تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع فضایی خدمات عمومی در مناطق شهری شهر ارومیه
محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهریهادی حکیمی 1 , پریا علیزاده 2 , مصطفی هرائینی 3
1 - استادیار دانشگاه تبریز
2 - دانشکده جغرافیا دانشگاه تبریز
3 - دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
کلید واژه: توزیع فضایی, پراکنش جمعیت, خدمات عمومی شهر, مناطق شهری ارومیه,
چکیده مقاله :
توزیع نامتوازن امکانات و خدمات باعث شکل‌گیری محلات مرفه اجتماعی از یک طرف و محله‌های غیر برخوردار از طرف دیگر می‌گردد که این محلات همراه با درآمد پایین و عدم دستیابی به حداقل استانداردها باعث تشدید دور بسته فقر شده است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین پراکنش جمعیت و توزیع فضایی خدمات شهری در مناطق شهری می‌باشد. بنابراین با توجه به اهمیت توزیع عادلانه خدمات و امکانات عمومی در شهر در این پژوهش از طریق روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، به بررسی این مهم پرداخته‌شده است. با استفاده از روش ضریب آنتروپی و ضریب جینی توزیع فضایی جمعیت در مناطق شهری ارومیه محاسبه گردید و سپس با استفاده از مدل تاپسیس مناطق شهری از نظر شاخص های پژوهش رتبه‌بندی شده است و درنهایت با نرم‌افزار SPSS.23 ضریب همبستگی پیرسون محاسبه‌شده و میزان همبستگی رتبه جمعیت و رتبه خدمات عمومی شهری به‌دست‌آمده است. نتایج پژوهش حاکی از توزیع فضایی جمعیت نسبتاً متعادل در مناطق چهارگانه شهر ارومیه می‌باشد، و رتبه مناطق چهارگانه شهر ارومیه، با استفاده از مدل تاپسیس، ازنظر شاخص‌های خدمات عمومی شهری به ترتیب ۱، ۳، 2 و ۴ می‌باشد. مقادیر ضریب پراکندگی حکایت از آن دارد که بیشترین نابرابری در توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با توجه به شاخص‌های منتخب پژوهش، شاخص فرهنگی (کتابخانه، کانون فرهنگی و...) و شاخص آموزشی کم‌ترین نابرابری را در توزیع فضایی به خود اختصاص داده‌اند. درنهایت ضریب همبستگی مابین رتبه جمعیت و رتبه شاخص‌های خدمات عمومی شهری بیانگر عدم توزیع متعادل خدمات عمومی شهر بر اساس جمعیت مناطق شهری ارومیه می‌باشد.