بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیستمحیطی، کشاورزی و صنعت (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)
محورهای موضوعی : آب و محیط زیست
سید مرتضی موسوی
1
(
دانشجوی دکتری منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
)
مهدی سرائی تبریزی
2
(
استادیار گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
)
حسین طلاچی لنگرودی
3
(
کاکارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی، شرکت مهندسین مشاور زیستاب، تهران.
)
کلید واژه: نیاز زیستمحیطی, مدیریت آب, بازار آب, دستورالعمل SEEA, اقتصاد کشاورزی,
چکیده مقاله :
زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی منفی حتی بر ارزش های اقتصادی و اجتماعی در منطقه و محدوده تحت تأثیر خود خواهد داشت. هدف از این پژوهش، بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیستمحیطی، کشاورزی و صنعت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. روش بررسی: تخصیص بهینه نهاده های تولید در سطح کلان تصمیم گیری، از الزامات دستیابی به افزایش بهره وری می باشد. از طرف دیگر، تخصیص بهینه نیز نیازمند بازاری کارآمد برای تبیین ارزش های اقتصادی نهاده های تولید است. در این پژوهش با توجه به محدودیت منابع آب، در پاسخ به تقاضاهای آب برای استفاده رقبای مختلف با استفاده از دستورالعمل حسابداری تلفیقی محیط زیست و اقتصاد [1](SEEA) سازمان ملل متحد، تلاش شده تا با بهره گیری از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شود تا بتوان ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم را در تصمیم گیریهای تخصیص و تسهیم آب در حد مناسبی منعکس نمود. یافته‌ها: بر اساس برآوردهای انجام شده، ارزش اقتصادی آب در مصارف کشاورزی معادل 6045، در مصارف صنعتی معادل 33342 و در محیط زیست حداقل 24235 ریال در هر مترمکعب می باشد. بنابر این، رعایت اصول پایداری و لحاظ ارزش های اقتصادی آب حکم می کند، حتی اگر تقاضای آب در بخش کشاورزی نسبت به افزایش قیمت آب بی کشش باشد در تأمین نیاز محیط زیست به عنوان یکی از مصرف کنندگان آب با ارزش اقتصادی بالاتر و فواید مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با آن، اولویت داده شود. در 30 سال آینده، تقاضای آب در کشورهای در حال توسعه مانند تقاضای کشورهای پیشرفته افزایش خواهد یافت. طبق پانل بین المللی تغییر اقلیم[2]، تغییرات آب و هوا باعث افزایش فشار برای در دسترس بودن آب و تشدید اشکال مختلف آلودگی آب، با تأثیر بر اکوسیستم ها، سلامت انسان و قابلیت اطمینان سیستم آب در مناطق بزرگ جهان را تحت تأثیر خواهند داد. بحث و نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، بر اساس اصول اقتصادی و اقتصاد محیط زیست و با استفاده از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست و حساب های کلان اقتصادی به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شد. بنابراین، با توجه به نتایج حاصله انتظار می رود با استقرار بازار آب و یا حداقل لحاظ ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم، آب تخصیص یافته به نیازهای زیست محیطی دریاچه ارومیه تأمین و آب اختصاصی به مصارف صنعتی افزایش یابد و هم زمان به سرمایه گذاری هایی برای استفاده از پتانسیل های درآمدزایی دریاچه ارومیه و صنایع مرتبط و متناسب توجه خاص مبذول گردد. بهره برداری منابع آب با محاسبات مذکور نه اقتصادی است و نه پایدار، معیشتی که به فرض (در سطح محلی) سبب بیابان زایی و فرسودگی خاک شود یا (در سطح جهانی) بر میزان تولید گازهای گلخانه ای می افزاید، نمی تواند پایدار شمرده شود. در این خصوص با توجه به استفاده ناپایدار بخش کشاورزی از منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه، برای تغییر شیوه موجود و کاهش وابستگی معیشتی کشاورزان به منابع آب سیستم حکمرانی می تواند با اجرای راهبردهای مناسب اشتغال، ضمن حمایت در پاسخ گویی به نیازها و معیشت جایگزین برای کشاورزان با تقویت اجرای سیاست حفاظت از دریاچه ارومیه، به ویژه با اعمال قانون در برداشت از منابع آب و ایجاد سیستم اندازه گیری، تنظیم و کنترل برداشت های مجاز و ایجاد تعاونی هایی از کشاورزان بپردازد و امتیاز بهره برداری از دریاچه را در قبال تغییر الگوی کشاورزی موجود به الگویی با نیاز آبی کم تر و یا حتی تعدیل حقابه های کشاورزی و اختصاص آن به دریاچه ارومیه به این قبیل کشاورزان اعطا نماید. نکته بسیار با اهمیت این است که ضرورت دارد، مردم محوری و طبیعت مداری توأمان در نظر گرفته شود و تمامی تصمیمات و اقدامات اجرایی به منظور کاهش مصارف آب، با مشارکت حقابه بران موجود و با انسجام، همکاری و اقدام مشترک کلیه دستگاه های متولی و ذی نفعان انجام گیرد. 4- System of Integrated Environmental and Economic Accounts 1- Intergovernmental Panel on Climate Change
