بررسی میزان توسعه اکوتوریسم در تعاونی های منابع طبیعی و عوامل موثر بر آن در استان گلستان
محورهای موضوعی : آب و محیط زیست
معصومه شمشاد
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
ایرج ملک محمدی
2
(استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران)
غلام حسین حسینی نیا
3
(عضو هیات علمی وزارت تعاون)
سید مهدی میردامادی
4
(استادیار ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)
کلید واژه: تعاونی, منابع طبیعی, اکوتوریسم,
چکیده مقاله :
امروزه صنعت گردشــگری به عنوان صــادرات نامرئی خدمات و محصولات،به عنوان صنعت شــماره یک در جهان شناخته می شود. این صنعت در زمرهقدیمی ترین و بزرگترین فعالیت های اقتصادی در حال رشــد دنیاســت که باایجاد 212میلیون شــغل مستقیم و غیرمستقیم، جابجایی 567میلیون مسافردر جهــان و دریافتی به مبلغ 370میلیون دلار در ســال 1995و افزایش آنبه 617میلیون مســافر و دریافتی 418میلیون دلار آمریکایی در سال 1997و افزودن ســالانه 653/3میلیون دلار آمریکایی بــه دلار مالیاتی جهانی، بهعنــوان جــذاب ترین منبع درآمد دولــت ها و به عنوان بدیلی مناســب برایبخش کشــاورزی به ویژه برای کشورهای در حال توسعه درآمده است. طبقپیش بینی های به عمل آمده تا ســال 2010تعداد مشــاغل ایجاد شــده درایــن بخش به 338میلیون شــغل و میــزان درآمد حاصــل از آن نیز به 7/2تریلیون دلار خواهد رســید. این قبیل برآوردها باعث شــده تا در ســال هایاخیر بســیاری از کشورها به صنعت توریسم با نگاهی جدی و متفاوت بنگرندو بیــش تریــن امکانات خود را برای رونق بخشــیدن به ایــن صنعت و بهرهمندی از عواید سرشــار آن به کار گیرند که گســترش گونه های توریســم بهاکوتوریسم، توریسم فرهنگی، توریسم طبیعت، اگروتوریسم، توریسم دهکدهو جــز این ها خــود گواهی بر صحت این مدعاســت. مطالعه حاضر به منظوربررسی میزان توســعه اکوتوریسم در تعاونی های منابع طبیعی و عوامل موثردر توسعه آن در استان گلستان انجام گرفته است. این تحقیق از دیدگاه طبقهبندی بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی اســت و از دیدگاه طبقه بندیبر مبنای روش از نوع توصیفی و علمی ارتباطی می باشد. جامعه آماری موردمطالعه ایــن تحقیق اعضاى هیات مدیره تعاونی های منابع طبیعی اســتانگلســتان می باشــد. تعداد اعضای هیات مدیره تعاونی هــای منابع طبیعیاســتان گلستان 135نفر می باشد که پرسش نامه های تدوین شده از طریقسرشــماری بین آنان توزیع شده اســت. ابزار اصلی این تحقیق پرسش نامهمی باشــد که روایی صوری آن با کسب نقطه نظرات و پیشنهادات اساتید وهم چنین تعدادی از کارشناســان مدیریت ترویج ســازمان جنگل ها و مراتعکشور به دست آمد. برای سنجیدن اعتبار پرسش نامههای تهیه شده، تحقیقآزمایشی ) (Pilot testانجام گرفت که نتایج حاصله از ضریب آلفای کرنباخبرای پرســش نامه مذکور برابــر 0/86گردید. نتایج حاصــل از اولویت بندینشــان داد که برگزاری جشنواره غذاها و آیین های سنتی، ارا یه خدمات حملو نقل، ســازماندهی اریه دهندگان سرویس بهداشتی، مجهز بودن به بی سیم،مشارکت در تامین غذا، آموزش ماهیگیری ورزشی در دریاچه ها توسط اتحادیهماهیگیران، برگزاری کنفرانس های ملی اکوتوریسمی، ارتباط با موسسات مالیبین المللی و نمایندگی های توسعه محور با کمترین ضریب تغییرات در اولویتاول قرار دارند. در خصوص میزان توسعه اکوتوریسم نیز افزایش درآمد یا منفعتمالی از جذب گردشــگری با کم ترین ضریب تغییرات در اولویت اول قرار دارد.در مجموع عوامل فوق که عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم توسط تعاونی هایمنابع طبیعی را تبین می نمایند در حد بســیار کم و ناچیز در تعاونی های منابعطبیعــی انجام می گیرد. همچنین نتایج حاصــل از میانگین در خصوص میزانتوسعه اکوتوریسمدر تعاونیها) ( =0/34نشان می دهد میزان توسعه اکوتوریسمدر تعاونی های منابع طبیعی در حد ناچیز می باشد
