ارزیابی توان اکولوژیک اراضی با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعة موردی: اراضی حاشیه شهر تبریز)
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانی
فریده نقدی
1
(دکتری دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز)
سید محسن حسینی حسینی
2
(دانشیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس)
شقایق صدر
3
(دانش آموخته کارشناسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز)
کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, Geographic Information System (GIS), فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, ارزیابی چند معیاره, ارزیابی توان اکولوژیک, Ecological capability assessment, Multi criteria evaluation (MCE), Analytic Hierarchy Process (AHP),
چکیده مقاله :
برای رسیدن به توسعه پایدار داشتن برنامه ریزی با تکیه بر ارزیابی همه جانبه محیط طبیعی امری ضروری است. با توجه به اینکه محیط زیست طبیعی توان اکولوژیکی محدودی را برای استفاده های انسان داراست، ارزیابی توان اکولوژیکی به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری بحران های موجود، بستر مناسبی برای برنامه ریزی زیست محیطی فراهم می آورد. تحلیل قابلیت اراضی برای توسعه شهری یکی از اصلی ترین مقولاتی است که برنامه ریزان شهری با آن سروکار دارند. در این مقاله طی رویکرد ارزیابی چند معیاره با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy Process) و روش مقایسة زوجی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ارزیابی توان اکولوژیکی حاشیه شهر تبریز برای توسعه کالبدی بر پایه مشاهدات محیطی (دوازده معیار طبیعی و انسانی) صورت گرفته و نقشة نهایی در محدوده مذکور تهیه شد. این نقشه نواحی مناسب برای توسعه کالبدی شهر را نشان می دهد. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده برنامه ریزان شهری قرار گیرد.
In order to achieve sustainable development, it is necessary to obtain and adopt planning procedures based on Multi Criteria Evaluation of natural environment. Since biophysical (natural) environment has limited ecological capabilities for human use, ecological capability assessment, as an essence for environmental studies and with the aim of preventing existing crises, yields proper grounds for environmental planning. The analysis of land capability and sufficiency for urban development is one of the main categories with which urban planners deal. In this paper, by Analytic Hierarchy Process (AHP) through the perspective of Multi Criteria Evaluation (MCE) Approach and within the Geographic Information Systems (GIS), ecological capability of the suburbs surrounding Tabriz city was assessed (natural and human in terms of 12 criteria) to examine the physical development of Tabriz city and final mapping of the region was provided. This mapping shows regions suitable for physical urban development of the city. The results and finding of this research were applied by urban planners.