معرفی مقاوم‌ترین گیاهان شورپسند و روش‌های تکثیر آنها در منطقه ترکمن صحرا
محورهای موضوعی :
منابع طبیعی و جنگلداری و مراتع
حلیمه امیریان
1
,
وحیده پیام نور
2
,
موسی اکبرلو
3
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
2 - عضو هیئت علمی، دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، دانشکده علوم جنگل
3 - عضو هیئت علمی، دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده مرتع و آبخیزداری
تاریخ دریافت : 1395/11/05
تاریخ پذیرش : 1400/07/22
تاریخ انتشار : 1400/04/01
کلید واژه:
Salicornia herbacea,
ترکمن صحرا,
Halocnemum strobilaceum,
گونه‌های هالوفیت,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: این تحقیق به منظور شناسایی مقاوم‌ترین گونه‌های هالوفیت به لحاظ تحمل شوری و خشکی، از گونه‌های مستقر در عرصه مراتع شور شهرستان آق‌قلا که بخشی از ترکمن صحرا محسوب می‌شود، انجام شد.روش بررسی: نمونه‌برداری از گیاهان هالوفیت و خاک از طریق پیمایش نقاط مختلف در فصل تابستان انجام شد. سپس نمونه‌های گیاهی خشک و شناسایی شدند. نمونه‌های خاک نیز مورد آزمایش شوری قرارگرفتند.نتایج: گونه‌های شناسایی شده عبارتند از: Halocnemum strobilaceum ، Salicornia herbacea، Aeleropus Littaralis، Aeloropus lagopoedsTamari، x hispida، Frankenia hirsute، Cressa cretica. حداقل و حداکثر شوری، 100-69 میلی موس بر سانتی‌متر اندازه گیری شد.بحث و نتیجه‌گیری: شناسایی و گسترش گیاهان هالوفیتی با بازدهی بالا از نظر بیابان‌زدایی، جلوگیری از فرسایش و همچنین افزایش تنوع گیاهی، می‌تواند ضمن اشتغال‌زایی و تقویت بنیه اقتصادی مردم محلی، موجب جلوگیری از گسترش مناطق بیابانی شود.
منابع و مأخذ:
باقری راد، ا، دیانتی تیلکی، ق، مصداقی، م، امیرخانی، م. بررسی کیفیت علوفه سه گونه علف گندمی در منطقه شور و قلیایی اینچه برون (استان گلستان) فصلنامه پژوهش و سازندگی، 1386، 163-157.
عصری، ی، ربیعی، م، جارچی، ا، جامعه‌های گیاهی شوره‌زار‌های اشتهارد کرج، مجله‌ی رستنی‌ها،1393، 15(1): 22-6.
محمودی،ج. شهرکی،س. خواجوی،م. بررسی اثر تنش شوری بر جوانه زنی بذور سه گونه مرتعی Frankenia hirsuta، Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica، فصلنامه پژوهش های علوم گیاهی، سال هفتم، شماره ویژه زمستان 1391،31-26.
حسینی، س.ا، شاهمرادی، ا.ع، ابرسجی، ق.ع، بررسی نحوه حضور گونه Halocnemum strobilaceum در مراتع شور و قلیایی در شمال استان گلستان، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1386، جلد 14، شماره 2، صفحه 123 –
توان، م. مصداقی، م. دیانتی تیلکی، ق.ع، بررسی فلوریستیک و غنای گونه‌ای دشت‌ها و تپه ماهورهای مراتع آق قلا در استان گلستان، مجلة علمی پژوهشی مرتع، سال چهارم/ شمارة دوم/ تابستان 1389، 187-178.
اکبرلو، م. تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی زیستگاه‌های شور و قلیایی شرق استان مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، بهمن ماه 1373.
میروکیلی س.م. بررسی تنوع گونه ای و تراکم علف‌های هرز باغ های پسته استان یزد. مجموعه مقالات اولین همایش علوم علف‌های.هرز ایران. 1383 . یزد-ایران.
پورسخی، ک. فیضی، م.ت، بررسی گیاهان هالوفیت با نگاهی به امکان کاربرد آنها در طراحی فضای سبز در استان اصفهان، پنجمین همایش ملی ایده‌های نو درکشاورزی، 28-27 بهمن‌ماه 1389.
ابرسجی، ق، م، مهدوی. م.ح، جوری، بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گونه مرتعی Frankenia hirsuta L در مراتع شور استان گلستان، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1394، جلد 22 ، شماره 2، صفحه، 318-308.
رضوی، خ ، ملبوبی، م، فرهی آشتیانی، ص، قناتی، ف، محسن‌زاده، س، بررسی روش‌های مختلف تکثیر دو گونه مرتعی از سرده Aeluropus، در شرایط کنترل شده، مجله زیست‌شناسی ایران، 1384، جلد 18، شماره 1 ، صفحه 68 –
Forouzandeh, M., 2002. An investigation on diversity and richness in three different soil types of Gomishan rangelands. MS. Thesis, Univ. of Mazandaran. 86 p. (In Persian).
