تبیین استراتژی های گردشگری با رویکرد توسعه پایدار گردشگری (نمونه موردمطالعه: شهرستان بستان‌آباد)
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگریمسعود حق لسان 1 , سعید اربابی بستان آباد 2
1 - استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد ایلخچی، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلخچی، ایران
2 - دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه معماری و شهرسازی، واحد بین‌المللی ارس، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
کلید واژه: گردشگری شهرستان بستان آباد, مدل ترکیبی تحلیل استراتژیک SWOT, مدل برنامه ریزیاستراتژیک QSPM, توسعه پایدار گردشگری,
چکیده مقاله :
گردشگری به عنوان یکی از مهمترین راههای توسعه اقتصادی در جهان به شمار میرود. اما در ایران به دلایل فراوان هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است .هدف از مطالعه حاضر بررسی مزیتها و محدودیتهای گردشگری و انتخاب استراتژی مناسب برای صنعت گردشگری منطقه است. این پژوهش بر اساس و هدف تحقیق ، کاربردی و بر اساس تحقیق کمی و بر اساس راهبرد توصیفی- تحلیلی میباشد. روش تحلیل دادهها بصورت ترکیبی و براساس تحلیل استراتژیک SWOT و مدل برنامه ریزی استراتژیک QSPM و ماتریس داخلی و خارجی (IFE) و (EFE) استفاده به بررسی میدانی از طریق توزیع پرسشنامه بین گردشگران و همچنین مصاحبه با کارشناسان حوزه گردشگری انجام شده است. تحلیلهای حاصل از مدل SWOT از مجموع امتیاز حاصل از فرصتها (OW) بیشتر از سایر راهبردهاست و نشانگر راهبرد مناسب برای توسعه پایدار شهرستان است و همچنین جدول اولویت بندی استراتژی های QSPM بیانگر آن است که از میان چهار استراتژی برگزیده و نتایج حاصل از ارزیابی و اولویت بندی راهبردها نشان می دهند که توسعه گردشگری در میان مدت وبلند مدت با بالاترین امتیازها به ترتیب 10.63 و 8.08 بیشترین سهم را در جهت توسعه گردشگری دارد و همچنین توسعه کشاورزی با امتیازهای 9.96و6.98 و راه اندازی منطقه ویژه اقتصادی با امتیازهای 9.8 و 7.25 راهکارهای مناسبی برای توسعه پایدار گردشگری باشد و در نهایت شهرستان بستان آباد نیاز به سرمایه گذاری و ایجاد فرصت های شغلی و توسعه کشاورزی با ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در جهت جذب سرمایه و ایجاد کسب وکار و گردشگری پایدار کمک نماید
Tourism is considered as one of the most important ways of economic development in the world. But in Iran, due to many reasons, it has not yet found its real place. The purpose of this study is to examine the advantages and limitations of tourism and choose the appropriate strategy for the tourism industry in the region. This research is based on the purpose of research, applied and based on quantitative research and based on descriptive-analytical strategy. The method of data analysis is combined and based on SWOT strategic analysis andQSPMstrategicplanning model and internal and external matrix (IFE) and (EFE) using field survey through distribution of questionnaires among tourists and interviews with tourism experts. TheanalysisobtainedfromtheSWOT model is more than the total points obtained from the opportunities (OW) than other strategiesIt indicates the appropriate strategy for the sustainable development of the city and also the QSPMstrategies prioritization table shows that among the four selected strategies and the results of theevaluation and prioritization of the strategies show that tourism development in the medium and long term with the highest points respectively 10.63 and 8.08 have the largest contribution to thedevelopment of tourism, as well as agricultural development with 9.96 and 6.98 points and the establishment of a special economic zone with 9.8 and 7.25 points are suitable solutions for thesustainable development of tourism, and finally Bostan Abad city needs investment and Create job opportunities and develop agriculture by creating a special economic zone to attract capital and create sustainable business and tourism.
1- الوانی، س م، پیروز بخت، م. 1385. فرایند مدیریت جهانگردی. انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
2- انوری آریا، م.، نساج، م. 1386. بررسی و تبیین نقش صنعت گردشگری در توسعه فضای شهری. همایش منطقه‌ای جغرافیا، گردشگری، توسعه پایدار، اسلام‌شهر.
3- حیدری، م ت.، حضرتی، م. 1397. تحلیل راهبردهای مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری شهرستان خدابنده با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره. جغرافیایی فضای گردشگری، 7(28): 35-52.
