بررسی بیوفیلم گلسنگی سطوح صخره‌ای روستای تاریخی کندوان

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

پریا ابراهیمی وفایی ¹ , جعفر همت ²

1 - کارشناس ارشد میکروبیولوژی، گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی اشکذر، ایران.
2 - استادیارپژوهشکده زیست فناوری، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران.*(مسوول مکاتبات)

تاریخ دریافت : 1395/05/06 تاریخ پذیرش : 1395/10/15 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: فرسایش زیستی, آثار تاریخی, عوامل محیطی و انسانی,

چکیده مقاله :

با توجه به اهمیت پایش تنوع زیستی و مراقبت از آثار تاریخی و باستانی هم چنین مشاهده رشد بعضی از انواع گلسنگ ها بر روی سطوح صخره های روستای تاریخی کندوان، در این تحقیق پوشش گلسنگی سطوح سنگی آن روستا مورد بررسی قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه سطوح صخره ای محوطه تاریخی روستای کندوان تعیین شد. پس از نمونه برداری گلسنگ ها از مناطق تعیین شده مستندسازی آن ها صورت گرفت. شناسایی نمونه ها بر اساس کلید شناسایی گلسنگ ها وتوجه به خصوصیات ریخت شناسی، تشریحی و ساختار بستر رویش انجام گرفت. با توجه به الگوهای پراکنش متفاوت گلسنگی در سطوح سنگی روستا تلاش شد ارتباط آن با عوامل محیطی و فعالیت های انسانی بررسی گردد. نتایج نشان داد در روستای کندوان بیش از 42 گونه مختلف گلسنگ به عنوان تنوع زیستی و بیوفیلم موجود درسطوح صخره ها کلونیزه شده اند. برای اولین بار در اینجا 9 گونه منتخب به عنوان گونه های شایع سطوح سنگی این زیستگاه معرفی می گردند که نقش مهمی در تغییر سیمای صخره ها دارند. بر اساس ارزیابی اولیه عوامل اکولوژیکی حاکم بر روستای کندوان از جمله، معماری، آب و هوا و فعالیت های انسانی می توانند تنوع زیستی و توسعه گلسنگ ها را تحت تاثیر قرار دهند. اما نقش محافظتی ویا تخریب زیستی آن ها بر سنگ ها نیازمند مطالعات تکمیلی می باشد.

چکیده انگلیسی:

Due to the importance of monitoring the biodiversity and surveillance of ancient monuments and the growth of some types of lichens on the rocks of stone surfaces in the historical village of Kandovan, the lichenic biofilm of the rocks were studied. The study area was divided based on the particular situation of the village. After isolation, the isolated lichens were documented then identified on the basis of morphological, anatomical and chemical characteristics. Regarding the different distribution patterns of lichens in the rocky areas of the village, it was attempted to investigate its relation with environmental factors and human activities. The results showed that more than 42 different types of lichen have been colonized as stone biofilms and biodiversity on the rocky surfaces in the Kandovan village. The 9 selected species are presented for the first time as the common species in this habitat stone surfaces which have an important role to create biofilms and change the appearance of the rocks. Ecological factors governing on Kandovan, including climate, architecture and human activities can affect the biodiversity and development of the lichens. However, the evaluation of their influence on biodeteration or protection of the stones warrants further investigation.

منابع و مأخذ:

 

1-   قنبری، ابوالفضل.،  حجازی، میراسداله.، قنبری، محمد. ارزیابی توانمندی زمین گردشگری مکان های ژئومورفولوژیکی موجود در روستای کندوان، مسکن و محیط روستا، 1392، شماره 141، 109-119. 

2-   امینی بیرامی،  فریده.، اصغری کلجاهی، ابرهیم. بررسی نقش گُلسنگ ها در هوازدگی زیستی سنگ های مخروطی شکل روستای کندوان، پژوهش های ژئومورفولوژی کمی، 1393 ، شماره ۴  :۱۱۷-۱۲۹.

 

3-      Ferris, F., Lowson, E., Ultrastructure and geochemistry of endolithic microorganisms in limestone of the Niagara Escarpment. Canadian journal of microbiology. 1997.(3): 211-219.

4-      Pinho, P., Augusto, S., Branquinho, C., Bio, A., Pereira, M.J., Soares, A. and Catarino, F. Mapping lichen diversity as a first step for air quality assessment. Journal of Atmospheric Chemistry. 2004. (1); 377-389.

5-      Garcia, V. M., Topal, T., Vendrell, S. M., Lichenic growth as a factor in the physical deterioration or protection of Cappadocian monuments. Environmental geology. 2003. 43: 776-781.

6-      Gorbushina, A. A., Life on the rocks. Environmental microbiology. 2007. (7): 1613-1631.

7-      Armstrong, R., Bradwell, T., Growth of crustose lichens: A Rview. Geografiska Annaler Series A, Physical Geograph. 2010. (1): 3-17.

8-      Wierzchos, J., Davila, A. F., Artieda, O., Cámara, G, B,, De los Rios, A., Nealson, K. H. Valea, S., Teresa, G.  M., Ascaso C. Ignimbrite as a substrate for endolithic life in the hyper-arid Atacama Desert. Implications for the search for life on Mars. Icarus. 2013. 224: 334-346.

9-      Brodo, I. M., Sharnoff, S. D., Shamoff, S., Lichens of North America.  1rd ed, New Haven: Yale University Press. 2001.

10-  Seaward, M. R. D., Sipman, H. J. M., Schultz, M., Maassoumi, A. A., Haji Moniri Anbaran, M., Sohrabi, M., A preliminary lichen checklist for Iran. Willdenowia. 2004. 34: 543-576.

11-  Seaward, M. R. D., Sipman, H. J. M., Sohrabi, M.,  A revised checklist of lichenized, lichenicolous and allied fungi for Iran, see information in://www.zobodat.at/pdf/Sauteria_15_0459-0520.pdf

12-      مقیمی اسکوئی , حمید رضا.،  موسی زاده، اسفندیار. اسکو از ساحل دریاچه ارومیه تا قله سهند با تاکید بر جاذبه های توریستی کندوان، شهرداری اسکو، 1385.

13-  http://www.irimo.ir/far/services/climate/793

14-  Seneviratne, G., Indrasena, I., Nitrogen fixation in lichens is important for improved rock weathering. Journal of Biosciences. 2006. (5); 639-643.

15-  Dahlback, A., Gelsor, N., Stamnes, J., Gjessing, Y.  UV measurements in the 3000-5000 m altitude region in Tibet. J Geophys Res.  2007.112:1029-34. 

16-  Mottershead, D., Lucas, G., The role of lichens in inhibiting erosion of a soluble rock. The Lichenologist. 2000. 32(6): 601-609.

17-  Griffin, P. S., Indictor, N., Koestler, R, J., The biodeterioration of stone.  A review of deterioration mechanisms conservation case histories and treatment. International Biodeterioration. 1991. 28(1-4):187-207.     

18-  Loppi, S., Frati, L., Lichen diversity and lichen transplants as monitors of air pollution in a rural area of central Italy. Environmental Monitoring and Assessment. 2006. 114(1); 361-375.

19-  Chen, J., Blume, H. P., Beyer, L., Weathering of rocks induced by lichen colonization. A Review Catena. 2000. 39(2): 121-146.