راهبردهای اقتصادی مکان یابی و معماری فضاهای کسب و کار روستایی با روش سنتز پژوهی پیشینه

محورهای موضوعی : ماهیت رفتار و نیازهای انسان در فضاهای شهری

مرتضی ملکی چرکوانی ¹ , فرهنگ مظفر ² , محمد علی خانمحمدی ^{3 *}

1 - دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و ضنعت ایران
2 - دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و ضنعت ایران
3 - گروه معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران

تاریخ دریافت : 1403/10/05 تاریخ پذیرش : 1404/12/06 تاریخ انتشار : 1403/12/28

کلید واژه: معماری روستایی, فضای اقتصادی (محلی) کسب‌وکار, سنتز پژوهی, تحلیل محتوا, توسعه روستایی,

چکیده مقاله :

مقدمه: اصول و راهبردهای معماری فضاهای کسب و کار روستایی دارای اهمیت زیادی در توسعه روستایی است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر معماری بر کسب و کار روستایی (راهبردهای معماری توسعه فضاهای کسب و کار روستایی) انجام گرفته است.

روش تحقیق: تحقیق حاضر مبتنی بر روش کیفی و از نوع سنتز پژوهی است و با انجام تحلیل محتواي استقرایی و سپس فرا ترکیب کیفی همراه است. واحد تحلیل در این تحقیق مقالات علمی_ تحقیقی چاپ شده در مجلات معتبر مورد تایید و در بازه زمانی 2000 تا  2021است. روش نمونه گیری هدفمند و حجم نمونه 37 مقاله بوده و جهت تحلیل داده ها از الگوی شش مرحله اي سنتز پژوهی روبرتس و پتیکرو (2006) استفاده شده است و در نهایت یک چارچوب مفهومی تدوین  شده است.

یافته ها:  در 3 مولفه اصلی معماری  (مسکن معیشتی)- غیر مسکونی (روستا و کشاورزی)- ترکیبی (افزایش فعالیت، ناسازگاری) دسته بندی شد. مولفه معماری (مسکن معیشتی) شامل: کاهش هزینه ساخت و تولید بنا - افزایش نقش زنان و اشتغال روستا (  مسکن معیشتی ، خانه دوم) - پرهیز از برخی ویژگیهای مسکن شهری در عین بهبود حوزه زیست و دید و منظر غیر مسکونی (روستا و کشاورزی) شامل اولویت حفظ زمینهای کشاورزی نسبت به ساخت شهرکهای ویلایی (گردشگری)، افزایش تولید کشاورزی، دامداری و حتی خدماتی بوده و مولفه ترکیبی (افزایش فعالیت، ناسازگاری) شامل ترکیب و افزایش فعالیتها، شیوه های بومی، نوین و ترکیبی در طراحی، ساخت و تولید و تفکیک و سازگاری فضاهای کشاورزی و دامداری با فضاهای زیستی خانگی می باشد.

نتیجه گیری: این راهبردهای معماری می توانند در روند بهبود فضاهای کسب و کار روستایی و اقتصاد روستا موثر باشند.

چکیده انگلیسی:

 

Introduction: Architectural strategies toward rural business spaces and its relationship have great importance in rural development. The study aims to examine the impact of rural architecture on rural business (architectural strategies for the development of rural business spaces).

Methods: This research is a qualitative study; synthesis type. We analyzed scientific articles that published in the period from 2000 to 2021. The sample size were 37 articles and a six-step model of Roberts and peticro synthesis (2006) was used to analyze the data, and finally a conceptual framework was developed.

Results and discussion: Architectural strategies toward rural business spaces classified into 3 main components of architecture (livelihood housing) - non-residential (rural and agricultural) - hybrid (increased activity, inconsistency).  The architectural component (livelihood housing) includes: reducing the cost of construction and production of buildings - increasing the role of women and rural employment ( livelihood housing, second home) - avoiding some features of urban housing while improving the field of living and non-residential landscape (village and agriculture) includes prioritizing the preservation of agricultural land over the construction of Villa towns, increasing agricultural production, livestock & even services, and the combined component  includes combining and increasing activities, Indigenous, new and mixed practices in design, construction and production and separation and it's the adaptation of agricultural and livestock spaces to domestic biological spaces.

Conclusion: These artitectural strategies can be effective in improving rural business spaces and economic outputs.

