ارزیابی رابطه استرس شغلی و اعمال ناایمن با حوادث شغلی در کارگران برق کار یک مدیریت توزیع نیروی برق

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

هادی نگهداری ¹ , هاشم نگهداری ²

1 - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، آلودگی هوا و کارشناس بهداشت حرفه ای *(مسئول مکاتبات)
2 - کارشناس مکانیک

تاریخ دریافت : 1390/02/05 تاریخ پذیرش : 1390/08/11 تاریخ انتشار : 1390/10/01

کلید واژه: حوادث, استرس, اعمال ناایمن, رفتار, شرایط ناایمن,

چکیده مقاله :

امروزه صنعت برق از نقطه نظر بروز حوادث شغلی از کانون های فوق العاده حساس در ایران به شمار می روند. حوادث ناشی از کار در ایران در این صنعت باعث مرگ و میر و جراحات تعداد زیادی از پرسنل برقکار و همچنین خسارات اقتصادی کلان به تاسیسات برق می شود. اعمال ناایمن و شرایط ناایمن و استرس شغلی به ترتیب به عنوان پیش فاکتورهای تاثیرگذار در افزایش ریسک بروز حوادث شغلی شناخته می شوند. اولین و مهم ترین گام در کنترل حوادث شغلی شناسایی علل بروز آن ها است و در همین راستا ارزیابی اعمال ناایمن کارگران توزیع برق یک مدیریت برق بعنوان هدف اصلی این مطالعه می باشد. جمع آوری داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از تکنیک نمونه برداری از رفتار ایمنی، پرسشنامه استرس شغلی استاندارد شده و محاسبه شاخص های تحلیلی حوادث سال های قبل جمع آوری گردیدند. شیوه انتخاب نمونه ها از طریق نرم افزار Excell کاملاً تصادفی انتخاب شد. آنالیز داده های بدست آمده از طریق نرم افزار Mini Tab14 و آزمون های مربوطه صورت گرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که وجود شرایط ناایمن در محیط کار، اعمال ناایمن و استرس شغلی با حوادث رخ داده همگی ارتباط کاملاً مستقیم و معنی داری داشته اند((Pvalue<0.05. این مطالعه نشان داد که وجود شرایط ناایمن محیط کار در افزایش اعمال ناایمن موثر بوده و 55 درصد کل موارد غیر ایمن را به خود اختصاص می دهد. همچنین تجزیه و تحلیل سوابق شغلی نظیر رابطه سن، مدرک تحصیلی، تعداد افراد تحت تکفل((P<0.01 و سابقه حوادث قبلی نشان داد که بین عوامل یاد شده رابطه معنی داری وجود دارد. با توجه به یافته های حاصل از مطالعه می توان نتیجه گرفت که حذف، کاهش و کنترل فاکتورهای بررسی شده و شناسایی شده موثر در ایجاد استرس در کارگران صنعت برق و کاهش اعمال ناایمن نیازمند فرهنگ سازی ایمنی، سرمایه گذاری و اجرای یک برنامه مدون و سیستمی در سه مقوله ایجاد شرایط ایمن محیط کار و کاهش اعمال ناایمن و مدیریت کنترل استرس می باشد.

چکیده انگلیسی:

Nowadays electrical industry is considered vital in Iran because of lost of occurring occupational accidents. Due to occupational accident, every year many electrical workers die or injury and unsafe acts, unsafe conditions and occupational stress are the basic and effective factors in enhancing the occurance of occupational accidents. The first and the most step in controlling of that is to detect the sources of dangers. In this regard, assessment of unsafe acts of electricity distribution workers of an electrical management is the aim of this study. Related data collected using safety behavior sampling techniques, standard occupational questionnaires and analytical index calculation of previous accidents years. Data collected randomly by use of excel. Then data analyzed with Mini Tab 14 and related exams. This study showed  that  unsafe condition in work circumstance, unsafe acts and occupational stress have direct and meaningful relationship with each other. The existence of unsafe condition in work circumstance affected increasing unsafe acts and was allotted 55 % of all occupational accidents. Besides, age  academic degree, number of persons being under someone guardianship(p<0.01) and previous accidents showed a meaningful relationship. According to the results, It is vital to make safety cultural, capitalize on it, and managing a systematic plan in 3 categories. Creating the safe work circumstances, decreasing unsafe acts and stress control management to delete, decrease and control of effective factors in stress formation at electricity workers industry and to decrease unsafe acts

منابع و مأخذ:

1. Jacob G, Sayer I. Road accident in Developing countries. Acid anal prev 1983: Vol 15(2):pp337-353.


2. Clarke S. Contrasting perceptual, attitudinal and dispositional approaches to accident involvement in the workplace. Safety Sci 2006; Vol 44(6):pp 537-550.