4- حیدری، ر.، طالبپور، م.، نظری، ا.، شجیع، ک.، جابری، س. 1399. تدوین راهبردهای رقابت‌پذیری و توسعه گردشگری ورزشی در شهرها مطالعه موردی: کلان‌شهر مشهد. گردشگری شهری، 7(1): 143-159.
5- خدابخش زاده، ا.، قهرمان تبریزی، ک.، شریفیان، ا. 1399. تأثیر مدیریت دانش بر توسعه گردشگری ورزشی استان کرمان. مدیریت ورزشی، 12(1): 241-257.
6- ديناري، ا. 1389. گردشگري شهري در ايران و جهان. انتشارات واژگان خرد.
7- شگوری، م.، بیگ بابایی، ب.، نوروزی ثانی، پ. 1400. تدوین استراتژی و اولویت‌بندی استراتژی‌های توسعه گردشگری کلان‌شهر تبریز با استفاده از روش SWOT و QSPM. جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 11(43): 407-421.
8- عباسی، م.، شاکرمی، ن.، ملک، ر ح. 1397. برنامه‌ریزی راهبردي توسعه گردشگري شهري، نمونه موردمطالعه: شهر خرم‌آباد. آمایش جغرافیایی فضا، 8(28): 155-168.
9- فلاحی، ا.، آزادی، س. 1398. رتبه‌بندی راهبردهای توسعه گردشگری استان کرمانشاه با بهره‌گیری از ماتریس SWOT و تحلیل پوششی داده‌های فازی (Fuzzy Dea). جغرافیایی فضای گردشگری، 8(31): 73-88.
10- کاظمی، م. 1387. تحلیل اراک شهروندان زاهدانی در توسعه گردشگری چابهار. جغرافیا و توسعه، 6(12): 81-100.
11- کریم پورریحان، م.، شریف جاهد، ش. 1396. مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری استان کرمان با تأکید بر گردشگری کویر شهداد. جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 7(28): 7-18.
12- گلوردزاده، ر.، سهامی، ح ا.، پورموسوی، س م. 1397. برنامه‌ریزی راهبردی بافته‌ای فرسوده شهری از منظر پدافند غیرعامل موردمطالعه: شهر یزد. آمایش جغرافیایی فضا، 8(27): 201-216.
13- محمودی، ف، یوسف نژاد، ع ا. محمدپور، م. 1391. راهنماي تدوین برنامه‌های استراتژیک براي شهرها. انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیارهاي کشور.
14- مهدوی توکلی، آ.¬1400. راهبردهای توسعه گردشگری تاریخی ـ فرهنگی بر پایه برنامه‌ریزی راهبردی مشارکتی. نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 13(2): 271-290.
15- هاوری، د. 1376. عدالت اجتماعی و شهر. مترجم فرخ حسامیان، محمدرضا حائری و بهروز منادی زاده. انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری.
16- یزدان‌شناس، س ی.، رضایی، م ر.، استقلال، ا.، سرایی، م ح.، الحسینی المدرسی، س ع. 1401. تحلیل راهبردی توسعه گردشگری رود دره‌های منطقه یاسوج. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 13(51): 103-120.
17- Chandler, A. D. 1993. Strategyand structure: chapters in the history of the industrial enterpsie. (Vol. 120) MIT press.
18- Cibinskiene, A., Snieskiene, G. 2015. Evaluation of city tourism
competitiveness. 20th International Scientific Conference Economics and Management - 2015 (ICEM-2015), Procedia - Social and Behavioral Sciences 213, 105 – 110.
19- Evan, N, Campbell, D, Stonehouse, G. 2003. Stategic Management for TRAVEL and Tourism. Butterworth.
20- Kolb, B. M. 2006. Tourism Marketing for Cities and Towns Using Branding and Events to Attract Tourist. Butterworth–Heinemann is an imprint of Elsevier.
21- Lepold, A. 1949. a send county Almance. axford universitypress.
22- Mcinosh, W. R. Chalres, R. G. 1995. Tourism Principles, practices, Philosophis, United Statates of America. Johhn Wiley & Sons, Inc.
23- Thomas Rpigozzi, B. Sambrook, R. 2005. Tourist Carrying Caribean, the PROFESSIONAL Geographer, 57(1): 13-20.