تعیین شاخص اقلیم آسایش گردشگری سراب گیان نهاوند با استفاده از GIS

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

سیدمیلاد جعفری ¹ , سهیل سبحان اردکانی ² , سجاد آستانی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان*(مسئول مکاتبات).
2 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان

تاریخ دریافت : 1391/12/24 تاریخ پذیرش : 1392/02/06 تاریخ انتشار : 1392/04/01

کلید واژه: گردشگری, سامانه اطلاعات جغرافیایی, مدل TCI, سراب گیان, استان همدان,

چکیده مقاله :

امروزه اغلب کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمدهای ناشی از صنعت گردشگری را به خود اختصاص دهند. سراب گیان بارزترین و ارزشمندترین منطقه سرابی در استان همدان است و با بخشی از جنگل های زاگرس شمالی که متعلق به هات اسپات جهانی ایران و آناتولی است احاطه شده است. بنابراین هدف اصلی از انجام این پژوهش پهنه بندی اقلیم آسایش گردشگری سراب گیان با استفاده از مدل TCIدر سال 1391 می باشد. برای محاسبه شاخص اقلیم آسایش گردشگری به منظور تعیین ایام مناسب برای حضور گردشگران در منطقه سراب گیان، از داده ها و اطلاعات ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی استان همدان و نزدیک ترین محدوده ممکن به منطقه استفاده و میان یابی، تعمیم داده های نقطه ای به پهنه ای و ترکیب نقشه ها با استفاده از ویرایش 10 نرم افزار ArcGIS انجام شد. نتایج نشان داد که در ماه های شهریور و خرداد شاخص اقلیم آسایش گردشگری منطقه دارای شرایط ایده آل و رتبه ای بالا بوده و این ماه ها بهترین ماه برای حضور گردشگران می باشند. با توجه به نتایج تحقیق می توان با برنامه ریزی اصولی برای گذران اوقات فراغت گردشگران، افزایش اشتغال، کاهش آلودگی های محیط زیستی، فراهم نمودن بستری برای استقرار امکانات و تأسیسات مربوط به فعالیت های فراغتی، تسهیل شرایط حمل و نقل و اقامت در راستای نیل به گردشگری پایدار اقدام نمود.

چکیده انگلیسی:

Today there is competitions between countries for obtain more income from tourism industry. GianSpringhead is the most important and valuable Springhead in Hamedan Province. This regionsurrounded with Northern Zagros Forests belonging to world hot spots in Iran and Anatoly. The aim ofthis study was determination of Tourism Climate Index of Gian Springhead using GIS in 2012.For determination of suitable time for tourist visit the Gian Springhead we use the climatic dataobtaining from the nearest synoptic and climatology stations of study area and prepared the zoningmaps using ArcGIS 10.Results showed that because of TCI have a high value in September and December, therefore thesemonth are suitable situations for tourist visit the Gian Springhead.In addition for achieve to sustainable development in the tourism industry, improve and developmentthe tourism substructure recommended.

منابع و مأخذ:

1. صدر موسوی، میرستار و دخیلی کهنمویی، جواد (1383). «درآمدی بر برنامه ریزی تفریگاهی توریستی».  فصلنامه جغرافیا و  برنامه ریزی، شماره 17، صفحات 112-91.
   
   
   1. Thomas, R., Pigoozi, B., Sambrook, R., 2005. Tourist carrying capacity Measures: crowding syndrome in the caribeen. The Professional Geographer, 57(1), 13-20.
   
   


2. رخشانی نسب، حمید رضا و ضرابی، اصغر (1388). «چالشها و فرصت های اکوتوریسم در ایران». فضای جغرافیایی، سال 9، شماره 28، صفحات 55-41.


3. شریفی، مرتضی (1368). «آمایش و برآورد ظرفیت برد تفرجی جنگل شمشادی سنگان». پایان نامه ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران ، 181 صفحه.


4. اروانه، معصومه.، پاپیلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی (1386). «گردشگری (ماهیت و مفاهیم)». نشر سمت، 284 صفحه.


5. کرمی، ناصر (1382). «امکان سنجی توسعه اکوتوریسم دریایی در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: جزیره کیش)». سمینار بررسی سیاست ها و برنامه های توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی، صفحه 351.
   
   
   1. De Feritas, C.R., 2003. Tourism climatology: evaluating environmental information for decision  making  and  business  planning  in  the  receation  and  tourism  sector. International Journal of Biometeorology, 48, 45-54.
   
   
   2. Scott, D., Johnes, B., McBoyle, G., 2004. Climate, Tourism and Recreatio: Abibliography. University of Waterloo, Canada.
   
   


6. رونیاسی، نسیم.، آستانی، سجاد.، مخفی، گلنار و فرهادی رامین، امین (1389). «نقش GIS در تحلیل پهنه های مستعد توریسم». همایش منطقه ای توریسم و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، 10 صفحه.


7. تولایی، سیمین (1386). «مروری بر صنعت گردشگری». انتشارات دانشگاه تربیت معلم، 230 صفحه.
   
   
   1. Matzarakis, A., 2001. Heat stress in Greece. International Journal of Biometeorology, 41, 34-39.
   
   


8. ذوالفقاری، حسن (1386). «تعیین تقویم زمانی مناسب برای گردش در تبریز با استفاده ازشاخص های دمای معادل فیزیولوژی (PET) و متوسط نظرسنجی پیش بینی شده (PMV)». پژوهش های جغرافیایی، شماره 62، صفحات 141-129.


