واکاوی سکه‌های نو یافتۀ ساسانی در موزۀ چین

محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامی

نعمت الله علی محمدی ¹

1 - دکتری تاریخ ایران باستان دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1398/06/26 تاریخ پذیرش : 1398/06/26 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: ایران, چین, ساسانی, سکه, موزۀ چین,

چکیده مقاله :

سکه و روند ضرب آن به عنوان یکی از شاخص‌های تمدنی به حساب می‌آید که در ادوار مختلف دچار تغییر و تحول می‌شوند. شدت ضعف و قوت حکومت‌ها در روند آنها تأثیری به سزای داشته، به طوری که در یک زمان در نهایت زیبایی، کیفیت ظاهر می‌شوند و در مقطع دیگر افول می‌کنند. کاوش و پویش در سکه ها و بررسی نشانه ها و علایم موجود در آن، ابعاد مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی هر دورۀ تاریخی را تبیین می کند؛ سکه های هر دوره تاریخی، اطلاعات متنوعی چون عادات، آداب، خط، زبان، هنر، مذهب، تمدن، ثروت، ورشکستگی، روابط تجاری با سایر دول و هزاران نکات ریز دیگر که در هیچ یک از متون تاریخی و یا اسناد به آنها اشاره نشده، می توان دست یافت. نوشتار حاضر درصدد است تا ضمن پویش و کاوش، در منابع و تحقیقات و پژوهش‌های جدید، با شناسایی این شئی، پیچیدگی‌ها و ابهامات موجود تاریخی آن را بر طرف سازد. علاوه بر آن ضمن تطبیق و مقایسه با نمونه های دیگر با استفاد از داده های باستان شناسی و شواهد تاریخی، با دیدی جامع تری نسبت به آن تبیین کند؛ در این گفتار سعی شده است تا با جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و مشخص کردن تاریخ آن‌، با استفاده از نمونه های موجود و همچنین با استناد به داده های باستان شناسی و شواهد تاریخی، در جهت اثبات این موضوع که سکه های نو یافته در موزۀ چین متعلق به پادشاه ساسانی احتمالا از آن پیروز، شواهد و قراین مستدلی را ارائه دهد.

منابع و مأخذ:

احمدی، بابک (1380)، ساختار هرمنوتیک، تهران، گام نو.

استنفورد، مایکل (1385). درآمدی بر تاریخ پژوهی، ترجمۀ مسعود صادقی، تهران، سمت.

بلعمی، ابوعلی محمد (1353 ). تاریخ بلعمی (ترجمۀ تاریخ طبری)، به تصحیح محمّد روشن، تهران، سروش. 

بیانی، بانوملکزاده و محمّداسماعیل رضوانی (1347). سیمای شاهان و نام‌آوران ایران باستان، تهران، شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران.

پیرنیا، حسن (1373). تاریخ ایران باستان، تهران، دنیای کتاب.

پیرنیا، حسن و اقبال، عباس (1364). تاریخ ایران،تهران، خیام.

تشکری، عباس (2356). ایران به روایت چین باستان، تهران، مؤسسه روابط بین المللی.

دریایی، تورج (1391). ناگفته‌های امپراتوری ساسانی، ترجمۀ آهنگ حقانی و محمود فاضلی بیرجندی، تهران، کتاب پارسه.

دیاکونوف، میخائیل میخائیلوویچ (1380). تاریخ ایران باستان، ترجمۀ روحی ارباب، تهران، علمی فرهنگی.

دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود (1371). اخبار الطوال، ترجمۀ مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی.

زرین کوب، عبدالحسین(1373). تاریخ مردم ایران(1) ایران قبل از اسلام، تهران، امیرکبیر.

سامی، علی (1344). تمدن ساسانی، شیراز، دانشگاه شیراز.

سلوود، دیوید (1373). سکه های ساسانی، گردآورندۀ احسان یارشاطر،  تاریخ ایران – از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانی، ترجمۀ حسن انوشه، ج1، بخش 1، تهران، امیرکبیر.

شواربی، احسان (1395). سه گفتار مقدماتی دربارۀ سکه شناسی ساسانی، مجله ایرانشناسی، سال 6، شمارۀ 2، پاییز و زمستان 1395، تهران، ص 79-98.

طبری، محمد بن جریر تاریخ طبری (1352). تاریخ طبری، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.

فردوسی، ابوالقاسم (1391). شاهنامه، به تصحیح، فریدون جنیدی و محمد رمضانی، به کوشش پژمان پورحسین، تهران، گنجور.

کریستن سن،آرتور (1374). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، تهران، دنیای کتاب.

مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1374). مروج الذهب فی المعادن الجوهر، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی فرهنگی.

مشکور، محمدجواد (1343). ایران درعهد باستان (در تاریخ اقوام و پادشاهان پیش از اسلام)، ج1، تهران، سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی.

ــــــــــــ (1367). تاریخ ساسانیان، تهران، دنیای کتاب.

نفیسی، سعید (1331). تمدن ساسانی، تهران، دانشگاه تهران.

هیوز- وارینگن، مارنی (1386). پنجاه متفکر کلیدی در زمینه تاریخ، ترجمۀ محمدرضا بدیعی،تهران،امی کبیر.

Eshragh, S. 2010, Silver coinage of the Caliphs, London, Spink.

Farrokh, K. 2007, Shadows in the Desert, Ancient Persia at war, Osprey Publishing, New York.

Frye, R.N, 2000,The political History of Iran under the Sasnians ( The History of Iran Volume 3(1) The Seleucid, Parthian and Sasanian Periods, Ehsan Yarshater, Hagop Kevorkian Professor of Iranian Studies Columbia University, NewYork.

Gِbl, R., 1971, Sasanian Numismatics, Klinkhardt & Biermann, Braunschweig, Germany.

Pourshariati, P., 2008, Decline and Fall of the Sasanian Empire (The Sasanian Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran) London  & New York.

Rawlinson, G, 1976, The Seventh Great Oriental Monarchy or The Georgraphy, History, and Antiquities of The Sassanian or new Persian Empire, London,

Valentine, W. H., 1993, Sassanian Coins, Delhi- India, Rahul Publishing House.

Valentine,W. H, 1921, Sassanian Coin, London, Spink & Son LTD.

www.grifterrec.com/coins/sasania

www.livius.org.