مکان‌یابی و پهنه‌بندی سایت‌های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود با رویکرد توسعه پایدار
محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در توریسم
علی توفیق خطاب
1
,
علی فهیمی نژاد
2
,
سید مصطفی طیبی ثانی
3
,
هومن بهمن‌پور
4
1 - گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران (دانشجوی دکتری)
2 - گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
3 - گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
4 - گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, مکان‌یابی, گردشگری ورزشی, ارزیابی توان اکولوژیکی,
چکیده مقاله :
در این تحقیق تلاش گردیده تا مکان‌های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود شناسایی شوند. بدین منظور، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک رویهم‌گذاری لایه‌ها، به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی سرزمین استفاده گردید. بدین ترتیب پس از تعیین منابع اکولوژیکی منطقه، لایه‌های اطلاعاتی در مقیاس 1:250000 تهیه و از طریق نرم‌افزار ArcGIS نسخه 9،2 اقدام به ریهم‌گذاری گردید. این تحقیق در شش مرحله انجام پذیرفت. پس از تهیه نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع، از طریق رویهم‌گذاری آنها نقشه شکل زمین تهیه گردید و در ادامه، با رویهم‌اندازی لایه‌های شکل زمین، کاربری اراضی، خاک، پوشش گیاهی و حیات‌وحش نقشه نهایی واحدهای زیست محیطی بدست آمد. سپس، مدل اکولوژیکی گردشگری متمرکز و گسترده، به منظور مقایسه و تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت از مدل ملی برای تعیین انواع کاربری‌های ورزشی استفاده گردید. با توجه به نتایج، منطقه مطالعاتی از پتانسیل بالایی به منظور توسعه گردشگری به ویژه از نوع گسترده برخوردار است. 8/68٪ از منطقه مطالعاتی در کلاس 1 و 1/19٪ نیز در کلاس 2 از گردشگری متمرکز قرار گرفته‌اند. همچنین؛ 2/93٪ از منطقه در کلاس 1 و 3/5٪ نیز در کلاس 2 گردشگری گسترده قرار می‌گیرند. در مجموع، 6/13٪ نیز در کلاس 3 قرار داشته که نشانگر حساسیت اکولوژیکی بالا و عدم بهره‌مندی از شرایط مناسب به منظور توسعه گردشگری می‌باشد و در زون حفاظتی قرار می‌گیرد. در پایان، فعالیت‌های گردشگری مناسب برای هر زون پیشنهاد گردید.
This research attempts to select the suitable areas for tourism development using a Geographic Information System (GIS) and Ecological capability evaluation. It regulates the relationship between socio-economic impacts and land use changes to monitor the sustainable development and determines the potential or types of use that land can naturally have. In this research, in order to identify the environmental potential of Shahrood County for tourism, GIS as the best suitable technique for land evaluation and site feasibility was used along with Index Overlaying (IO). Thus by identifying the ecological resources of the region, in a scale of 1:250000, map layer information was dispatched to the ArcGIS to overlay. This research was done in 6 stages. After preparing the slope, aspect and elevation layers, they were overlaid in ArcGIS and the landform layer was produced. Then, the overlaying of landform, land use, soil, vegetation and wildlife layers resulted in the final environmental units. After that, the ecological models of extensive and intensive tourism in Iran were used for comparison and analysis. According to the results, the study area has high potential for tourism. The suitable area for intensive outdoor recreation encompassed 68.8% of the area associated with class 1 and 19.1% with class 2; and extensive outdoor recreation included 93.2% class 1 and 5.3% class 2. In addition to this, 13.6% of study area was allocated to conservation because no part of this area is suitable for tourism activities. In the end, appropriate activities for each zone are recommended.
_||_