 

منابع و مأخذ:

References
1. Janhunen, S., Maija, H. & Pätäri, S., 2014. Owners of second homes, locals and their attitudes towards future rural wind farm. Energy Policy, p. 73:450–460.
2. produced and edited by vermziari h., study director: Khalil Kalantry, scientific observers: Amir Reza Shahani, Alireza rahai,, published on 1399/11/28,. expert opinion on: "comprehensive plan for Rural Development and construction of the country,, tehran, iran: s.n.
3. Răzvanţă Puie, F., 2019, pp.1130-1139. Conceptual framework for rural business models. s.l., Proceedings of the International Conference on Business Excellence.
4. Vishal Jiwane, A. & Sanyal, . A. J., 2013, pp.1366-1374. Redefining the Role of Architects in the Rural Development. International Journal of Science and Research (IJSR), Volume Volume 4 Issue 9, www.ijsr.net.
5. Zhang, Y., Chen, Y., Wang, J. & R, H., 2019. Intervention in Rural Construction Path under the Background of Rural Revitalization Strategy. s.l., IOP Conf, p. 242.
6. AbdolHamid Nazari, mahmoud pak, 2012. The evaluation of indigenous pattern of Turkmen’s housing in “Improvement of rural housing“ Plan (Case study: AqAbad district in GonbadKavoos). Physical Development Planning Payame Noor University and Iranian Geography and Urban Planning Association, pp. 9-10.
7. Akhimien, N. G. & Isiwele, A. J., 2018, pp.1-13. Architect’s role in Rural Community Development. Cardiff University, Journal of Engineering and Architecture.
8. al, M. e., 2004. Tourism.mobility and second homes: between elite landscape and common ground.
9. Anon., May 2019. Temporary resident evil? Managing diverse impacts of second-home tourism. Current Issues In Tourism 23(11), pp. 1328-1342.
10. Ardahali Ghasemi, Mahmoudian , Ali, Nowbakht, Reza. (2017). An Analysis of the Causes of Internal Migration of the Census of 2006 and 2012, 2017. An Analysis of the Causes of Internal Migration of the Census of 2006 and 2012.. SOCIAL STUDIES AND RESEARCH IN IRAN, 6(3 ), pp. 375-390.
11. Artikler, A. A. –., September 2011. Rural residents’ opinions about second home owners’ pursuit of own interests in the host community. Norsk Geografisk Tidsskrift 65(3), pp. 165-174.
12. Bosworth, G. & Turner, R., 2018 pp.1-10. Interrogating the meaning of a rural business through a rural capitals framework. Journal of Rural Studies, 60:(DOI: 10.1016/j.jrurstud.2018.02.002).
13. Çetin, N. B., November 2020. Determining of agricultural credit impact on agricultural production value in Turkey. Ciência Rural 50(11).
14. colleagues, F. &., 2011. analysis of the effects of second houses on the structure of tourist villages in terms of the host university in the villages of Bersa tanakban.
15. Czarnecki, A., November 2014. Economically Detached? Second Home Owners and the Local Community in Poland. Tourism Review International 18(3) .
16. Donovan, K. & Gkartzios, M., 2014, pp. 334-343. Architecture and rural planning: ‘Claimingthe vernacular. Land Use Policy, Volume 41.
17. Ericsson, B., 2022. Planning of second-home tourism and sustainability in various locations: Same but different.
18. Farstad, M. & Fredrik Rye, J., 2013. Second home owners, locals and their perspectives on rural development. Journal of Rural Studies, pp. Volume 30, Pages 41-51.
19. Ghasemi Ardahaee, A., Mahmoudian, H. & nowbakht, r., 2017. An Analysis of the Causes of Internal Migration of the Census of 2006 and 2012. Social Studies and Research in Iran, Vol. 6, No. 3, pp. 1-8.
