شناخت کمی و کیفی پار کها و فضاهای سبز شهر تهران مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران
محورهای موضوعی : آب و محیط زیست
حسنعلی لقایی
1
,
هومن بهمن پور
2
,
فرناز حیدری
3
1 - عضو هیأت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه تهران
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
3 - کارشناس ارشد علوم محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
کلید واژه: سرانه فضای سبز, پارک, فضای سبز شهری, آلودگی محیطی,
چکیده مقاله :
اهمیت فضاهای سبز شهری به عنوان عرصه های عمومی در الگوهاینوین زندگی شهری و نقش مهم این فضاها در نظام کاربری زمین، ایجادفضاهایی جهت گذران اوقات فراغت برای شهروندان، کاهش میزانآلودگ یهای محیطی و ایجاد رابط های قو یتر، میان آنان با محیط شهریواضح و مشخص است. ارزیابی پار کها و فضاهای سبز شهری منطقه 8تهران به عنوان یکی از چند منطقه ای که در مقایسه با سایر مناطق شهرو علی رغم دارا بودن منابع و فضاهای مناسب، در وضعیت مناسبی قرارندارند، موضوع مقاله حاضر است. نتایج این ارزیابی م یتواند در بکارگیریو تخصیص منابع برای مدیران و طراحان شهری مفید بوده و در عین حالنحوه استفاده عموم مردم از فضا را نشان م یدهد. این مقاله برگرفته از طرحپژوهشی است که در روند انجام آن با تکیه بر مبانی نظری و تئور یهایارائه شده در مورد پارک های شهری و همچنین مروری بر تجارب ایران وجهان در این مورد، با مقایسه و بررسی کلی وضعیت پار کهای منطقه 8در شهر تهران، پارک های مهم و اصلی آن در مقیاس های مختلفناحیه ای، محله ای و یا واحد همسایگی با انتخاب معیارهای تعیینک‌نندهمورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل در دو بخش کمی و کیفی ارائهگردیدند که بیانگر کمبود میزان سرانه فضای سبز در این منطقه وهمچنین عدم پراکنش مناسب و عدم کارکرد اکولوژیکی بالا، به ویژه درشش ماهه دوم سال، می باشند. همچنین؛ پارک های منطقه از لحاظ ایمنیو امنیت در وضعیت مطلوبی به سر نمی برند که این امر سبب کاهشمیزان حضور و استفاده گروه های مختلف سنی از پارک ها گردیده است.نامناسب بودن تعداد و تنوع تأسیسات و تجهیزات پارک ها و غیر استانداردبودن فضاهای بازی کودکان نیز از دیگر موارد منفی مشاهده شده دراین گونه فضاها می باشد.
The significance of urban green spaces –as publicdomain- in modern urban life patterns and their keyrole in land use systems, providing city inhabitantswith a place for leisure time, decreasingenvironmental contamination and establishinga closer relationship between people and urbanenvironment is distinguished. This paper dealswith the evaluation of parks and green spacesof district 8 in Tehran. The mentioned districtsuffers from shortage of green spaces and parks,although it owns enough resources and land –incomparison with other districts of city. Theoutcome of operated appraisal will be of useto urban managers and designers when theyallocate and utilize resources. In addition, thestudy explains how people use the area. Thispaper is extracted from a survey which wasconducted on the basis of theories about urbanparks, review of corresponding experiences inIran and in the world, and general comparisonbetween the main parks in the district 8 andother districts. Different scales were taken intoaccount when carrying out the appraisal study.The results are presented in two parts: quantitativeand qualitative; they demonstrate the percapita shortage of green spaces in the district 8;moreover, outcomes demonstrate inappropriatedistribution of green spaces and lack of favorableecological function especially in the second halfof the year. Furthermore, the parks do not possesdesirable level of security and on account of thisthe number of people –of different age groupusing the parks has fallen. Deficit in numberand variety of installations and equipment, andsubstandard play grounds are other negativepoints in these sites.
منابع
1 . بهمن پور، هومن، ) 1383 (، بررسی اثرات توسعه شهری بر فضای سبز
شهر تهران و ارائه راهکارهای مدیریتی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت
محی طزیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
2 . سازمان پار کها و فضای سبز شهر تهران، ) 1380 (، اطلاعات مربوط به
مساحت و تعداد پار کهای تهران.
3 . شیبانی، مهدی، ) 1375 (، توسعه همگون و فضای سبز شهری، فصلنامه
فضای سبز، سازمان پار کها و فضای سبز شهر تهران.
4 . لقایی، حسنعلی، ) 1371 (، شهر سالم و فضای سبز، مجموعه مقالات
نخستین همایش شهر سالم، اداره کل روابط عمومی و بی نالمللی
شهرداری تهران.
5 . لقایی، حسنعلی و محمودزاده، ) 1378 (، مقدم های بر مفهوم توسعه شهری
پایدار، مجله هنرهای زیبا، شماره 6، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
6 . لقایی، حسنعلی، ) 1381 (، ایمنی در پار کهای شهری، مقاله ارائه شده در
سمینار سازمان پار کها و فضای سبز شهر تهران، منتشر نشده.
7 . مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، ) 1377 (، توزیع فضای سبز
شهر تهران.
8 . مؤذنی، کیمیا، ) 1381 (، سنجش کمی و کیفی پارکهای تهران و تعیین
استراتژی توسعه، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه
تهران.
9. Bell simon, 1999,“ Lanscape, patern, perception and
process”, E & EN spon, 11 New Fetter lane, London
EC4P4EE