"بازتاب فدک درکتاب های تاریخ اسلام ایران (ازسال 1358تا1397ه.ش)"
محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامی
فریناز هوشیار
1
(گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد نجف آباد، نجف آباد،ایران)
ظریفه میر
2
(دانشجوی دکترای تاریخ اسلام،گروه تاریخ، واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف اباد ایران)
سهیلا ترابی فارسانی
3
(گروه تاریخ،رتبه علمی دانشیار،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف اباد ایران.)
کلید واژه: اسلام", کلید واژه ها: "فدک ", "تاریخ نگاران ایرانی ", "خلفا", " فاطمه زهرا (س)",
چکیده مقاله :
چکیدهفدک زمینی وسیع با کشاورزی حاصلخیز و چشمه های پر آب بود که پس از شکست خیبر، یهودیان آن را بدون مقاومت و با پیمان صلحی مشابه پیمان خیبر، تسلیم پیامبر(ص) نمودند. چون فدک بدون جنگ فتح شده بود،نصف درآمد آن خالصه رسول خدا گشت، و تا روز رحلت پیامبر (ص) در اختیار حضرت فاطمه (س) قرار داشت. پس از رحلت پیامبر اسلام (ص)، ابوبکر از واگذاری زمین مذکور خودداری کرد و بر سر مالکیت فدک اختلاف به وجود آمد .با توجه به نگارش کتاب های متعدد تاریخ اسلام در ایران، دراین پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و در پاسخ به این پرسش که پژوهشگران ایرانی تاریخ اسلام چگونه به موضوع فدک نگریسته اند؟ کوشیده شده با در نظر داشتن چگونگی بازتاب موضوع فدک در کتاب های تاریخ اسلام ، دیدگاه نویسندگان کتاب های یاد شده مورد بررسی قرار داده شود.نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، موضوع فدک تنها در ده درصد کتاب های تاریخ اسلام هیچ گونه اشاره ا ی نشده است . در 70 درصد پژوهش ها به تفصیل و در 20 درصد به صورت گذرا بازتاب یافته اند . فدک غالبا با نگرش های شیعی و از دیدگاههای سیاسی ، اقتصادی و با محوریت ارث و استدلال حقانیت و مالکیت حضرت فاطمه(س) نسبت به فدک در کتاب های تاریخ اسلام که بین سالهای 1358 تا 1397 به رشته تحریر در آمده مورد بررسی قرار داده شده است .کلید واژه ها: فدک ، تاریخ نگاران ایرانی ، اسلام، خلفا، فاطمه زهرا (س)
Representation of Fadak Event in the Books on the History of Islam Iran (from 1980 till 2019)Abstract:Fadak was a plot of fertile land with many springs which was willfully given to the Prophet Mohammad by the Jews upon their defeat in Khaibar Battle and based on a peace treaty at that time. Fadak was seized without war and hence half of its revenues were considered a private property of the Prophet, which was then disposed of by his daughter Fatimah until his death. However, after the Prophet’s death, Abu Bakr refrained from transferring the land to her, and so arguments arose over the ownership of Fadak. By reviewing different books on the history of Islam published in Iran, and by using a descriptive-analytical method, this study set out to analyze how such scholars have viewed and represented this topic in their own books. The results of the study revealed that Fadak has not been mentioned in only 10% of such books. It has been discussed in details in 70% of the scholarly works, and discussed briefly in 20% of them. Shiite, political, economic, and Fatimah’s rightful ownership approaches have been used in the books on the history of Islam published in Iran from 1980 till 2019.Key Words: Fadak, Iranian historiographers, Islam, Fatimah, Rashidun Caliphates.
_||_