Dewan, M. L. and Famouri, J. 1964. The soils of Iran, FAO, Rome, 319 pp.
پورداد، ن. کاوسی، غ.ر. حیدریان، ز. آرام،ف. بررسی فعالیت ضدباکتریایی عصاره متانولی برگ سالیکورنیا ایرانیکا، اولین همایش بین‌المللی و نهمین همیایش ملی بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران، مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی، 5-3 خرداد 1394.
Naseri, A., Jalili, A., Arzani, H., Jaafari, M., 1998. Studying some interactions of Atriplex canescens in Kerman Province. J. Pajuhesh & Sazandegi. 39, 28-35. [In Persian with English Summary. (In Persian).
تاجبخش،م، شناخت- گواهی بذر و کنترل آن، انتشارات احرار تبریز، 1375، 182 صفحه.
_||_
باقری راد، ا، دیانتی تیلکی، ق، مصداقی، م، امیرخانی، م. بررسی کیفیت علوفه سه گونه علف گندمی در منطقه شور و قلیایی اینچه برون (استان گلستان) فصلنامه پژوهش و سازندگی، 1386، 163-157.
عصری، ی، ربیعی، م، جارچی، ا، جامعه‌های گیاهی شوره‌زار‌های اشتهارد کرج، مجله‌ی رستنی‌ها،1393، 15(1): 22-6.
محمودی،ج. شهرکی،س. خواجوی،م. بررسی اثر تنش شوری بر جوانه زنی بذور سه گونه مرتعی Frankenia hirsuta، Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica، فصلنامه پژوهش های علوم گیاهی، سال هفتم، شماره ویژه زمستان 1391،31-26.
حسینی، س.ا، شاهمرادی، ا.ع، ابرسجی، ق.ع، بررسی نحوه حضور گونه Halocnemum strobilaceum در مراتع شور و قلیایی در شمال استان گلستان، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1386، جلد 14، شماره 2، صفحه 123 –
توان، م. مصداقی، م. دیانتی تیلکی، ق.ع، بررسی فلوریستیک و غنای گونه‌ای دشت‌ها و تپه ماهورهای مراتع آق قلا در استان گلستان، مجلة علمی پژوهشی مرتع، سال چهارم/ شمارة دوم/ تابستان 1389، 187-178.
اکبرلو، م. تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی زیستگاه‌های شور و قلیایی شرق استان مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، بهمن ماه 1373.
میروکیلی س.م. بررسی تنوع گونه ای و تراکم علف‌های هرز باغ های پسته استان یزد. مجموعه مقالات اولین همایش علوم علف‌های.هرز ایران. 1383 . یزد-ایران.
پورسخی، ک. فیضی، م.ت، بررسی گیاهان هالوفیت با نگاهی به امکان کاربرد آنها در طراحی فضای سبز در استان اصفهان، پنجمین همایش ملی ایده‌های نو درکشاورزی، 28-27 بهمن‌ماه 1389.
ابرسجی، ق، م، مهدوی. م.ح، جوری، بررسی برخی از خصوصیات اکولوژیکی گونه مرتعی Frankenia hirsuta L در مراتع شور استان گلستان، فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 1394، جلد 22 ، شماره 2، صفحه، 318-308.
رضوی، خ ، ملبوبی، م، فرهی آشتیانی، ص، قناتی، ف، محسن‌زاده، س، بررسی روش‌های مختلف تکثیر دو گونه مرتعی از سرده Aeluropus، در شرایط کنترل شده، مجله زیست‌شناسی ایران، 1384، جلد 18، شماره 1 ، صفحه 68 –
Forouzandeh, M., 2002. An investigation on diversity and richness in three different soil types of Gomishan rangelands. MS. Thesis, Univ. of Mazandaran. 86 p. (In Persian).
Dewan, M. L. and Famouri, J. 1964. The soils of Iran, FAO, Rome, 319 pp.
پورداد، ن. کاوسی، غ.ر. حیدریان، ز. آرام،ف. بررسی فعالیت ضدباکتریایی عصاره متانولی برگ سالیکورنیا ایرانیکا، اولین همایش بین‌المللی و نهمین همیایش ملی بیوتکنولوژی جمهوری اسلامی ایران، مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی، 5-3 خرداد 1394.
Naseri, A., Jalili, A., Arzani, H., Jaafari, M., 1998. Studying some interactions of Atriplex canescens in Kerman Province. J. Pajuhesh & Sazandegi. 39, 28-35. [In Persian with English Summary. (In Persian).
تاجبخش،م، شناخت- گواهی بذر و کنترل آن، انتشارات احرار تبریز، 1375، 182 صفحه.
