بررسی اقلام سته درسیرتحول خطوط اسلامی
محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامیمحمدتقی فاضلی 1 , عبدالعزیز موحد 2
1 - اگروه تاریخ ،واحدشوشتر،انشگاه آزاداسلامی واحدجامع شوشتر ،شوشتر،ایران
2 - واحد جامع شوشتر
کلید واژه: خوشنویسی, اقلام سته, ابن مقله, خط,
چکیده مقاله :
در آغاز دولت عباسی )۱۳۲–۶۵۶ ه. ق) بازار خوشنویسی رونق گرفت و برای تفنن و زیبایی، شیوه‌های متعددی در خط پیدا شد. انواع خط کوفی متجاوز از پنجاه نوع مختلف رواج داشت و خط نسخ اولیه نیز از نظر شکل نگارش و اندازه قلم تنوع زیادی پیدا کرد که تشخیص و خواندن و نوشتن همه آن‌ها کار ساده‌ای نبود.در این زمان قلم‌ها یا روش‌های روشن‌تر و بهتری پدید آمدند که به خطوط ششگانه یا اقلام سته شهرت دارند.محققین ابوعلی محمد بن علی بن حسین بن عبدالله بیضاوی شیرازی (شوال ۲۷۲- ۳۲۸ قمری / مارس ۸۸۶ -۹۴۰ میلادی معروف به اِبْنِ مُقْله، ادیب، خوشنویس و وزیر عباسیان را مبدع و شکل دهنده این شش خط مختلف می‌دانند درواقع ابن مقله این خطوط را از میان خطوط مختلف متمایز کرد و آنان را قاعده‌مند ساخت.او از آمیختن خط کوفی اولیه، نسخ اولیه و ابتکارات جدید، خطوط ششگانه را بوجود آورد. دراین پژوهش اقلام سته درسیرتحول خطوط اسلامی به روش کتابخانه ای بارویکرد توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرارخواهدگرفت.براساس نتایح این مقاله هدف بررسی اقلام سته وخوشنویسی دردوره های اسلامی ودرپی پاسخ به این پرسش است که واضع اصلی اقلام سته و خوشنویسی اسلامی چه کسی بوده است؟ برطبق این پژوهش مشخص خواهدشد که ابن مقله نقش اصلی ومهم راایفانموده است.تاجایی که دراین راه ازجانش مایه گذاشت وباتربیت شاگردانی برجسته موجب پیشرفت این هنرتزیینی درفرهنگ وتمدن اسلامی شد.کلیدواژه ها:اقلام سته،ابن مقله،خط ،خوشنویسی
At the beginning of the Abbasid state) of 132-656. AH) flourished Calligraphy market. and for fancy and beauty, was found several ways in writing. The types of Kufic writing was more than fifty different .And the first Nask writing found a large variety because of the font size and writing formation that wasn’t to recognize and read and write all of them easy task.At this time appeared fonts or methods brighter and better. That the writing are known six pens.Abu Ali mohammad ibn Ali ibn e Hussein Abdullah Baydawi Shirazi (272- Shawwal 328 AH / March 886 AD -940, wellknown as Ibn Moghleh, scholar, calligrapher and Abbasid minister and the inventor of the six different pens .in fact, Ibn Moghleh distincted this writing between the different writings and made them regularly.He created first interlaced Kufic script and first Nask writing and the new initiative, creations six pens. First, he created simple linear and legible and it called (mohaqaq) and it was made regularly .. Then,he succesd In shaping and creating the Nask writing.and after them ,he invented to shape the Ragha and Toghih writtings. Most of scholars,regarded Ibn Moghleh whom the first initiator and originator of Islamic calligraphy as an art that After him , his students learned his way and in particular,they brought the Sols writing to perfection . keywords: sux pens, ibn moghle, calligraphy
_||_