دین، اخلاق و محیط زیست
محورهای موضوعی : آب و محیط زیستسید عبدالحسین نبوی 1 , مرضیه شهریاری 2
1 - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز *(مسئول مکاتبات)
2 - استاد دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: دین, اخلاق, محیطزیست, خودبومشناسی, رویکرد انسان محور و طبیعت محور,
چکیده مقاله :
امروزه، وخامت بحران های محیط زیستی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. از این رو تبیین اخلاق محیط زیستی براساس مفهوم خداباوری می تواند رهیافت فراگیرتری نسبت به، تعامل انسان با محیط زیست طبیعی فراهم آورد. در قرآن آیات زیادی (آیه ۱۸۵سوره اعراف، آیه ۱۰۱ انعام، آیه ۵۴ سوره اعراف، آیه ۴ سوره سجده و آیه ۴۵ سوره نور) وجود دارد که در آن ها خداوند تنها خالق هستی معرفی شده است. به این ترتیب، مفهوم یگانگی انسان و طبیعت، که برای حفاظت محیط زیست ضروری دانسته می شود، در چارچوبی جامع تر ترسیم می گردد. داده های ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش تحقیق پیمایش و تکنیک ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ، از نمونه ای با حجم ۴۰۰ نفر، از شهروندان شهر اهواز با روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی انجام گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و تحلیل های آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط بین متغیرها بررسی می گردد. در این پژوهش ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ؛ رابطه مستقیم و معناداری بین ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی اﺣﺴﺎس ﻣسئوﻟﻴﺖ، اﺧﻼق محیط زیستی و احیای ارزش های دﻳﻨﻲ و متغیر ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ وجود دارد. بررسی تطبیقی مبانی اسلام و جهان غرب در اخلاق محیط زیست نشانگر آن است که اسلام به دلیل گونۀ نگرش به جهان هستی، از مبانی و اصول مستحکم تری برای هدایت فکری عامل انسانی برخوردار است.
The environmental ethics based on the concept of theistic explanation could be a more comprehensiveapproach, providing the human interaction with the natural environment. In many verses of the Qur'an(ayah 185 Sura A'raf, verse 101 Anaam, ayah 54 of Sura A'raf, ayah 4 Sura Sajda and ayah 45 SuraNoor) is introduced, in which God is the only creator. Thus, the concept of the unity of man andnature, which is necessary for the protection of the environment in a more comprehensive frameworkdrawn.The environmental crisis has worsened to the extent that humans and other living beings on theplanet is endangered So that the representation theory of environmental ethics proper, necessary andobtain protection of the environment is considered.Using survey data from a questionnaire survey technique, the sample includ 400, the citizens of thisstudy with stratified random sampling was done. For data analysis, descriptive statistics and tests ofsignificance were used.The research results show that, significant positive correlation between self-responsibility,environmental ethics, religious values and variable reduction and environmental protection there.The results showed that feelings of responsibility, ethics, social and religious values on theenvironment and behavior affect the environment.
- ﺻﺎﻟﺤﻲ، ﺳﭙﻴﺪه، (۱۳۸۵)، ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ در ﺷﻬﺮﻛﺮج پایان نامه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد واﺣﺪ ﺗﻬﺮان ﺷﻤﺎل.
- ﻓﺮﺻﺖ، ﻣﺤﻤﺪ، (۱۳۸۴)، ارزﺷﻴﺎﺑﻲ آموزش زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﻣﻪ دﻛﺘﺮی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﻋﻠﻮم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت، رﺷﺘﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ .
- Salehi, S, (2010), Pepole and the environment, amazon.