Background and Purpose: Today, social, economic and environmental capital are measured as the main components of development simultaneously. Lack of comprehensiveness of programs creates various problems and issues, especially from environmental aspects after implementation. Degradation of environmental conditions will have negative effects and damage even on economic and social values in the region and its affected area. The purpose of this study is to investigate the economic value of water in environmental, agricultural and industrial uses in the catchment area of Lake Urmia. Material and Methodology: Optimal allocation of production inputs at the macro level of decision-making is one of the requirements for achieving productivity growth. On the other hand, optimal allocation also requires an efficient market to explain the economic values of production entities. In this study, due to the limitation of water resources, in response to water demands for the use of different competitors using the United Nations Integrated Environmental and Economic Accounting (SEEA[1]) guidelines, it has been attempted to use the information available in Evaluation of the economic value (production value) of water in the Urmia Lake watershed in order to reflect the economic value of ecosystem services in decision making and water sharing appropriately. Results: According to estimates, the economic value of water in agriculture is 6045, in industrial use is 33342 and in environment is 24235 Rail’s per cubic meter. Consequently, compliance with the principles of sustainability and economic values of water dictates that even if water demand in the agricultural sector is uncontrolled by rising water prices, it will meet the environmental needs as a consumer. Prioritize water of higher economic value and its direct and indirect benefits. In the next 30 years, water demand in developing countries will increase as well as in developed countries. According to the International Panel on Climate Change, climate change will increase the pressure for water availability and exacerbate various forms of water pollution, affecting ecosystems, human health and the reliability of water systems in large parts of the world. Discussion and Conclusion: In the present study, based on economic principles and environmental economics and using the available information on water consumption in agriculture, industry and environment and macroeconomic accounts to assess the economic value (value Production of water in the catchment area of Lake Urmia). Therefore, according to the results, it is expected that with the establishment of the water market or at least in terms of economic value of ecosystem services, water allocated to the environmental needs of Lake Urmia will be supplied and specific water for industrial use will increase and at the same time capital Payments to use the revenue-generating potentials of Lake Urmia and related and appropriate industries should be given special attention. Utilization of water resources by these calculations is neither economical nor sustainable, a livelihood that is supposed to cause desertification and soil erosion or (globally) increase greenhouse gas emissions and cannot be considered stable. In this regard, due to the unsustainable use of water resources in the catchment area of Lake Urmia, to change the existing method and reduce farmers' dependence on water resources, the governance system can implement appropriate employment strategies, while supporting the response to Alternative needs and livelihoods for farmers by strengthening the implementation of the protection policy of Lake Urmia, especially by enforcing the law on harvesting water resources and establishing a system for measuring, regulating and controlling authorized withdrawals and establishing cooperatives of farmers. The exploitation of the lake in exchange for changing the existing agricultural pattern to a pattern with less water requirement or even modifying agricultural tributaries and allocating it to Lake Urmia to such farmers are granted. It is very important that it is necessary to consider people-centeredness and naturalism at the same time, and all decisions and executive actions to reduce water consumption, with the participation of existing recipients and with the cohesion, cooperation and joint action of all trustees and stakeholders. 4- System of Integrated Environmental and Economic Accounts
_||_