کاربست مدل مکانی سایت های اداری با استفاده از GISبا مدل تلفیقی تصمیم گیری چند شاخصه AHP - PROMETHEE مطالعه موردی: سایت اداری شهرستان باخرز (استان خراسان رضوی)

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهری

سینا صبری ¹ (دکتری شهرسازی،گروه شهرسازی،دانشکده هنرومعماری،واحدعلوم تحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران)
فرح حبیب ² (گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی)
زهرا سادات سعیده زر آبادی ³ (گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران)

تاریخ دریافت : 1399/07/02 تاریخ پذیرش : 1399/08/12 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: مکان یابی, سایت اداری, شهرستان های جدیدالاحداث, تصمیم گیری چندشاخصه (MADM), تکنیک PROMETHEE,

چکیده مقاله :

بر اساس قوانین کشوری لزوم ساماندهی ساختمان های اداری در شهرستان‌های تازه تأسیس به صورت سایت های اداری مطرح می باشد و افزایش فواید بهره برداری از این مجتمع ها در گرو انتخاب مکان مناسب آنها است. مکان یابی مناسب زمین به دلیل ماهیت چند وجهی فرآیندی بسیار پیچیده است. بنابراین شناسایی متغیرها و تلفیق آنها در قالب یک مدل کاربردی جامع نگر و تدوین یک دستورالعمل کاربردی ضروری است. به منظور دستیابی به هدف اصلی پژوهش، ابتدا به تدوین و تدقیق معیارهای مؤثر در مکان یابی کاربری های شهری و به صورت مشخص سایت های اداری، که موجب تسهیل و انتخاب بهینه می گردد، اقدام شده است. از آنجایی که در فرآیند مکان گزینی بهینه با توجه به تعدد متغیرها و شاخصهای مؤثر، نیازمند استفاده از تکنیک‌ها و مدل‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه می‌باشیم در این پژوهش از روش رتبه‌بندی ترجیحی برای غنی‌سازی ارزیابی‌ها (Promethee) استفاده شده است. مدل مذکور به جهت قابلیت‌های تعریف شده در آن بر اساس روش‌های ریاضی فازی و سادگی آن در چند سال گذشته کاربرد زیادی داشته و با توجه به توابع 6 گانه با قابلیت تعریف ارجحیت کامل، ارجحیت نسبی و بی‌تفاوتی، با موضوعات شهرسازی و به طور مشخص موضوع مکان‌یابی تطابق بسیار بالایی دارد. از آنجایی که متغیرهای اصلی و فرعی پژوهش می‌بایست به صورت وزن‌دار و با ضرایب اهمیت مشخص، وارد مدل شوند. با انتخاب گروه نخبگان و انجام مقایسه زوجی (بخشی از مدل AHP) ضرایب مربوطه تعیین گردیدند. در فرآیند انجام پژوهش و به منظور شناسایی گزینه‌های دارای ملزومات اولیه قرارگیری سایت‌های اداری در شهر باخرز از تکنیک تلفیق لایه‌ها در نرم‌افزار GIS نیز استفاده شده است. موقعیت‌های شناسایی شده شامل هشت موقعیت در شهر مذکور بوده است که با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه Promethee رتبه‌بندی شده و موقعیت‌های بهینه جهت استقرار سایت اداری در شهر معرفی گردیده است.

چکیده انگلیسی:

According to national laws, the need to organize office buildings in newly established cities as office sites is raised, and increasing the benefits of operating these complexes depends on choosing the appropriate location. Proper location is very complex process due to its multifaceted nature. Therefore, it is necessary to identify the variables and combine them in the form of a comprehensive application model and formulate an application instruction.In order to achieve the main purpose of the research, first, effective criteria in locating land uses have been formulated, and in particular, administrative sites, which facilitate and make optimal choices. Since in the process of optimal location due to the multiplicity of variables and effective indicators, we need to use multi criteria decision making techniques and models in this study preferred ranking method Promethee is used. The model has been widely used in the past few years due to the capabilities defined in it based on fuzzy mathematical methods and its simplicity, and according to the 6 functions with the ability to define complete preference, relative preference, with topics. Urban planning, and specifically the issue of location, is very relevant. Since the main and sub-variables of the research should be entered into the model in a weighted manner and with specific significance coefficients. Relevant coefficients were determined by selecting the experts and performing pairwise comparisons (part of the AHP model).In the process of conducting research and in order to identify the options with the basic requirements for the location of office sites in Bakhrez city, the technique of combining layers in GIS software has been used. The identified positions included eight positions in the city, which were ranked Promethee multi criteria decision making model, and the optimal positions for the establishment of an office site in the city were introduced.

منابع و مأخذ:

Chou, W.C., Lin, W.T., Lin, C.Y. (2007). Application of fuzzy theory and PROMETHEE technique to evaluate suitable ecotechnology method: A case study in Shihmen Reservoir Watershed, Taiwan. Ecological Engineering, 31(4), 269–280.

De Leeneer, I., Pastijn, H. (2002). Selecting land mine detection strategies by means of outranking MCDM techniques. European Journal of Operational Research, 139, 327–338.

Figueira, J., Greco, S., Ehrgott, M., Weistroffer, H., Smith, C., Narula, S. (2005). Multiple Criteria Decision Support Software. Springer New York, ISBN: 978-0-387-23081-8.

Greco, Salvatore, Ehrgott, Matthias, Figueira, José Rui (Eds.). (2016). Multiple Criteria Decision Analysis (2^nd Ed): State of the Art Surveys International Series in Operations Research & Management Science: Springer eBook.

Mansir Aminu. (2007). A geographic information system (GIS) and multi-criteria analysis for sustainable tourism planning.

Shrivastava Upasana, Nathawat, M. (2003). Selection of potential waste disposal sites around Ranchi Urban Complex using Remote Sensing and GIS techniques. Proceeding of Map India Conference. New Delhi, 28–31.

Triantaphyllou, Evangelos. (2000). Multi-criteria Decision