20. H. Friar, J., Zaarour, N. & Bargal, B., 2023, pp.1130-1139. Entrepreneurs Versus Established Companies: Who Are the Real Job Creators. International Journal of Business & Management Studies.
21. Hiltunen, M. J., August 2007. Environmental Impacts of Rural Second Home Tourism – Case Lake District in Finland,. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism , pp. 7(3):243-265.
22. Hoogendoorn, G., January 2012. Tourism, Second Homes, and an Emerging South African Postproductivist. Tourism Review International 15(1-2), pp. 183-197.
23. Irmgard Moser, A., Peter, H. P. & Fengler, B., 2018, pp.321-329. Renate Strohm-Lömpcke, Improving the Quality of Life with Rural Development Programmes in Germany (2007–2013): Evidence from the Evaluation. European Countryside, Issue 10(2):321-339, http://dx.doi.org/10.2478/euco-2018-0019.
24. lessia Cogato , Leonardo Cei , Francesco Marinello and Andrea Pezzuolo, 2023. The Role of Buildings in Rural Areas: Trends, Challenges, and Innovations for Sustainable Development. Agronomy .
25. Maja Farstad a b, J. F. R. a., April 2013. econd home owners, locals and their perspectives on rural development,. Journal of Rural Studies.
26. Meiling Wu, N. G., China, 2021. Second homes, amenity-led change and consumption-driven rural restructuring: The case of Xingfu village. Journal of Rural Studies.
27. Moseley, . M., 2003. Rural development : principles and practice. (1. publ. ed.) ed. London [u.a.]: s.n.
28. Müller, D. K., April 2002. Second Home Ownership and Sustainable Development in Northern Sweden. Tourism and Hospitality Research 3(4), pp. 343-355.
29. NickGallent, April 2014. The Social Value of Second Homes in Rural Communities. Housing Theory and Society, p. 31(2).
30. Norris, M., September 2009. Rising Second Home Numbers in Rural Ireland: Distribution, Drivers and Implications.
31. Skerratt, S., 2010. Hot Spots and Not Spots: Addressing Infrastructure and Service Provision through Combined Approaches in Rural Scotland. Sustainability, doi:10.3390/su2061719, pp. 1719-1741.
32. Velvin, J., 2013. The Impact of Second Home Tourism on Local Economic Development in Rural Areas in Norway.
33. Vepsäläinen, M. & Pitkänen, K., 2010. Second home countryside. Representations of the rural in Finnish popular discourses. Journal of Rural Studies, pp. 26(2):194-204.
34. Vishal Jiwane, A. & Sanyal, A. J., 2015, pp.1366-1373. Redefining the Role of Architects in the Rural Development. International Journal of Science and Research (IJSR), 4(9).
35. Visser, G., January 2004. Second homes and local development: Issues arising from Cape Town's De Waterkant. GeoJournal 60(3), pp. 259-271.
تار ابراهیمیان مهرداد، حاتمی خانقاهی توحید، جهان زمین یوسف, 1399. حلیل تطبیقی عوامل مؤثر بر کالبد خانه‌های دوم گردشگری از منظر جامعه‌ی محلی و گردشگران (نمونه موردی: روستای حیران شهرستان آستارا). مسکن و محیط روستا, pp. ۳۹ (۱۶۹) :۱۶-۳.
37. آئيژ عزمي، هادي الماسي, n.d. آســيبشناســي كــاركرد مغــازههــاي خــردهفروشــي در توســعه روســتايي (مطالعــه مــوردي: دهســتان حومــه شهرســتان هرسين). دو ماهنامه بررسی های بازرگانی، دوره 12، شماره 68 - آدر و دی 83, pp. 56-66.
38. بهروز محمدی یگانه ، مهدی چراغی ، محمد کاظم جمشیدی ، مائده امامی, n.d. تحلیل شاخص هاي اقتصادي مؤثر در تحولات کارکرد مسکن روستایی(مطالعه موردي: دهستان غنی بیگلو، شهرستان زنجان). مسکن و محیط روستایی شماره 160 زمستان 1396, p. 43.
