تحلیل دیدگاه روستاییان نسبت به آموزش‌های حفاظت از محیط‌زیست نواحی روستایی (مورد مطالعه: شهرستان رضوانشهر)
محورهای موضوعی : آب و محیط زیستوحید ریاحی 1 , فرهاد جوان 2 , ندا دهقانی 3
1 - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران (مسؤول مکاتبات).
2 - - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
3 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
کلید واژه: آموزش, جوامع روستایی, محیط‌زیست, شهرستان رضوان شهر,
چکیده مقاله :
امروزه محیط‌زیست با چالش‌ها و معضلات فزاینده‌ای رو به رو است. بخش عمده‌ای از معضلات محیط زیستی موجود، ریشه در فقدان آگاهی‌های روستاییان در برخورد با محیط دارد. در این راستا آموزش می‌تواند رویکردی اثربخش در جهت ارتقای آگاهی‌های محیط زیستی باشد. که این امر موجبات تقویت فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست در جوامع روستایی را فراهم می‌آورد. هدف این مقاله تحلیل دیدگاه روستاییان نسبت به آموزش‌های حفاظت از محیط‌زیست نواحی روستایی شهرستان رضوان شهر است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی ـ تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، 14 نقطه روستایی شهرستان رضوان شهر با 4202 خانوار( 14664 نفر) بوده است. بر اساس فرمول کوکران اصلاح‌شده، تعداد نمونه‌ها 232، تعیین شد و پس از سنجش روایی و پایایی( ضریب آلفای764/0) پرسش نامه در میان خانوارهای روستاهای نمونه توزیع و تکمیل شد. به منظور دست یابی به اطلاعات مورد نیاز جهت سنجش متغیرهای مورد تحقیق، از روش‌های پیمایشی و اسنادی بهره گرفته‌شده و برای بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌ها، از آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون آماری خی دو(x2) در نرم‌افزارهای Excelو Spss استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که با اطمینان 95 درصد آموزش روستاییان موجب توانمندسازی آنان در حفاظت از محیط‌زیست در راستای توسعه پایدار می‌گردد، همچنین بین علاقمندی نسبت به محیط‌زیست، میزان آموزش مناسب محیط زیستی، آموزش محیط زیستی رسانه‌های گروهی و نقش روستاییان در حفاظت از محیط‌زیست با اطمینان 95 درصد رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشته است.
Today, the environment is faced with increasing challenges and dilemma. Much of the current environmental dilemma, rooted in a lack of awareness of villagers in dealing with the environment. In thil regwd, training can be an effective approach to promote environmental awareness. This will strengthen the culture of environmental protection in rural communities. The purpose of this paper is to Analysis viewpoint of training the villagers to protect the environment of rural areas: city Rezvanshahr. The aim of this research is applied and the method is descriptive-analytic. In this study, statistical population is 14 rural areas of Rezvanshahr with 4202 families (14664 persons). Based on revised Cockran Formula, sample size of 232 was determined and after measuring the validity and stability (alpha 0.764) questionnaires were distributed. In order to achieve the required data for study of variables used in research, we used survey methods and documents and to study and analyze information and data, we used Spearman correlation test and chi-square (x2) in softwares Excel and Spss.The findings show that with 95% confidence, education leads to rural empowerment in environmental protection toward sustainable development, and as so there is a positive and significant relationship with 95% confidence among interest in the environment, the environmental training, mass media environmental training and the role of villagers in protecting the environment
1- رضوانی ، محمدرضا، « مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران» ، 1390، تهران ، قومس
2- سعیدی،عباس، « توسعه پایدار و ناپایداری توسعه روستایی در ایران» ، 1377، فصلنامه مسکن و انقلاب ، تهران، صص16ـ 22
3- مطیعی لنگرودی، حسن، عزمی، آئیژ، « مروری بر مشکلات زیست محیطی روستاهای ایران و راهکارهای حل این مشکلات» ، 1390، فصلنامه مسکن و محیط‌زیست، شماره 133، صفحات 101 ـ 115
4- شرفی، لیدا و علی بیگی علی بیگی، « الگوی سنجش پایداری محیط زیست مورد: روستای شروینه در شهرستان جوانرود»، 1394، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال چهارم، شماره 2، صفحات 132 ـ 115
5- Gilman, R., (1991) The Eco village Challenge. Context, Vol. 29
6- Morelli, J., (2011) Environmental Sustainability: A Definition for EnvironmentalProfessionals. Environmental Sustainability, 1, 19-27
7- Weaver, P., et al., (2000) Sustainable technology development. Greenleaf Publishing: Sheffield, UK.
8- یاسوری، مجید و جوان، فرهاد، « تحلیل محدودیت های تنوع بخشی اقتصاد روستایی مورد: دهستان اشکور علیا» ، 1394، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، شماره3، صفحات 37 ـ 19
9- کاظمی محمدی، موسی سید مهدی، « ا رزیـابی توسعه پایدار در توسعه شـهری( مطالعه موردی: شهر قم)»، 1378، پایان‌نامه دوره دکتری، دانشگاه تربیت مدرس: تهران
10- سهراب زاده، هاله، « زنان، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی»، 1394، ماهنامه پیام زن، شماره 156
11- رمضانی قوام آبادی، محمدحسین (1391)، بررسی راهبردی آموزش حفاظت از محیط‌زیست در ایران: ضرورت‌ها و تنگناها، فصلنامه راهبرد، شماره بیست و یکم، صفحات 257 ـ 233
12- محمودی، حسین و ویسی، هادی، « ترویج و آموزش محیط زیست رهیافتی در حفاظت اصولی از محیط زیست»، 1384، فصلنامه علوم محیطی، شماره 8، صفحات 57ـ 64
13- وسکوئی اشکوری، نرجس(ندا) و لاهیجانیان، اکرم الملوک، « بررسی نقش آموزش زیست محیطی در مدیریت زیست محیطی زنان روستایی( مطالعه موردی: منطقه غرب استان مازندران) »، 1389، فصلنامه علوم و فنون منابع طبیعی، سال پنجم، صفحات 75 ـ 88.
14- همتی، زهرا، و شبیری، سید محمد، « بررسی وضعیت آموزش محیط زیست در کشور ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان»، 1395، فصلنامه انسان و محیط‌زیست، شماره 37، صفحات 61 ـ 81
15- ـ ملکی، امیر و علیپور ،« سنجش عوامل مؤثر بر محیط زیست گرایی زنان ایرانی»، 1393 فصلنامه زن در توسعه و سیاست، شماره 4، صفحات 577 ـ 592
16- Engelman, Robert, (2016), Women’s Empowerment and the Environment: What Does Science Say? UN WOMEN Pacific.
17- Farzana, nasrin,(2012),WOMEN, ENVIRONMENT AND ENVIRONMENTAL ADVOCACY: CHALLENGES FOR BANGLADESH Public Administration Department, Chittagong University, BANGLADESH
18- مرکز آمار ایران ـ « سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان رضوانشهر»ـ سال‌های 65، 75، 85،communities, Environment Rezvanshahr city.