3. Griffin M, Neal A Perceptions of safety at work: A framework for linking safety climate to safety performance, knowledge and motivation. J Occup Health Psychol 2000; Vol 5(3); pp347-358.


4. Bently T, Haslam R. A comparison of safety practices used by managers of high and low accident rate postal delivery offices. Safety Sci 2001; Vol 37(4); pp 19-37.


5. Mohammad fam I. [Epidemiological evaluation of fatal occupational accidents and estimation of related human costs in Tehran]. Tabib-e- Shargh 2006; Vol 4(8); pp 299-307. Persian.


6. Diaz R, Cabrera D. Safety climate and attitude as evaluation measures of organizational safety. A; 29(6)Accid anal Prev 1997; Vol 29(6); pp643-650.


7. Hofmann D, Stetzer A. A cross-level investigation of factors influencing unsafe behaviors and accident personnel. Psychology 1996; Vol 49(5);pp 307-339.


8. Mohammad fam I. [Estimation of fatal occupational accident human costs in Tehran]. Faize 2007; Vol 1(11); pp 61-66. Persian.


9. Hulbert S.Effect of driver fatigue, New York: Wiley; 1992. Pp 67-89.


10. Raouf A, Dihillon BS. System Assessment: A quantitative Aproach. New York: Lewis; 1994. Pp 42-68.


11. Braure R. Safety and Health for Engineers. London: Van Nostrand Reinhold; 1990. Pp18-26.


12. Older SJ, Spicer BR. Traffic conflict: A development in accident research. Human factors, 1986; Vol 18: pp 335-50.


13. Shinar D. Psychology on the road: The human factor in traffic safety. , New York: Wiley; 1988. pp 27-32.


14. International Labour Office. Introduction to work –study. Geneva: ILO. 1981. Pp 71-89.


15. Petersen D. Analyzing Safety System effectiveness. London: Chapman & Hall; 1996. pp 43-52.


16. Richardson WT, Pape ES. Hand book of Industrial Engineering: Work sampling. New York: Wiley; 1984. Pp 101-14.


17. Tarrents WE. The measurement of safety performance. New York: Garland STPM Press; 1980. Pp 1623.


18. Dhillon BS. Quality control, reliability and engineering design. New York: Marcel Dekker; 1985. Pp 77-91.


19. Tyler W. Measuring unsafe behavior. Professional Safety 1996: 19:20-4.


20. Sanders A, Mark S, Mc Cormick EJ. Human factors in engineering and design. New York: McGraw- Hill; 1996. Pp 115-31.


21. Summala H. Zero-risk theory of driver behavior. Ergonomics 1998;Vol 31: pp 491-506.


22. Summala H. Hietamaki J. Driver's immediate response to traffic signs. Ergonomics 1984:Vol  27; pp 205-16.


23. Ramsey J. Ergonomic factors in tash analysis for consumer product safety. Journal of Occupational Accidents 1985; Vol 7; pp 113-23.


24. Earns L. Traffic safety and driver. New York; Van Nostrand Reinhold; 1991. Pp 161-84.


25. Casey S, Lund A. Three field studies of driver speed adaption. Human factors 1987;Vol 29: pp 541-50.


26. Hulbert S. Effect of driver fatigue. New York; Wiley: 1992. pp 67-89.


27. Niles T. Human factor risk assessment. Professional safety 1998: Vol 36; pp 43-2.


28. Brown I. Accident reporting and analysis. London; Taylor Francis; 1990. Vol 775-8-78.


29. Bahr NJ. System Safety Engineering and Risk Analysis. Washinton: Taylor & Francis 1997.Vol 91-5.


30. Epidemiological survey on driving accident’s resulting to death in hamedan province since Sep 1998 to Sep 1999, forensic medicine magazine, 6^th year, No 20, 2000, p 5-12.


31. Social affair’s organization of Islamic Republic of Iran, statistical and calculation insurance office, Statistical occupational accident’s of Iran, since 1985 to 1998, Tehran, social affair’s organization, 1999.


32. Mohammad Fam, Iraj, Unsafe act’s survey among Godazan worker’s foundry of Hamedan, 2000, Scientific magazine of Hamedan university of medical science, 9^th, No 1, Spring 2002, pp 6-51.