان دریایی فاطمیان در مدیترانه
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
حمیدرضا وردی
1
(استادیار و عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. drverdi91@yahoo.com)
کلید واژه: کلید واژه ها : "دیوان جیش", "اسطول", "تجهیزات دریایی", "دار الصناعه", "عناصر سپاه",
چکیده مقاله :
چکیده فاطمیان باتلاشهای داعیان اسماعیلی درشمال افریقا در سال 297 (هق) به قدرت رسیدند ودر کمتر از نیم قرن ، سرزمین مصررا درسال358(هق) به آن ملحق کردند. با فتح مصر ودسترسی به ثروت سرشار آن ، اهداف توسعه طلبانه آنها نیزشکل تازه ای به خود گرفت . یکی ازنیازهای ضروری آنها برای توسعه قدرت سیاسی، نظامی وشکوفایی اقتصادی ، تاسیس ناوگان دریایی دردریای مدیترانه بوده است . مساله اصلی پژوهش این است که چرا وچگونه فاطمیان اقدام به تاسیس ناوگان دریایی در مدیترانه نمودند وتا چه اندازه دراین امر توفیق حاصل نمودند. هدف از نگارش این مقاله بیان جنبه های گوناگون تشکیلات دریانوردی فاطمیان و توسعه فعالیت آنها در زمینه دریا نوردی به منظورگسترش نفوذفرهنگی ، سیاسی ونظامی درحوزه مدیترانه ومناطق پیرامونی آن بوده است. با این فرضیه که فاطمیان از همه توان خویش برای توسعه همه جانبه قدرت ونفوذ درحوزه مدیترانه به منظور اثبات آنچه حقانیت خلافت خود می دانستند، سود برده اند . نتیجه حاصل این است که فاطمیان برای تثبیت این خلافت وتوسعه قدرت حکومت خود ناوگان دریایی مجهز به انواع کشتیها وتجهیزات دایر و کارگاههای کشتی سازی متعددی تاسیس نمودندکه ازقرن سوم تا ششم دردریای مدیترانه وسایر آبهای پیرامونی در خدمت اهداف فرهنگی،اقتصادی ، سیاسی و نظامی آنها بوده است . کلید واژه ها : "دیوان جیش"، "اسطول" ،"تجهیزات دریایی" ، "دار الصناعه" ،"عناصر سپاه".
Abstract: Fatimid dynasty came to power with efforts made by Ishmaelite rebels in North Africa in 912AD (297hegira) and joined Egypt to this sovereignty in 972AD (358hegira). Following to conquest of Egypt and access to affluent wealth of this region, their expansionist objectives were also formed for which marine fleet was one of the requirements. The main question is that why and how Fatimid established marine fleet in Mediterranean Sea and to what extent they succeeded in this regard. The present essay is intended to express various aspects of maritime organization and developing of their activity in the maritime course in order to expand cultural and political influence in Mediterranean Sea. Given the Fatimid have benefitted from all their potential to expand power and influence in Mediterranean zone in order to prove legitimacy of their caliphate, it can be concluded that the Fatimid inaugurated maritime fleet equipped with types of ships and shipbuilding instruments and workshops for stabilizing of this caliphate and developing power of their government so that this fleet has served for their cultural, economic, political and military goals in Mediterranean Sea and other surrounding waters from ninth to twelfth AD centuries. Keywords: Corps bureau, Fleet, Maritime equipment, Workshop, Element of corps
_||_