ارتقاء سلامت جسمی-روانی شهروندان با طراحی محیط و منظر شهری
محورهای موضوعی : آب و محیط زیست
محمد باقری
1
,
حمید رضا عظمتی
2
1 - استادیار ،گروه معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2 - استادیار،گروه معماری، دانشگاه شهید رجایی
کلید واژه: طراحی پایدار, اختلاط کاربری ها, فضاهای پیاده مدار, توسعه نوسنت گرا, حمل ونقل عمومی, سلامت وایمنی,
چکیده مقاله :
بحران سلامت وعدم ایمنی محیطی در ابعاد جسمی و روانی، فضاهای شهری ومسکونی معاصررا تهدید می کند. فقدان ایمنی شهروندان در مقابل تصادفات، عدم امنیت در فضاهای شهری وسکونتی, انزوا ، افسردگی وگسست اجتماعی در محلات شهری ونیز وابستگی مفرط شهروندان به اتومبیل وکم تحرکی در اقشار مختلف از بیماری های مزمن شهری ومحیطی هستند. درچنین شرایطی اتخاذ رویکرد های نوین برنامه ریزی وطراحی محیط برای ارتقای سلامت محیطی شهروندان ضروری است. طراحی فضاهای بازومحلات شهری متناسب باآسایش وسلامت شهروندان یکی ازاهداف طراحی شهری پایدار به شمار می رود که در رسالهای اخیر- به ویژه درکشورهای توسعه یافته- گسترش زیادی داشته و ارائه راهنماها ومعیارهای طراحی برای آسایش، سلامت و ایمنی شهروندان ازنتایج چنین رویکردی بوده است.فرضیه این نوشتار آن است که رویکرد طراحی محلات شهری پایدار از طریق طراحی و ارتقای کیفیت فضاهای شهری ونواحی مسکونی می تواند به ارتقای سلامت عمومی شهروندان منجر شود. بر این اساس طراحی فضاهای باز وسبز محلی ، برنامه ریزی فضاهای شهری پیاده ، ایجادمحلات متراکم با کاربری های مختلط مسکونی وتجاری واداری،اجرای طرح های شهری میان افزا در فضاهای باز وبلا استفاده ، افزایش دسترسی فیزیکی وبصری ساکنان به طبیعت از طریق طراحی طبیعت گرا ، ایجادفرصت های فرهنگی - اجتماعی و تجاری- تفریحی در محله ، کاهش وابستگی زندگی شهری به اتومبیل از طریق تجهیز محلات به خدمات عمومی نظیر مدارس محله ای ، توسعه شبکه حمل ونقل بین محلی و ارتقای کیفیت فضاهای جمعی در مراکز محلی متناسب با گروه های جمعیتی استفاده کننده از راهبردهای پایدار برای ارتقای سلامت وایمنی عمومی در محیط شهری شناخته شده است. بدیهی است که افزایش کارایی محیط ومنظر شهری واستفاده بیشترشهروندان نیز به ترویج وگسترش فعالیت فیزیکی وحمل نقل غیر موتوری نیز کمک خواهد کرد.
Current urbanization and settlement trends have adverse psycho-physical impact on the safety, health and well-being of the city dwellers. Crime, lack of community, lack of physical activity and dependence on motorized transportation serve as examples of urban ills. Sustainable design strategies in urban neighborhoods and open spaces can have significant contribution to human physical health and psychological well-being. The sustainable urban design agenda and design criteria such as green and quality open spaces, pedestrian areas, creating dense neighborhoods with mix land uses and infill development projects in derelict and lost spaces, decreasing dependence on motorized transport with public services such as community schools and developing local public transport are of the main strategies that can addressed the various health and well-being contributions of different urban habitats
(1) UN-HABITAT, 1996 .The Habitat Agenda Goals and Principles, 14-Commitments and the Global Plan for Action.Available at: <http://www.unhabitat.org/declarations/documents/The_Habitat_Agenda.pdf
(2) Tzoulas,K,James,p.Finding Links Between Biodiversity and Human Health and Well-Being, School of Environment life Science, University of Salford,England,Manchester,MS4WT. Available at: www.els.salford.ac.uk/urbannature/outputs/papers/Tzoulas_IPRC04.pdf
(3) WHO, 1997. City Planning for health and sustainable development. European Sustainable Development and Health Series 2.EUR/ICP/POLC 06 03 05B.
(4) Jackson L E.The relationship of urban design to human health and cindition.Landscape And Urban Planning.2003:64191-200. Available at:<http://www.elsevier.com/locate/landurbplan.
(5) Sullivan W.C, Kuo F.E Depooter, S.F.The Fruit Of Urban Nature,Vital Neighborhood Spaces. Environment and Behavior.2004:36(5):678-700.
(6) Badland, H.Schofield, G.Transport, urban design and physical activity: an evidence-based update. Transport Research Part D10 (2005)177-196.
(7) Promoting Public Health through Smart Growth; 2005.Available at: www.smartgrowth.bc.ca/downloads/SGBC_Health%20Report%20Final.pdf
(8) DTLR, 2002. Improving urban parks play areas and open space. Department of Transport Local Government and Regions; London. (
(9) Morris, Nina ." Health, Well-Being and Open Space Literature Review", 2003. Available at:<http://www. Www .openspace.eca.ac.uk/pdf/HealthWellbeing.pdf
(10) Creating a Healthy Environment: The Impact of the Built Environment on Public Health. Washington, DC: Sprawl Watch Clearinghouse Monograph Series; 2001. Available at: http://www.sprawlwatch.org. Accessed January 10, 2002.
(11) Saelens B, Sallis JF, and Black JB, Chen D. Neighborhood-based differences in physical activity: an environment scale evaluation. American Journal of Public Health 2003; 93(9):1552-1558.
dir=LTR>24. ACGIH word wide, 2006, TLVs and BELs based on the documentation of the threshold limit values for chemical substances and physical agents & biological exposure indices.
25. Videotel marine international, 2001, Response to Marine Oil Spills, International tank owner’s pollution federation Ltd., London.