9. فرج زاده، منوچهر و احمد آبادی، علی (1388). «ارزیابی و پهنه بندی اقلیم گردشگری ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری TCI». پژوهش های جغرافیای طبیعی، شماره 71، صفحات 42-31.


10. خراسانی زاده، فرنوش.، غیور، حسنعلی و گندمکار، امیر (1390). «پهنه بندی اقلیم آسایش گردشگری استان اصفهان با استفاده از شاخص TCI». همایش گردشگری و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، 14 صفحه.


11. کسمایی، مرتضی (1372). «پهنه بندی اقلیمی ایران: مسکن و محیط های مسکونی». انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 500 صفحه.


12. بختیاری، آرشین و بختیاری، بهرام (1390). «بررسی ارتباط اقلیم آسایش و تقاضای ماهانه گردشگری ساحلی بندرعباس». کنفرانس ملی بهره برداری از آب دریا، مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، 9 صفحه.


13. عزتیان، ویکتوریا و مومن زاده، فرزانه (1390). «ارزیابی اقلیم گردشگری استان مازندران با استفاده از شاخص TCI». همایش گردشگری و توسعه پایدار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، 13 صفحه.


14. محمدی، رضا.، سیم کش، نوشین و محمدی رویا (1389). «مطالعه اقلیم گردشگری استان کهکیلویه و بویر احمد به منظور توسعه پایدار اکوتوریسم». همایش منطقه ای توریسم و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، 13 صفحه.


15. میر عنایت، ناهید السادات.، عطایی، هوشمند و خادم الحسینی، احمد (1389). «مطالعه تطبیقی آسایش گردشگری شهرهای یاسوج و شهر رد با استفاده از مدل TCI». همایش منطقه ای توریسم و توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، 10 صفحه.


16. اسماعیلی، رضا.، صابر مقدم، اکرم و ملبوسی، شراره (1389). «ارزیابی شرایط اقلیم آسایشی بندر چابهار در جهت توسعه گردشگری». چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، دانشگاه سیستان و بلوچستان، 10 صفحه.


17. ساری صراف، بهروز.، جلالی، طاهره و جلال کمالی، آذین (1389). «پهنه بندی کلیماتوریسم منطقه ارسباران با استفاده از شاخص TCI». فضای جغرافیایی، سال دهم، شماره 30، صفحات 88-63.


18. محمودی، پیمان (1387). «گردشگری و تعیین محدوده آسایش اقلیمی آن در شهرستان مریوان با استفاده از شاخص های دمای موثر و تنش تجمعی». رشد آموزش جغرافیا، شماره 82، صفحات 49-44.
    
    
    1. Mieczkowski, Z., 1985. The tourism climate index: A method of evaluating world climates tourism. The Canadian Geographer, 29, 220-233.
    
    


19. معاونت برنامه ریزی استانداری همدان (1390). «سالنامه آماری استان همدان». 594 صفحه.


20. ستاد اجرایی طرح تعادل دام و مرتع استان همدان (1382). «طرح تلفیق دام و مرتع». 1382.


21. ضیایی، هوشنگ (1387). «راهنمای صحرایی پستاندارن ایران». انتشارات کانون آشنایی با حیات وحش، 419 صفحه.


22. منصوری، جمشید (1392). «راهنمای پرندگان ایران». نشر فرزانه، 513 صفحه.


23. لطیفی، محمود (1379). «مارهای ایران». انتشارات سازمان حفاظت محیط‌ زیست، 478 صفحه.


24. سازمان حفاظت محیط زیست (1379). «مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست ایران». جلد دوم، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، 643 صفحه.
    
    
    1. Miczkowski, A., 2006. Weather and climate – Related information for tourism. Tourism and Hospitality planning & Development, 3(2), 99-115.
    
    

31. آستانی، سجاد و خدابخش، نرجس (1390). «پهنه بندی اقلیم آسایش گردشگری تالاب بین المللی گاوخونی به کمک شاخص  TCI و استفاده از نرم افزارGIS». همایش ملی بوم های بیابانی، گردشگری و هنرهای محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد    نجف آباد، 14 صفحه.


32. رمضانی گورابی، بهمن (1385). «شناخت پتانسیل های اکوتوریستی آسایش زیست اقلیمی (بیوکلیماتیک) تالاب کیا کلایه لنگرود با روش اوانز». جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره 7، صفحه 87-74.


33. میری، مرتضی.، رحیمی، مجتبی و شمسی، ابراهیم (1390). «تعیین زمان مناسب برای اکوتوریسم تالاب مهارلو با استفاده از شاخص های زیست اقلیمی TCI و الگی». دومین همایش ملی مقابله با بیابان زایی و توسعه پایدار تالاب های کویری ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، 5 صفحه.


34. آستانی، سجاد و سبحان اردکانی، سهیل (1391). «ارزیابی اقلیم گردشگری تالاب آقگل در استان همدان با استفاده از شاخص بیوکلیماتیک ترجونگ». اکوبیولوژی تالاب، سال سوم، شماره 11، صفحات 82-75.


35. آستانی، سجاد و سبحان اردکانی، سهیل (1392). «پهنه بندی و ارزیابی اقلیم آسایش گردشگری تالاب بین المللی شادگان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل TCI». محیط زیست طبیعی، دوره 66، شماره 2، صفحات 136-127.