Tourism industry is one of the most importantindustry in the world. According to statistics ofworld Tourism Organization instead of entrance ofeach ecotourist, 1.5 job is created, and income ofcoming each ecotourist is equal with sailing 150oil barrels. So development of ecotourism is oneof the major factors of collation against, idleness.Evolution in transportation system, social tourism,developing in ecotourism need its mechanisms. Indeveloping countries creating new natural extensioncooperatives help these purposes. This study wascarried out in order to investigate about the role ofnatural resources extention cooperatives in ecotourismdevelopment. According to classification this study isapplicable research, and descriptive study. Stasticalpopulation of this study were selected from membersof managing committee of natural resources extentioncooperatives in Golestan Province. There are135 members of managing committee of naturalresources cooperatives in Golestan Province. Thequestionnaire were designed for this purpose anddistributed among them, according to take census.In order to measuring the validity of questionnaires,pilot test carried out. Results of alfa-cronbakhfor questionnaires were %86. Results show thatcelebrating of food festivals, traditional customes,good facility of transportation, having good serviceof higienes, having satellite informations system,preparing of food, learing some sports like athleticfishing, holding national conferencing on ecotourism,relationship between international financial societiesand developing agencico have the best effects.High income has the most important role indeveloping of ecotourism. Mean for basis ofdevelopment of ecotourism in cooperatives ( = 34/0)showes that basis of development of ecotourism inNatural Resources cooperatives is in very low level
ابراهیمــی، عبدالحمیــد، .1376تاثیــر صنعت جهانگردی بــر متغیرهای
اقتصادی، محیطــی، فرهنگی و اجتماعی ایران، مجموعه مقالات نخســتین
همایشجهانگردیجمهوریاسلامیایران،سازمانآزادکیش،کیش،جلداول
. 2احمدپــور داریانی، محمود، .1384کارآفرینــی )تعاریف، نظریات، الگوها(،
چاپ ششم. انتشارات شرکت پردیس 300 ،57صفحه
. 3انجمن طرفداران توسعه بندر انزلی، ،1382نگاهی نو بر چشم انداز صنعت
گردشگری
. 4برابری، علی، ،1385بررســی نقش توریسم و اکوتوریسم در توسعه پایدار
)مطالعه موردی شهرســتان دماوند(، پایان نامه کارشناســی ارشــد، دانشگاه
آزاد اســلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، رشته مهندسی کشاورزی توسعه
روستایی، 206صفحه
. 5پاشــا شریفی، ح. و شریفی، ن. ) .(1380روشهای تحقیق در علوم رفتاری
)چاپ اول(، تهران: انتشارات سخن.
. 6کلانتری،خلیل. ) .(1385پردازشوتحلیلدادههادرتحقیقاتاجتماعی-
اقتصادی)چاپ دوم(، تهران: انتشارات شریف
. 7ملکی، بهنام؛ براتی، احمد، .1384پرندگان، جاذبه های اکوتوریسم، نشریه
حیان
. 8منابعطبیغیایران، دیروز،امروز،فردا،سازمانجنگلهاومراتعوآبخیزداری
کشور، ،1383تهران: ماهنامه دام،کشت و صنعت، صص:116-127
. 9میرسنجری، میرمهرداد، ،1386ضرورت توجه به میراث طبیعی در صنعت،
روزنامه جام جم، سال هشتم، شماره ،2132صفحه .14
10 . Ashley,C; Roe, D; & Coodwin, H; 2001, Pro-poor
Tourism Strategies: Making Tpurism Work for the
poor, ODI, London.
11 . Gurung, G (no date) Ecotourism in the Annapurna
Sanctuary in Nepal. Annapurna Sanctuary, Nepal.
12 . Higgins, B. (2000) Belize visitor survey 2000, A
summary of interviews. Programme for Belize and The
International Ecotourism Society.
13 . Janér, Ariane (2000) Brazil: Is the Sleeping Giant
Waking Up to Ecotourism
14 . Niazmand, Maziar, 2002. Report on Attentance to
The Asian Productivity Org,s Seminar on EcotourismNepal.
15 . Proyecto PRA (2000) Ecoturismo: una alternativa
para el desarrollo Proyecto PRA Boletin November,
Lima, Peru.
16 . South African Tourism Board (1998) International
Market Survay Swtistics. South African Tourism Board
(unpublished), South Africa
17 . Southern Cross University, 2007. Getting Value
From Reagional Tourism, Dean Carson Head of the
Centre for Regional Tourism dcarson@scu.edu.au
18 . Sport and Tourism Division Australian government
(1999) Ecotourism Fact sheet 1999. Sport and
Tourism Division Australian government, Canberra,
Australia.
19 . W.T.O. 2002, National and Regional Tourism
Methedologies and case studies, Routledge published.