کارایی سامانه اطلاعات جغرافیایی درتهیه نقشه فرسایش و ارائه روش‌های کنترل فرسایش
محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در محیط زیست
ابراهیم یوسفی مبرهن
1
(بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران.)
کلید واژه: مدیریت, سامانه اطلاعات جغرافیایی, رسوب, کلیدواژه: فرسایش,
چکیده مقاله :
امروزه فرسایش خاک به عنوان خطری برای رفاه انسان و حیات او بشمار می‌آید درمناطقی که فرسایش کنترل نمی شود خاکها به تدریج فرسایش یافته و حاصل خیزی خود را از دست میدهند لذا بررسی موضوع فرسایش ضرورت می‌یابد. با توجه به مطالعه انجام شده در حوزه آبخیز ماسوله، دو نوع از شدت فرسایش به نام های تیپ 3 یا فرسایش متوسط با مساحت 15/28 کیلومتر مربع، تیپ 4 یا فرسایش زیاد با مساحت 79/13 کیلومترمربع، را دارا می باشد. اشکال غالب فرسایشی در منطقه شامل فرسایش مکانیکی، سطحی، شیاری، آبراهه ای و واریزه ای می باشد. طبق این مطالعه مقدار متوسط فرسایش بر اساس روش Mpsiac در این حوزه 81/4 تن در هکتار در سال، نسبت تحویل رسوب(SDR) 3/74 و مقدار متوسط رسوب در این حوزه 58/3 تن در هکتار در سال می‎باشد که بیانگر فرسایش و رسوبزائی متوسط در کل حوزه و زیاد در بعضی زیرحوزه ها است. جهت کنترل فرسایش و کاهش رسوب تولیدی این حوزه برنامه های مختلفی شامل برگزاری دوره های آموزشی برای مردم در برخورد با طبیعت، اجرای برنامه های مدیریتی( شامل اعمال سیستم های چرایی، تعادل دام و مرتع، توسعه و گیاهان داروئی)، انجام عملیات بیولوژیک( شامل مرتعکاری به صورت بذرکاری، بذرپاشی، کپه کاری و نهالکاری به صورت غیرمثمر) و اجرای عملیات مکانیکی( شامل احداث بندهای سنگی ملاتی، گابیون، خشکه چین، و...) پیشنهاد گردیده است.
Today soil erosion is considered a danger to human and life. In areas where erosion is not controlled, soils gradually erode and lose their fertility, so it is necessary to study the issue of erosion. According to a study conducted in the Masouleh watershed, there are two types of erosion intensity called type 3 or moderate erosion with an area of 28.15 km2, type 4 or high erosion with an area of 13.79 km2. The predominant forms of erosion in the region include mechanical, surface erosion, furrows, waterways and deposits. According to this study, the average amount of erosion based on Mpsiac method in this field is 4.81 tons per hectare per year, sediment delivery ratio (SDR) is 74.3 and the average amount of sediment in this field is 3.85 tons per hectare per year. It indicates moderate erosion and sedimentation in the whole area and high in some sub-fields. To control erosion and reduce production sediment in this area, various programs include holding training courses for people in dealing with nature, implementing management programs (including applying grazing systems, balancing livestock and pastures, development and medicinal plants), and conducting biological operations ( It has been suggested for rangelanding in the form of sowing, sowing, mulching and planting in a non-productive way) and mechanical operations (including the construction of mortar stone dams, gabions, dry land, etc.) have been proposed.
_||_