39. بهروز محمدی یگانه، جمشید عینالی، پریسا منبری, 2018. تحلیل عوامل اثرگذار بر تحولات مسکن معیشت محور در نواحی پیراشهری. مجله توسعه فضاهای پیراشهری سال دوم، شماره اول، بهار و تابستان 1399 ، پیاپی 3, pp. 120-136.
40. بیگم تقوی, ز., رهبری‎منش, ک. & ارمغان, م., 1399. تبیین اثرگذاری تحولات اقتصادی بر فضاهای معیشتی (کشاورزی و دامداری) مسکن روستایی. مسکن و محیط روستا، شماره 172, Volume 220 pp. 12-14.
41. حسن افراخته، محمد اسكندري ثاني، مرتضي اسمعيل نژاد, n.d. نقش قالي بافي در توسعة روستايي: مطالعة موردي كارگاه قال يبافي دهستان بالاولايت کاشمر. فصلنامه روستا و توسعه، سال ۱۲ ، شماره ۱، بهار ۱۳, p. 21.
42. دوستی سبزی، بهزاد - بابایی، محسن, دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 3. تحلیل و ارزیابی طرح ‏های توسعه پایدار منظومه های روستایی (18948). ماهنامه گزارش های کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی, 3(https://report.mrc.ir/article_9431.html), pp. صفحه 1-32.
43. زینب فضلعلی ، مهدی پورطاهری ، عبدالرضا رکن الدین افتخاری, 1397. بررسی تغییرات مسکن روستایی استان مازندران. پژوهش های جغرافیای انسانی، دورة ، شمارة 2، تابستان 19, pp. 350-352.
44. ساتو, س. ه. و., 2014. صاحبان خانه های دوم و نگرش آنها به آیندة مزارع بادی روستایی به عنوان زمینه ای برای بهره گیری از انرژی های پایداردر روکوالهتاتی. s.l., s.n.
45. ساجده خراباتی ، پروانه شیرازی, n.d. دستیابی به الگوی طراحی مسکن روستایی؛؛ مطالعۀ موردی: روستای طزره دامغان. مسکن و محیط روستایی، شماره 175، پاییز 1400, pp. 15-17.
46. شمس الدینی, . ع., شکور, ع. & رستمی, ر. ا., 2011. تأثیر نوسازي مساکن روستایی بر اقتصاد معیشتی روستائیان (مطالعه موردي: بخش مرکزي شهرستان ممسنی). مسکن و محیط روستایی شماره 135 پاییز 1390, pp. 65-68.
47. عامر نیک پور ، یعقوب اسفرم ، الهه شاکری منصور, 2017. راهبردهاي اقتصادي بهبود شاخصهاي مسکن در نواحی روستایی شهرستان کهگیلویه. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال ششم، شماره 4، زمستان 1396 ، پیاپی 22, pp. 92-94.
48. عزیز پور, ف., 1392و 81-90. ضرورت بازاندیشی فکري در تهیه طرح هادي روستایی.
49. علی شمس الدینی ، علی شکور ، روح الله رستمی, 2011. تأثیر نوسازي مساکن روستایی بر اقتصاد معیشتی روستائیان (مطالعه موردي: بخش مرکزي شهرستان ممسنی). مسکن و محیط روستایی شماره 135 پاییز 1390, pp. 65-68.
50. عنابستانی, ع. ا., کاویانی, س. & آمار, ت., 1395. تاثیر سبک معماری خانه های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه های روستایی. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی, p. دوره 11، شماره 34.
51. قدیری معصوم, م., بهمنی, ا., قادرمرزی, ح. & رضوانی, م. ر., 2021. ارزیابی آثار طرح ویژة بهسازی مسکن در تغییر ساختار کالبدی و عملکرد اقتصادی مساکن روستایی (مورد مطالعه: دهستان ئیلاق جنوبی، شهرستان دهگلان). پژوهش های جغرافیای انسانی، دورۀ 35 ، شمارۀ 1، بهار 10, pp. 47-63.
52. محسن سرتیپی پور سحر ندایی طوسی سیما سعادت شورک حاجی , 2019. ارزیابی طرح ویژه بهسازی و نوسازی مسکن روستایی از منظر شاخص‌های مسکن مطلوب و پایدار روستایی. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۴ شماره ۱ بهار ۱۳۹۸, pp. 38-40.
53. محمدی یگانه بهروز ، چراغی مهدی ، اسلامی لیلا, 2017. تحلیل اثرات اعتبارات مقاوم سازی مسکن در معیشت خانوارهای روستایی (مظالعه موردی: دهستان معجزات شهرستان زنجان). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), p. 17و18.
54. ملامیرزایی, ر. & سجادزاده , . ح., 1402 ص 17-30. تحلیلی نظام‌مند بر ادبیات شهر خلاق و شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن. آرمان شهر, دوره 16، شماره 43 - شماره پیاپی 43( 10.22034/aaud.2023.304575.2557).